NPI archives

npi_-_communicatieoefeningen_a_tm_f.pdf

NPI - Instituut voor Organisatie Ontwikkeling COMMUNICATIE-OEFENING A Spreken - l u i s t e r e n Een a a n t a l g r o e p j e s v a n d r i e o f z e s d e e l n e m e r s . Doel v a n d e o e f e n i n g - s p r e k e n e n l u i s t e r e n . - h e t t e r u g h o u d e n v a n d e e i g e n g e d a c h t e n t i j d e n s h e t l u i s t e r e n . - t e l e r e n waarnemen, w e l k e remmingen b i j g r o e i e n d e c o n c e n t r a t i e gaan o p t r e d e n . Het v e r l o o p v a n d e o e f e n i n g a) t a k e n v a n d e deelnemers - waarnemer ( 1 ) - t h e m a - s t e l l e r r e s p . gespreksdeelnemer ( 2 ) - gespreksdeelnemer ( 3 ) b) t i j d s i n d e l i n g e n gespreksprocedure Er worden d r i e gesprekken g e v o e r d , d i e e l k e e n k w a r t i e r d u r e n . Na e l k k w a r t i e r worden d e r o l l e n o p d e v o l g e n d e w i j z e v e r - w i s s e l d : I I I I I I ( 2 ) x - - ) < - 7 - y ( 3 ) ( 2 ) z 7 . . . ) f _ r _ x ( 3 ) ( 2 ) y - r - i ; 4 - 7 - z ( 3 ) t s t i t s l 1 s t s t t s t - # 1 s I z I t J i i X 1 ' I t : Z V . “ . 2 • , . . . . . , ” “ Q ' . . . . . . . . . . . . ÷ ” ( 1 ) ( 1 ) ( 1 ) 15 m i n . 1 5 m i n . 1 5 m i n . x b e g i n t . H i j s t e l t h e t thema e n l e g t h e t i n t w e e , d r i e z i n n e n u i t . B . v. : h e t e n i g e w a a r v o o r m i j n o n d e r g e s c h i k t e werken i s “GELD”. A l h e t a n d e r e i s maar f r a n j e . A l s z e n u d i e l o n e n maar eens v r i j e r l i e t e n , d a n z o u j e eens z i e n w a t e r gebeurde. y h e r h a a l t d e s t e l l i n g v a n x i n z i j n e i g e n woorden e n mag pas v e r d e r s p r e k e n ( t w e e h d r i e z i n n e n ) a l s x d e h e r h a l i n g g o e d - k e u r t d o o r t e zeggen “ i n o r d e ” . A l s d e h e r h a l i n g n i e t k l o p t , moet y h e t opnieuw p r o b e r e n . x h e r h a a l t w a t y a a n z i j n s t e l l i n g h e e f t toegevoegd e n mag pas doorgaan, a l s y d e h e r h a l i n g goedgekeurd h e e f t , e n z . . z l e t e r o p d a t d e p r o c e d u r e p r e c i e s g e v o l g d w o r d t . Valckenboschlaan 8, Postbus 299, 3700 AG Zeist, Telefoon 03404-20044, Fax 03404-12770. 2434.754 SO/AH 2 . Na e e n k w a r t i e r v e r w i s s e l t men v a n r o l . D e deelnemer, d i e t i j d e n s h e t e e r s t e g e s p r e k waarnemer was, s t e l t n u e e n thema a a n d e o r d e en neemt a a n h e t g e s p r e k d e e l . Degeen d i e i n h e t e e r s t e g e s p r e k h e t thema s t e l d e e n gespreksdeelnemer was, neemt n u a l l e e n n o g maar a a n h e t g e s p r e k d e e l . Degene d i e t i j d e n s h e t e e r s t e g e s p r e k gespreksdeelnemer was, w o r d t n u waarnemer. Na e e n k w a r t i e r v e r w i s s e l t men w e e r v a n r o l . Zodoende v e r v u l t i e d e r e d e e l n e m e r één k e e r a l l e d r i e t a k e n . Waarnemer De waarnemer moet d e p r o c e d u r e ( h e r h a l i n g e n , t i j d e n z . ) p r e c i e s bewaken. H i j mag a l l e e n i e t s z e g g e n , wanneer d e g e s p r e k s d e e l - nemers v a n d e p r o c e d u r e a f w i j k e n . B e l a n g r i j k ! Het i s z e e r b e l a n g r i j k , d a t i e d e r e e n z i c h t o t e e n k o r t e u i t l e g b e p e r k t ( n i e t l a n g e r d a n t w e e h d r i e z i n n e n ) ; a n d e r s i s h e t v o o r de l u i s t e r a a r t e m o e i l i j k om h e t gezegde j u i s t samen t e v a t t e n . COPYRIGHT N P I COMMUNICATIE-OEFENING B P r o b l e e m s t e l l i n g INSTITUUT VOOR ORGANISATIE ONTWIKKELING Valckenboschlaan 8 , Zeist-Telefoon (03404) 2 00 44 I n d e l i n g M o g e l i j k h e i d A : E e n a a n t a l g r o e p j e s v a n 3 d e e l n e m e r s . M o g e l i j k h e i d B : E e n a a n t a l g r o e p j e s v a n 6 d e e l n e m e r s . Doel v a n d e o e f e n i n g a) E r v a r e n w e l k e problemen kern v a n e e n p r o b l e e m . b) O e f e n i n g i n h e t s t e l l e n welke i n h e t g e b i e d v a n Algemeen 2477.754 SO/AH z i c h voordoen b i j h e t zoeken n a a r d e van i n f o r m a t i e v e v r a g e n e n v r a g e n de o o r d e e l s v o r m i n g l i g g e n . I n d e e e r s t e c o m m u n i c a t i e - o e f e n i n g werd h e t s p r e k e n e n l u i s t e r e n geoefend. I n d e v o o r t d u r e n d e h e r h a l i n g werd d e p r o b l e m a t i e k , d i e met h e t s p r e k e n e n l u i s t e r e n samenhangt, z i c h t b a a r gemaakt e n b e - l e e f d . Vo o r a l h e t t e r u g h o u d e n v a n d e e i g e n gedachten i s e e n wezenl i j k e t a a k . I n deze o e f e n i n g w i l l e n w i j t r a c h t e n e e n a n d e r e c o m m u n i c a t i e - grondhouding t e o e f e n e n , n a m e l i j k h e t s t e l l e n v a n v r a g e n . I n d i e n iemand e e n p r o b l e e m v o o r l e g t , d a n k a n men d e v o l g e n d e s o o r t e n v r a g e n o n d e r s c h e i d e n : a) I n f o r m a t i e v e v r a g e n . D . w. z . v r a g e n n a a r meer i n f o r m a t i e over h e t p r o b l e e m , w a a r d o o r h e t p r o b l e e m i n a l z i j n f a c e t t e n z i c h t b a a r w o r d t . b) Vr a g e n w e l k e i n h e t g e b i e d v a n d e o o r d e e l s v o r m i n g l i g g e n . D i t z i j n v r a g e n n a a r : - h o e d e n k t d e p r o b l e e m s t e l l e r e r z e l f o v e r ? - w e l k e f a c t o r e n l a a t h i j z w a a r wegen e n w e l k e m i n d e r e n waarom? c) Vr a g e n w e l k e o p l o s s i n g s g e r i c h t z i j n . D . w. z . v r a g e n w e l k e g e s t e l d worden v a n u i t e e n o f meerdere m o g e l i j k e o p l o s s i n g e n , zoals d e v r a g e n s t e l l e r d i e z i e t . De o p l o s s i n g s g e r i c h t e v r a g e n s l u i t e n w i j u i t . H e t g a a t h i e r om h e t s t e l l e n v a n d e j u i s t e d i a g n o s e , e n n i e t om e e n m o g e l i j k e t h e r a p i e . D e t e s t e l l e n v r a g e n d i e n e n u i t s l u i t e n d t e l i g g e n i n h e t i n f o r m a t i e v e e n i n h e t o o r d e e l s v o r m i n g s g e b i e d . D o o r h e t s t e l l e n v a n deze v r a g e n w o r d t d e k e r n v a n h e t p r o b l e e m z i c h t - baar gemaakt. B o v e n d i e n b e s t a a t d e m o g e l i j k h e i d d a t d e o o r - s p r o n k e l i j k e p r o b l e e m s t e l l i n g gedurende h e t g e s p r e k v e r a n d e r t . T i j d e n s h e t g e s p r e k z e g t d e gespreksdeelnemer é é n á, t w e e k e e r , wat n a a r z i j n mening d e k e r n v a n h e t p r o b l e e m i s o f d e d i e p e r l i g g e n d e o o r z a a k ( o o r z a k e n ) v a n h e t p r o b l e e m i s ( z i j n ) . C r i t e r i a v o o r d e keuze v a n h e t p r o b l e e m - h e t moet e e n e c h t p r o b l e e m z i j n , o o k v o o r d e p r o b l e e m s t e l l e r. - n i e t t e v e e l f e i t e l i j k e i n f o r m a t i e e i s e n d . - h e t moet o p e e n open w i j z e b e s p r o k e n kunnen worden. Men mag o o k i e t s u i t v o e r i g e r s p r e k e n ; d o o r d e b e p e r k t e t i j d s - duur moet d e p r o b l e e m s t e l l e r p r o b e r e n h e t p r o b l e e m k o r t t o e t e l i c h t e n , o p d a t e e n e c h t g e s p r e k met z i j n p a r t n e r k a n o n t s t a a n . Ver l o o p v a n d e o e f e n i n g M o g e l i j k h e i d A : a) r o l l e n v a n d e d e e l n e m e r s : - waarnemer ( 1 ) - p r o b l e e m s t e l l e r. g e s p r e k s d e e l - nemer ( 2 ) - gespreksdeelnemer ( 3 ) b) t i j d s d u u r , r o l v e r w i s s e l i n g , g e s p r e k s p r o c e d u r e 1 I I I I I (2) x - 7 - 4 4 - T y ( 3 ) ( 2 ) z 7 - . . ) ( . 7 - x ( 3 ) ( t I $ I i I $ i $ i $ 1 $ i I I I $ t Z •• tt y , i t xs 1 • t . : 1 7 . : f r 4 - - - - Y . - . - . . • (1) ( 1 ) ( 1 ) 20 m i n . 2 0 m i n . 2 0 m i n . 2. c) b i j e l k n i e u w g e s p r e k k r i j g e n x , y e n z e e n nieuwe p l a a t s . M o g e l i j k h e i d B : Ve r s c h i l m e t A : a) Deelnemers - meerdere v r a g e n s t e l l e r s , - meerdere waarnemers. b) T i j d l e g e s p r e k : ± 2 0 m i n . Nagesprek: ± 1 0 m i n . R o l w i s s e l i n g é n t i j d Na h e t e e r s t e g e s p r e k , d a t i 2 0 m i n u t e n d u u r t , v i n d t e e n k o r t nagesprek p l a a t s m e t d e waarnemers ( ± 1 0 m i n u t e n ) . Het tweede g e s p r e k d a t eveneens * 2 0 m i n u t e n d u u r t , w o r d t g e v o e r d 3. door d e waarnemers v a n h e t e e r s t e g e s p r e k , t e r w i j l d e g e s p r e k s - deelnemers v a n h e t e e r s t e g e s p r e k n u waarnemen. H i e r n a v i n d t w e e r e e n k o r t g e s p r e k p l a a t s . Waarnemings opdrachten I . M . b . t . d e p r o c e d u r e ( a l l e e n v a n t o e p a s s i n g , i n d i e n geen c u r - s u s l e i d e r aanwezig i s ) : a) a l s u v a n mening b e n t d a t d e v r a g e n s t e e d s g e s t e l d worden v a n u i t e e n z e l f d e d e n k r i c h t i n g , m a a k t u d e b e t r e f f e n d e v r a g e n s t e l l e r d a a r d a n n a v e r l o o p v a n t i j d o p opmerkzaam. b) i n d i e n u v a n mening b e n t d a t d e v r a g e n z i c h r i c h t e n o p e e n m o g e l i j k e o p l o s s i n g , g r i j p t u o n m i d d e l l i j k i n . c) n a i e d e r e 1 0 m i n u t e n r o e p t u : “ S t o p ! ” . d e g e s p r e k s d e e l - nemer(s) m o e t ( e n ) h e t p r o b l e e m f o r m u l e r e n . I I . M . b . t . d e i n h o u d : a) z o e k t men d a a d w e r k e l i j k n a a r e v e n t u e e l d i e p e r l i g g e n d e p r o - blemen o f b e p e r k t men z i c h t o t e e n o p p e r v l a k k i g e p r o b l e e m - s t e l l i n g ? b) l e t o p m o g e l i j k e v e r a n d e r i n g e n i n d e o o r s p r o n k e l i j k e p r o - b l e e m s t e l l i n g . c) w e l k e s o o r t e n v r a g e n worden g e s t e l d ( i n f o r m a t i e v e , o o r - deelsvormende, o p l o s s i n g s g e r i c h t e ) ? B e l a n g r i j k - wees n i e t t e gauw t e v r e d e n m e t d e p r o b l e e m s t e l l i n g , m a a r z o e k o f h e t e c h t e p r o b l e e m m i s s c h i e n n o g d i e p e r l i g t . - l e t e r o p , o f d e o o r s p r o n k e l i j k e p r o b l e e m s t e l l i n g t i j d e n s h e t gesprek w o r d t v e r a n d e r d o f v e r d i e p t . - d i s c u s s i e m e t d e waarnemer i s n i e t t o e g e s t a a n . COPYRIGHT NPI COMMUNICATIE-OEFENING C Oefening: r a a d e n a d v i e s INSTITUUT VOOR ORGANISATIE ONTWIKKELING Valckenboschlaan 8 , Zeist - Telefoon (03404) 2 00 44 2525.754 SO/AH I n l e i d i n g I n c o m m u n i c a t i e - o e f e n i n g A o e f e n d e n w i j h e t s p r e k e n e n l u i s t e r e n ; i n c o m m u n i c a t i e - o e f e n i n g B h e t s t e l l e n v a n i n f o r m a t i e v e v r a g e n e n de o o r d e e l s v o r m i n g . I n deze o e f e n i n g v e r p l a a t s e n w i j o n s i n d e a d v i s e u r s r o l . We k r i j g e n g e l e g e n h e i d 2 v e r s c h i l l e n d e s o o r t e n ( s t i j l e n ) v a n r a a d en a d v i e s t e e r v a r e n . De e n e s t i j l z o u men d e d i r e c t i e v e s t i j l kunnen noemen, d e a n d e r e de n o n - d i r e c t i e v e s t i j l . I n deze o e f e n i n g w i l l e n we e r v a r e n w e l k e v e r s c h i l l e n d e g e v o e l e n s b i j d e a d v i s e u r e n d e o n t v a n g e r v a n h e t advies o p t r e d e n b i j h e t h a n t e r e n v a n deze 2 s t i j l e n . Ver d e r b i e d t d e o e f e n i n g d e m o g e l i j k h e i d h e t g e s p r e k s p r o c e s w a a r t e nemen e n e r o v e r n a t e denken. V e e l m o e i l i j k h e d e n i n h e t z a k e - l i j k e - e n p e r s o o n l i j k e v l a k z i j n t e n s l o t t e m o e i l i j k h e d e n i n d e w i j z e , w a a r o p mensen e l k a a r benaderen, m e t e l k a a r s p r e k e n , e n z . W i j v e r z o e k e n d e deelnemers om, v 6 6 r d a t h e t g e s p r e k b e g i n t , n i e t met e l k a a r o v e r h u n r o l l e n t e p r a t e n . COPYRIGHT NPI OEFENING RAAD EN ADVIES (0 - P - Q - R ) COPYRIGHT NPI INSTITUUT VOOR ORGANISATIE ONTWIKKELING Valckenboschlaan 8 ,Zeist - Telefoon (03404) 2 00 44 2525.754 SO/AH Algemene a a n w i j z i n g e n Deze o e f e n i n g t o o n t o p w e l k e w i j z e men a d v i e s k a n geven e n o n t - vangen. We werken i n g r o e p j e s v a n 4 , w a a r v a n d e deelnemers a a n - geduid worden met d e l e t t e r s 0 - P - Q - R . E n v a n d e 4 ( P ) v e r t e l t z i j n p r o b l e e m . R a d v i s e e r t v o l g e n s d e verkregen a a n w i j z i n g e n . Daarna a d v i s e e r t Q o p e e n a n d e r e w i j z e volgens d e a a n w i j z i n g e n d i e h i j h e e f t v e r k r e g e n , t e r w i j l 0 w a a r - neemt h o e P o p d e v e r s c h i l l e n d e w i j z e n v a n a d v i s e r e n r e a g e e r t ! Te n s l o t t e b e s p r e e k t men i n d e g r o e p ( 4 ) h o e i e d e r v a n d e l e d e n z i c h t i j d e n s d e o e f e n i n g v o e l d e . 0 i s e r v o o r v e r a n t w o o r d e l i j k , d a t d e o e f e n i n g ongeveer v o l g e n s het onderstaande schema v e r l o o p t : T i j d s i n d e l i n g 15 m i n u t e n : d e g r o e p e n v a n 4 komen b i j e l k a a r , P v e r t e l t d e andere 3 z i j n probleem e n g e e f t a a n w a a r h i j h u l p ( a d v i e s ) z o u w i l l e n hebben. 5 m i n u t e n : t i j d om n a t e d e n k e n . R e n Q beraden z i c h ( a f z o n d e r - l i j k ) h o e z i j P h e t b e s t e kunnen h e l p e n v o l g e n s d e verkregen a a n w i j z i n g e n . 0 l e t d a a r b i j o p d e t i j d . 10 m i n u t e n : P e n R s p r e k e n met e l k a a r a l s o f d e a n d e r e 2 e r n i e t b i j z i j n . 0 e n Q z i j n s t i l l e waarnemers. 10 m i n u t e n : P e n Q s p r e k e n met e l k a a r a l s o f d e a n d e r e 2 e r n i e t b i j z i j n . 0 e n R z i j n s t i l l e waarnemers. 10 m i n u t e n : 0 v e r t e l t w a t h i j waargenomen h e e f t . 10 m i n u t e n : P k i j k t t e r u g o p z i j n g e v o e l e n s e n i d e e ë n , t o e n h i j z i j n probleem v e r t e l d e , e r o v e r n a d a c h t , m e t R e n Q sprak e n n a a r 0 l u i s t e r d e . 15 m i n u t e n : g r o e p s d i s c u s s i e ( 4 ) o v e r d e v e r s c h i l l e n i n d e w i j z e van a d v i e s v a n R e n Q . OEFENING RAAD EN ADVIES A a n w i j z i n g e n v o o r 0 COPYRIGHT N P I INSTITUUT VOOR ORGANISATIE ONTWIKKELING Valckenboschlaan 8 ,Zeist Telefoon (03404) 2 00 44 2525.754 SO/AH 1. L u i s t e r t u goed a l s P h e t p r o b l e e m v e r t e l t . 2. L e t u b i j h e t waarnemen v a n h e t g e s p r e k t u s s e n P e n R o p h e t volgende: a) w e l k e waren d e o n u i t g e s p r o k e n g e v o e l e n s v a n d e b e i d e g e - spreksdeelnemers, gedurende h e t gesprek? b) w e l k e v o o r s t e l l e n v a n R l e k e n P d e m o e i t e waard e n w e l k e n i e t ? P r o b e e r t u e r a c h t e r t e komen o f P w e r k e l i j k v e r d e r gekomen i s , o f d a t h i j d a t a l l e e n maar z e g t o p g r o n d v a n b e l e e f d h e i d . 3. L e t u b i j h e t waarnemen v a n h e t g e s p r e k t u s s e n P e n Q o p h e t volgende: a) w e l k e waren d e o n u i t g e s p r o k e n g e v o e l e n s v a n d e b e i d e g e - spreksdeelnemers, gedurende h e t g e s p r e k ? b) w e l k e v r a g e n v a n Q b r a c h t e n P t o t nieuwe i n z i c h t e n e n w e l k e waren s l e c h t s o n p r o d u c t i e f k r u i s v e r h o o r ? P r o b e e r t u w e e r t e onderscheiden t u s s e n “ b e l e e f d e d a n k ” v a n P e n e e n w e r k e - l i j k e v e r a n d e r i n g o f v e r d i e p i n g v a n i n z i c h t . 4. Gedurende d e o e f e n i n g l e t u o p d e t i j d . E c h t e r , w a c h t v o o r h e t i n g r i j p e n w e l e e n passend moment a f . H e t schema moet o n g e v e e r aangehouden worden. OEFENING RAAD EN ADVIES Aanwijzingen v o o r P COPYRIGHT NPI INSTITUUT VOOR ORGANISATIE ONTWIKKELING Valckenboschlaan 8 ,Zeist Telefoon (03404) 2 00 44 2525.754 SO/AH 1. K i e s e e n p r o b l e e m , w a a r u g r a a g h u l p v o o r z o u d t w i l l e n hebben. Het p r o b l e e m mag l i g g e n i n h e t p e r s o o n l i j k e - , f a m i l i e - , b e - roeps- e n m a a t s c h a p p e l i j k v l a k . D e v o l g e n d e c r i t e r i a z i j n d a a r b i j v o l d o e n d e : a) d r i n g e n d h e t g a a t u a a n h e t h a r t , u h e b t e r a l v e e l o v e r n a g e d a c h t . H e t i s b e l a n g r i j k . Er moet w a t a a n gebeuren a l s u weer t h u i s b e n t . b) t u s s e n m e n s e l i j k e d e k e r n v a n h e t p r o b l e e m z o u moeten b e - b e t r e k k i n g e n s t a a n u i t e e n r e l a t i e m e t e e n a n d e r e p e r - soon o f g r o e p ( g r o e p e n ) . c) b e p e r k t u h e b t 1 5 m i n u t e n d e t i j d om uw probleem d u i d e l i j k t e maken; h e t moet daarom d u s eenvoudig g e s t e l d worden. d) u z e l f b e t r e f - h e t p r o b l e e m moet u z e l f b e t r e f f e n , d . w . z . fend u moet e r z e l f o p d e e e n o f a n d e r e w i j z e b i j b e t r o k k e n z i j n . 2. Neem open e n v r i j a a n d a t g e s p r e k d e e l . E e r s t m e t R , d a a r n a met Q . P r o b e e r t u h u l p v a n h e n t e k r i j g e n . To e t s h u n v o o r - s t e l l e n e n onderzoek h u n i d e e . á n . L e t n i e t o p d e w a a r n e m e r en c u r s u s l e i d e r . 3. L e t e r o p o f uw g e v o e l e n s t i j d e n s h e t g e s p r e k v e r a n d e r e n . P r o b e e r t u e v e n t u e e l v e r a n d e r i n g e n i n uw g e v o e l e n s i n v e r b a n d t e b r e n g e n met d a t g e n e w a t R e n Q zeggen e n d o e n . 4. N a d e g e s p r e k k e n k r i j g t u 1 0 m i n u t e n t i j d om d e g r o e p ( 4 ) t e v e r t e l l e n hoe uw g e v o e l e n s t i j d e n s h e t g e s p r e k waren e n w e l k e gedachten n a a r uw mening v r u c h t b a a r z i j n om n u a a n d e o p l o s s i n g t e kunnen w e r k e n . OEFENING RAAD EN ADVIES INSTITUUT VOOR ORGANISATIE ONTWIKKELING Valckenboschlaan 8 ,Zeist - Telefoon (03404) 2 00 44 2525.754 s o / A H Aanwijzingen v o o r Q 1. L u i s t e r t u goed a l s P h e t p r o b l e e m v e r t e l t . 2. Uw opgave b e s t a a t e r i n P t e h e l p e n z i j n m o e i l i j k h e d e n t e d i a g - n o s t i s e r e n , d o o r d a t u v r a g e n s t e l t n a a r m o g e l i j k e a c h t e r - gronden e n d i e p e r l i g g e n d e o o r z a k e n v a n h e t p r o b l e e m . Doe geen v o o r s t e l l e n t o t m o g e l i j k e o p l o s s i n g e n v e r t e l geen e r - v a r i n g e n , n o c h v a n u z e l f , n o c h v a n a n d e r e n . P r o b e e r nieuwe g e z i c h t s p u n t e n t e p e i l e n , m a a r l a a t P d e antwoorden v i n d e n . Uw opgave i s o p d e j u i s t e w i j z e v o l b r a c h t , i n d i e n u h e t P m o g e l i j k m a a k t , d a t h i j z i j n probleem opnieuw k a n d e fi n i r e n en d a t h i j b e p a a l d e m o e i l i j k h e d e n a a n a n d e r e d a n d e o o r s p r o n k e - l i j k genoemde f a c t o r e n t o e s c h r i j f t . Het i s n i e t e e n v o u d i g om “ h e l p e n d e v r a g e n ” t e s t e l l e n . Het i s geen k r u i s v e r h o o r. Ook i s h e t n i e t n o d i g om n a a r a l l e bijzonderheden t e i n f o r m e r e n . H e t i s e f f e c t i e v e r “ o p e n ” v r a g e n t e s t e l l e n , d a n v r a g e n waarop men s l e c h t s m e t “ j a ” o f “ n e e ” kan a n t w o o r d e n . U moet P h e l p e n om h a r d o p t e d e n k e n . Uw i n - s t e l l i n g moet b e z i n n e n d e n nadenkend z i j n , n i e t a g r e s s i e f o f argumenterend. Probeer P ' s w i j z e v a n denken t e z i e n e n g a v a n d a a r u i t v e r d e r . COPYRIGHT N P I hl I OEFENING RAAD EN ADVIES A a n w i j z i n g e n v o o r R INSTITUUT VOOR ORGANISATIE ONTWIKKELING Valckenboschlaan 8 Zeist - Telefoon (03404) 2 00 44 1. L u i s t e r t u goed a l s P h e t p r o b l e e m v e r t e l t . 2525.754 SO/AH 2. R e a g e e r t u met d e v o l g e n d e w i j z e v a n h u l p : a) p r o b e e r u e e n o n g e v e e r g e l i j k e e r v a r i n g t e h e r i n n e r e n , welke u z e l f o f e e n bekende meegemaakt h e e f t . V e r t e l d i e en o o k hoe u o f uw bekende d i t p r o b l e e m t o e n hebben o p g e - l o s t . A l s P d a t n i e t a c c e p t e e r t e n u v i n d t h e t desondanks toch e e n goede o p l o s s i n g , p r o b e e r h e t d a n n a d e r t e v e r - k l a r e n . b) v e r t e l P w e l k e s t a p p e n u a c h t e r e e n v o l g e n s z o u nemen, a l s u i n z i j n p l a a t s z o u z i j n . A l s P d a t n i e t a c c e p t e e r t , d o e t u d a n a n d e r e v o o r s t e l l e n , n e t z o l a n g t o t u i e t s v i n d t w a t P n u t t i g l i j k t . COPYRIGHT NPI COMMUNICATIE-OEFENING D Het a a n s l u i t e n op e l k a a r en h e t samenvatten. Een a a n t a l groepen van 5 á 6 deelnemers. Doel INSTITUUT VOOR ORGANISATIE ONTWIKKELING Valckenboschlaan 8 - Postbus 299 - 3700 AG Zeist - Holland - Tel. (03404) 20044 Oefening i n samenvatten. Oefening i n h e t bewust worden hoe de draad van h e t gesprek l o o p t . Ver loop van de oefening a. R o l l e n van de deelnemers b. T i j d Het gesprek d u u r t 30 minuten. De nabespreking 2 0 minuten. Duur van de 5 0 minuten. t o t a l e oefening 3 o f 4 gespreksdeelnemers 2 waarnemers 2565.798 SO/IG c. Gespreksprocedure E6n van de gespreksdeelnemers k i e s t een onderwerp en opent h e t gesprek ( h i j s p r e e k t n i e t l a n g e r dan 1 á 2 minuten). De anderen gaan h i e r op i n en voeren een gesprek o v e r d i t onderwerp. Diegene, die h e t onderwerp v e r t e l d h e e f t d o e t n a t u u r l i j k mee. B i j deze oefening moet men erop l e t t e n om de draad van h e t gesprek n i e t k w i j t t e raken. A l s iemand denkt, d a t h e t gesprek een andere r i c h t i n g opgaat (wanneer e r dus een andere “gespreksdraad” v e r - s c h i j n t ) , s p r e e k t h i j d a t u i t . H e t gesprek mag echter e e r s t dan i n deze nieuwe r i c h t i n g gaan, a l s de anderen h e t daarmee eens z i j n . Elke 10 minuten v a t een andere deelnemer samen wat e r i n de a f - gelopen 10 minuten gezegd i s . De anderen v u l l e n eventueel aan. d. Waarnemers Waarnemer I L e t erop o f men op h e t onderwerp i n g a a t o f n i e t . H i j n o t e e r t d i t op h e t waarnemingsformulier “ h e t aansluiten op e l k a a r ” ; o p de volgende w i j z e : a. b e g i n t t e spreken, c . g a a t h i e r o p i n . U t e k e n t • • • • • • • • • • • • • . • 0 . 0 . . . . . . • • • • • • • • • • • • • • e. N a b e s p r e k i n g Aan h e t e i n d e v a n deelnemers o v e r : - d e waarnemingen - d e g e v o l g e n v a n COPYRIGHT N P I dan e e n p i j l t j e t e r u g v a n c . n a a r a . A l s b . b . v . de v o l g e n d e s p r e k e r i s e n b . n i e t o p c . i n g a a t , o m c i r k e l t u b . i n d e v o l g e n d e k o l o m . Dus: a a b 0 e n z . c c d d d Waarnemer I I L e t e r o p , d a t om d e 1 0 m i n u t e n d o o r een v a n d e 2 . deelnemers e e n s a m e n v a t t i n g v a n h e t g e s p r e k gegeven w o r d t . H i j o n d e r b r e e k t , i n d i e n men d i t v e r g e e t . Wat e r i n d e g r o e p gezegd w o r d t , n o t e e r t h i j o p h e t f o r m u l i e r “ h e t s a m e n v a t t e n ” . H i j l e t o p d e s a m e n v a t t i n g e n e n n o t e e r t o p h e t f o r m u l i e r w a t e r v e r g e t e n o f v e r a n d e r d w e r d . h e t g e s p r e k s p r e k e n d e waarnemers e n g e s p r e k s - van d e waarnemers; de s a m e n v a t t i n g e n . COMMUNICATIE-OEFENING E Beeldvorming - O o r d e e l s v o r m i n g Een a a n t a l g r o e p e n v a n 5 h 6 deelnemers. Doel Oefening i n b e e l d v o r m i n g e n o o r d e e l s v o r m i n g . Algemeen I n deze g e s p r e k s o e f e n i n g g a a t h e t e r n i e t om t o t e e n o p l o s s i n g v a n een probleem t e komen, m a a r e r a c h t e r z i e n t e komen w e l k e v e r s c h i l - lende k a n t e n e e n probleem k a n hebben. H e t g a a t e r om d e k e r n v a n een probleem n a a r v o r e n t e h a l e n . ( D e k e r n z i t a l t i j d d i e p e r d a n men o p p e r v l a k k i g g e z i e n m e e n t . ) Ver loop INSTITUUT VOOR ORGANISATIE ONTWIKKELING Valckenboschlaan 8 - Postbus 299 - 3700 AG Zeist - Holland - Tel (03404) 20044 a. R o l l e n v a n d e deelnemers 3 o f 4 deelnemers 2 waarnemers 2566.798 SO/LG b. T i j d , De o e f e n i n g d u u r t i n h e t g e h e e l 6 0 m i n u t e n . D e p l a n n i n g d u u r t 10 m i n u t e n , h e t g e s p r e k 3 0 m i n u t e n , d e n a b e s p r e k i n g 2 0 m i n u t e n . c. Gespreksprocedure De gespreksdeelnemers k i e z e n e e n onderwerp e n f o r m u l e r e n e e n p r o b l e e m s t e l l i n g ( 1 0 m i n u t e n ) . Dan b e g i n t h e t g e s p r e k , w a a r b i j men t r a c h t d e v e r s c h i l l e n d e k a n t e n v a n h e t probleem t e l e r e n kennen. A l s e e n deelnemer meent, d a t h i j h e t probleem i e t s d i e p e r k a n d o o r z i e n , d a n f o r m u l e e r t h i j d i t e n p r o b e e r t u i t t e leggen hoe h i j t o t d i t i n z i c h t i s gekomen. Deze f o r m u l e r i n g zou 1 á, 2 k e e r t i j d e n s h e t g e s p r e k moeten p l a a t s v i n d e n . d. Waarnemers Waarnemer I L e t e r o p o f men o p h e t onderwerp i n g a a t o f n i e t . H i j n o t e e r t d i t o p h e t w a a r n e m i n g s f o r m u l i e r “ h e t a a n s l u i t e n o p e l k a a r ” o p d e v o l g e n d e w i j z e : a . b e g i n t t e s p r e k e n , c . g a a t h i e r o p i n . U t e k e n t dan e e n p i j l t j e t e r u g v a n c . n a a r a . A l s b . b . v . e. N a b e s p r e k i n g COPYRIGHT N P I de v o l g e n d e s p r e k e r i s e n b . n i e t o p c . i n g a a t , o m c i r k e l t u b . i n d e v o l g e n d e k o l o m . Dus: a a a b ( i ) e n z . c c c d d d 2 . Waarnemer I I U n o t e e r t , w a t e r t i j d e n s h e t g e s p r e k i n d e g r o e p gezegd w o r d t . U n o t e e r t d e f o r m u l e r i n g e n v a n h e t probleem e n neemt w a a r i n h o e v e r r e d e z e nieuwe f o r - muleringen werden v e r o o r z a a k t d o o r h e t gemeenschapp e l i j k zoeken n a a r d e k e r n v a n h e t p r o b l e e m . Aan h e t e i n d e v a n h e t g e s p r e k s p r e k e n waarnemers e n g e s p r e k s d e e l - nemers o v e r h e t v o l g e n d e : - I s men d i c h t e r b i j h e t probleem gekomen? - Hoe h e e f t men d i t b e r e i k t , o f waardoor w e r d d i t n i e t b e r e i k t ? COMMUNICATIEOEFENIrG E Beeldvorming - O o r d e e l s v o r m i n g Een a a n t a l g r o e p e n v a n 5 h 6 deelnemers. Doel Oefening i n b e e l d v o r m i n g e n c o r d e e i á Vo r m i n g . Algemeen I n deze g e s p r e k s o e f e n i n g g a a t h e t e r n i e t om t o t e e n o p l o s s i n g v a n een probleem t e komen, m a a r e r a c h t e r z i e n t e komen w e l k e v e r s c h i l lende k a n t e n e e n probleem k a n hebben. H e t g a a t e r om d e k e r n v a n een probleem n a a r v o r e n t e h a l e n . ( D e k e r n z i t a l t i j d d i e p e r d a n men o p p e r v l a k k i g g e z i e n m e e n t . ) Ve r 1 2 . 5a.2 R o l l e n v a n d e d e e l n eme r s b. T i j d c. Gespreksprocedure INSTITUUT VOOR ORGANISATIE ONTWIKKELING Vatekenboschlaan 8 - Postbus 299 - 3700 AG Zeist - Holland - Tel. (03404) 20044 3 o f 4 deelnemers 2 waarnemers 2366. 798 SO/LG De o e f e n i n g d u u r t i n h e t g e h e e l 6 0 m i n u t e n . D e p l a n n i n g d u u r t 10 m i n u t e n , h e t g e s p r e k 3 0 m i n u t e n , d e n a b e s p r e k i n g 2 0 m i n u t e n . De gespreksdeelnemers k i e z e n e e n onderwerp e n f o r m u l e r e n e e n p r o b l e e m s t e l l i n g ( 1 0 m i n u t e n ) . D a n b e g i n t h e t g e s p r e k , w a a r b i j men t r a c h t d e v e r s c h i l l e n d e k a n t e n v a n h e t p r o b l e e m t e l e r e n kennen. A l s e e n deelnemer meent, d a t h i j h e t probleem i e t s d i e p e r k a n d o o r z i e n , d a n f o r m u l e e r t h i j d i t e n p r o b e e r t u i t t e leggen hoe h i j t o t d i t i n z i c h t i s gekomen. Deze f o r m u l e r i n g zou 1 b, 2 k e e r t i j d e n s h e t g e s p r e k moeten p l a a t s v i n d e n . d. Waarnemers Waarnemer I L e t e r o p o f men o p h e t onderwerp i n g a a t o f n i e t . H i j n o t e e r t d i t o p h e t w a a r n e m i n g s f o r m u l i e r “ h e t a a n s l u i t e n o p e l k a a r ” o p d e v o l g e n d e w i j z e : a . b e g i n t t e s p r e k e n , c . g a a t h i e r o p i n . U t e k e n t dan e e n p i j l t j e t e r u g v a n c0 n a a r a . A l s b . b . v . e. N a b e s p r e k i n g COPYRIGHT H P ' de v o l g e n d e s p r e k e r i s e n b . n i e t o p c . i n g a a t , o m c i r k e l t u b . i n d e v o l g e n d e k o l o m , Dus: a a a b b ( b 1 ) e n z . c c c d d d 2. Waarnemer I I U n o t e e r t , w a t e r t i j d e n s h e t g e s p r e k i n d e g r o e p gezegd w o r d t . U n o t e e r t d e f o r m u l e r i n g e n v a n h e t probleem e n neemt w a a r i n h o e v e r r e deze n i e u w e f o r - muleringen werden v e r o o r z a a k t d o o r h e t gemeenschapp e l i j k zoeken n a a r d e k e r n v a n h e t p r o b l e e m . Aan h e t e i n d e v a n h e t g e s p r e k s p r e k e n waarnemers e n g e s p r e k s d e e l - nemers o v e r h e t v o l g e n d e : - I s men d i c h t e r b i j h e t p r o b l e e m gekomen? - Hoe h e e f t men d i t b e r e i k t , o f waardoor w e r d d i t n i e t b e r e i k t ? INSTITUUT VOOR ORGANISATIE ONTWIKKELING Valckenboschlaan 8 - Postbus 299 - 3700 AG Zeist - Holland - Tel . (03404) 20044 COMMUNICATIE-OEPENING Raad v r a g e n R a a d geven Een a a n t a l g r o e p e n v a n 5 h 6 d e e l n e m e r s . Doel Oefening i n r a a d geven. Algemeen I n deze o e f e n i n g p r o b e r e n d e gespreksdeelnemers e e n probleem o p t e l o s s e n . A l l e grondhoudingen, d i e n o d i g z i j n om t o t e e n w e r k e l i j k p r o b l e m - s o l v i n g g e s p r e k t e komen, w e r d e n i n d e v o r i g e o e f e n i n g v e r - d i e p t . De r o l v a n d e waarnemers i n d e o e f e n i n g e n D e n E was z o i n - g e r i c h t , d a t z i j d e g r o e p p a s n a h e t g e s p r e k konden h e l p e n i n z i c h t i n h e t gebeurde t e k r i j g e n . D e t a a k v a n d e waarnemers i n deze g r o e p i s h e t meesturen om v a n d i t g e s p r e k e e n e c h t p r o b l e m - s o l v i n g g e s p r e k t e maken, h o e w e l d e v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d b i j d e gespreksdeelnemers b l i j f t . Ver l o o p a. R o l l e n v a n d e deelnemers groep b. T i j d De o e f e n i n g d u u r t + 7 5 m i n u t e n : P l a n n i n g 1 0 m i n u t e n , g e s p r e k met onderbrekingen 4 5 m i n u t e n , n a b e s p r e k i n g 2 0 m i n u t e n . c. Gespreksprocedure De gespreksdeelnemers k i e z e n e e n p r o b l e e m , d a t o p g e l o s t moet w o r - den ( 1 0 m i n u t e n ) . H e t g e s p r e k v e r l o o p t i n d e v o l g e n d e f a s e s : probleem- b e e l d - s t e l l i n g f v o r m i n g 3 o f 4 g e s preksdeelnemers 2 waarnemers o o r d e e l s - b e s l u i t - vorming 1 vorming 2567.798 SO/LG doel De gespreksdeelnemers kunnen d e waarnemers om r a a d v r a g e n b e t r e f - fende h e t g e s p r e k s v e r l o o p 2 d e p r o c e d u r e , e n z . a l s z i j h e t g e v o e l hebben, d a t z i j e e n r a a d n o d i g hebben. Hen mag e c h t e r n i e t m e t d e waarnemers g a a n d i s c u s s i ë r e n . O f e n h o e men e e n r a a d g e v i n g g e - b r u i k t , b e o o r d e l e n d e gespreksdeelnemers. 2. De waarnemers kunnen i n h e t g e s p r e k i n g r i j p e n e n o p e e n bepaalde manier r a a d g e v e n . D e gespreksdeelnemers z i j n v r i j d e z e r a a d o p t e v o l g e n o f n i e t . D i s c u s s i e s m e t d e gespreksdeelnemers z i j n n i e t toegestaan. d. N a b e s p r e k i n g De gespreksdeelnemers e n waarnemers b e s p r e k e n samen: a. Z i j n e r v e r s c h i l l e n d e m a n i e r e n ( s t i j l e n ) v a n r a a d geven t e onderkennen? b. Hoe was d e u i t w e r k i n g daarvan? COPYRIGHT N P I