leer_behoeftenonderzoek

Back to list

Copyright © Association for Social Development (ASD) 2013 All Rights Reserved. No part of this website may be reproduced or published without the express consent of Association for Social Development (ASD). Please also read http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/

Original format:

npi_-_behoeftenonderzoek_-_opleiden_en_leren.pdf

Nederlands Pedagogisch Instituut hoe door wie confectie÷-4maatwerk externe s p e c i a l i s t interne s p e c i a l i s t chef mensen z e l f 5 BEHOEFTEN-ONDERZOEK 1. P l a a t s i n h e t model v a n o p l e i d e n e n l e r e n 2. Maatwerk o f c o n f e c t i e , u i t b e s t e d e n o f z e l f doen Instituut voor Organisatie Ontwikkeling Valckenboschlaan 8, Postbus 299, 3700 AG Zeist Telefoon 03404 - 20044 3247.872 AB/LO Het b e h o e f t e n - o n d e r z o e k v o r m t e e n e e r s t e s t a p i n h e t model v a n o p l e i d e n e n l e r e n . Of deze s t a p e e n r e a c t i e i s o p e e n v r a a g d i e a a n d e o p - l e i d i n g s a f d e l i n g w o r d t g e s t e l d o f d a t u i t e i g e n i n i t i a - t i e f “ g e s p e u r d ” w o r d t n a a r o p l e i d i n g s b e h o e f t e n , i s e e n b e l e i d s v r a a g . H i e r o v e r w o r d t i n e e n a p a r t e s y l l a b u s g e - sproken. In b e i d e g e v a l l e n i s h e t v a n b e l a n g , d a t a l l e v o l g e n d e stappen i n h e t model b e r u s t e n o p v a s t g e s t e l d e b e h o e f t e n B i j h e t u i t v o e r e n v a n h e t b e h o e f t e n - o n d e r z o e k h e e f t men de k e u z e t u s s e n h e t werken m e t g e s t a n d a a r d i s e e r d e m e t h o - den e n f o r m u l i e r e n e n e r z i j d s e n h e t h a n t e r e n v a n , b e p a a l d e p r i n c i p e s e n v a n d a a r u i t o n t w i k k e l e n v a n methoden d i e b i j de s i t u a t i e h o r e n a n d e r z i j d s . Voor t s h e e f t men d e m o g e l i j k h e i d , h e t onderzoek t e l a t e n doen d o o r e e n e x t e r n s p e c i a l i s t , d o o r d e i n t e r n e s t a f s p e - c i a l i s t , d o o r d e c h e f v a n d e mensen d i e o p g e l e i d moeten worden o f d o o r d e z e mensen z e l f . In d e z e m a t r i x z i j n a l l e p o s i t i e s e n c o m b i n a t i e s v a n p o - s i t i e s m o g e l i j k . Men k a n d e e x t e r n e s p e c i a l i s t maatwerk l a t e n v e r r i c h t e n , men k a n d e mensen z e l f m e t s t a n d a a r d f o r m u l i e r e n z e l f - o n - derzoek l a t e n d o e n , d e s p e c i a l i s t k a n d e c h e f h e l p e n e e n eigen o n d e r z o e k t e d o e n , e n z . De k e u z e h a n g t v a n v e l e f a c t o r e n a f , z o a l s : d e a a r d v a n het o p l e i d i n g s p r o b l e e m , d e u r g e n t i e e r v a n , d e t o e g e s t a n e kosten, d e i n t e r n aanwezige d e s k u n d i g h e i d , e . d . Het i s v a n b e l a n g , d a t d e b e d r i j f s o p l e i d e r b e w u s t p o s i t i e k i e s t e n d a . t d e c r i t e r i a d i 2. g e l e i d e l i j k d e e l g a a n u i t m a k e n v a n e e n g e a c c e p t e e r d o p l e i - d i n g s b e l e i d . 3 . D o e l v a n h e t b e h o e f t e n - o n d e r z o e k Het b e h o e f t e n - o n d e r z o e k m o e t e r t o e b i j d r a g e n , d a t h e t “ p r o d u k t ” d a t e r t e n s l o t t e u i t k o m t ( h e t o p l e i d i n g s - r e s u l - t e a t ) v a n g o e d e k w a l i t e i t i s e n p l a a t s b a a r i n z ' n o m g e - v i n g . M e t k w a l i t e i t i s b e d o e l d h e t a a n s l u i t e n v a n d e o p - l e i d i n g s a c t i v i t e i t e n b i j d e b e h o e f t e n v a n d e m e n s e n , z o d a t h e t l e e r p r o c e s e e n h o o g s t n u t t i g e f f e c t h e e f t . Met p l a a t s b a a r h e i d i s b e d o e l d o f h e t h e l e o p l e i d i n g s c i r - c u i t d a t v a n u i t h e t b e h o e f t e n o n d e r z o e k i n b e w e g i n g w o r d t g e z e t “ v e r k o o p b a a r ” i s , g e a c c e p t e e r d w o r d t , i n t e g r e e r b a a r i s ( q u a k o s t e n , t i j d , w e e r s t a n d e n , v e r w a c h t i n g e n , e n z . ) . De d r i e h i e r o n d e r t e noemen a s p e c t e n v a n h e t b e h o e f t e n - o n - d e r z o e k r i c h t e n z i c h o p d e z e t w e e d o e l s t e l l i n g e n : 1. I n z i c h t v e r k r i j g e n i n d e a a n d e o r d e g e s t e l d e o p l e i d i n g s p r o b l e m e n i n e n g e r e K w a l i t e i t v a n z i n . h e t p r o d u k t . 2. M e n s e l i j k e r e l a t i e s s c h e p p e n m e t h e t c l i ë n t e n s y s t e e m , b e w u s t z i j n w e k k e n v o o r d e p r o b l e m e n . 3. R e a l i s t i s c h l e r e n b e o o r d e l e n v a n w a t P l a a t s b a a r h e i d i n d e z e s i t u a t i e h a a l b a a r i s . > v a n h e t p r o d u k t . Het s c h e p p e n v a n r e l a t i e s m e t d e c l i ë n t ( e n ) s t a a t i n d i t schema c e n t r a a l . D a t i s n i e t t o e v a l l i g . H e t l i j k t s o m s m o - g e l i j k o m , z o n d e r e e n m e n s e l i j k e r e l a t i e m e t h e t c l i ë n t e n - systeem o p t e b o u w e n , s n e l e n b e t r o u w b a a r a l l e i n f o r m a t i e t e v e r z a m e l e n d i e v o o r 1 . e n 3 . n o d i g i s . Programma's d i e o p g r o n d d a a r v a n t o t s t a n d komen h e b b e n o v e r h e t a l g e m e e n e e n z e e r b e p e r k t e w e r k i n g . Omgekeerd k a n men e e n b e h o e f t e n - o n d e r z o e k d o e n w a a r v a n h e t i n h o u d e l i j k r e s u l t a a t n i e t e r g b e v r e d i g e n d i s . To c h k a n o n d e r t u s s e n , t i j d e n s h e t p r o c e s v a n o n d e r z o e k , e e n r e l a t i e z i j n o p g e b o u w d m e t d e c l i ë n t ( e n ) d i e l a t e r v o o r h e t l e e r - p r o c e s e n v o o r h e t i n t e g r e r e n v a n d e l e e r r e s u l t a t e n i n d e w e r k s i t u a t i e , v a n h e t g r o o t s t e b e l a n g i s . We m o e t e n b i j d e r g e l i j k e a c t i v i t e i t e n o n d e r s c h e i d m a k e n t u s s e n u i t w e n d i g e e n i n w e n d i g e p r o d u k t i v i t e i t , t u s s e n h e t t a s t b a a r e i n d r e s u l t a a t e n d a t g e n e w a t e r o n d e r t u s s e n i n e n t u s s e n m e n s e n i s g e b e u r d ( b e w u s t z i j n g e w e k t , v e r t r o u w e n o n t s t a a n , w e e r s t a n d o v e r w o n n e n ) . 4. Wi e g a a t e r werken met d e r e s u l t a t e n van h e t behoeftenonderzoek? De voorgaande beschouwing i s v a n b e t e k e n i s v o o r h e t b e a n t - woorden v a n d e v r a a g : I s e r e e n p e r s o n e l e s c h e i d i n g t u s s e n degenen d i e h e t b e h o e f t e n - o n d e r z o e k d o e n , d e o p l e i d i n g s - doelen v a s t s t e l l e n , h i e r u i t e e n programma a fl e i d e n e n t e n s l o t t e d e l e s s i t u a t i e “bemannen”, o f z i j n d i t d e z e l f d e mensen? Ook h i e r z i j n v e l e c o m b i n a t i e s d e n k b a a r : - e e n gemengd team w a a r i n a l l e “ s p e c i a l i s m e n ” v e r t e g e n - woordigd z i j n ; - e e n p r o j e c t g r o e p w a a r i n a l l e l e d e n a l l e deskundigheden hebben; - e e n “ d o o r g a a n d e ” man, d i e b i j a l l e “ s t a t i o n s ” e e n s p e - c i a l i s t i n s c h a k e l t ; - v o o r e l k s t a t i o n e e n e i g e n f u n c t i o n a r i s o f t e a m ; - e e n e n k e l i n g d i e v a n h e t b e g i n t o t h e t e i n d m e e r i j d t e n op a l l e s t a t i o n s ( m e e r o f m i n d e r d e s k u n d i g ) d e n o d i g e werkzaamheden v e r r i c h t . Ook h i e r i s geen s t a n d a a r d o p l o s s i n g m o g e l i j k . De c r i t e r i a v o o r d e k e u z e moeten e c h t e r - v o o r z o v e r z e n i e t z u i v e r o p p o r t u u n z i j n , g e l e i d e l i j k d e e l gaan u i t m a k e n van e e n g e a c c e p t e e r d o p l e i d i n g s b e l e i d . Daar t u s s e n - m e n s e l i j k e r e l a t i e s m o e i l i j k o v e r d r a a g b a a r z i j n , z a l men z e e r v o o r z i c h t i g moeten omgaan m e t p e r s o n e l e scheidingen t u s s e n degenen d i e d e werkzaamheden o p d e v e r - s c h i l l e n d e s t a t i o n s v e r r i c h t e n ! 5. Onderscheiding n a a r s o o r t e n behoeften 3. De v r a g e n d i e a a n d e o p l e i d i n g s a f d e l i n g werden g e s t e l d o f die d e b e d r i j f s o p l e i d e r z i c h z e l f s t e l t , hebben t e maken met 4 s o o r t e n b e h o e f t e n . Deze b e h o e f t e n hangen m e t e l k a a r samen, m a a r hebben v e r - s c h i l l e n d e z w a a r t e p u n t e n : - i n h e t i n d i v i d u ; - i n h e t w e r k ; - i n d e g r o e i e n d e o r g a n i s a t i e ; - i n d e v e r a n d e r e n d e s a m e n l e v i n g . a. h e t i n d i v i d u . De p e r s o o n l i j k e o n t w i k k e l i n g s b e h o e f t e n van h e t i n d i v i d u kunnen a a n l e i d i n g geven t o t e e n b e - l a n g s t e l l i n g e n - o n d e r z o e k , t o t h e t openen v a n d e mogel i j k h e i d t o t i n t e r n e s o l l i c i t a t i e , t o t h e t s p r e k e n t i j - dens b e o o r d e l i n g s g e s p r e k k e n o v e r o n t w i k k e l i n g s m o g e l i j k - heden, t o t h e t b i e d e n v a n h u l p b i j v e r d e r e s t u d i e e n t o t h e t o p z e t t e n v a n c a r r i è r e - p l a n n i n g e n . 4. b. h e t w e r k . Een a a n t a l o p l e i d i n g s v r a g e n h e e f t t e maken met h e t ( o n b e v r e d i g e n d ) f u n c t i o n e r e n v a n mensen e n groepen i n h u n h u i d i g e w e r k . c. d e groeiende o r g a n i s a t i e . Ondernemingen plannen v o o r een d e e l h u n e i g e n t o e k o m s t . U i t m a r k t a n a l y s e s v o l g e n p r o d u k t i e p l a n n e n , d i e l e i d e n t o t o r g a n i s a t i e p l a n n e n . D e f u n c t i e s d i e d a a r i n v e r s c h i j n e n l e i d e n t o t e e n p e r s o - n e e l s p l a n . C o n f r o n t a t i e m e t d e “ a a n b o d ” - z i j d e ( u i t e i g e n b e d r i j f o f v a n b u i t e n ) l e i d t t o t s p e c i fi c a t i e ( k w a n t i t a t i e f e n k w a l i t a t i e f ) v a n o p l e i d i n g s b e h o e f t e n . Van d a a r u i t worden d a n o p l e i d i n g e n g e p l a n d e n g e p r o - grammeerd. d. d e veranderende samenleving. I n d e samenleving z i j n veranderingen gaande d i e h u n c o n s e q u e n t i e s hebben v o o r het s o o r t f u n c t i e s d i e i n d e onderneming v e r v u l d z u l l e n moeten worden e n d e m e n s e l i j k e c a p a c i t e i t e n d i e d a a r - voor n o d i g z i j n . Zulke t e n d e n t i e s z i j n b i j v o o r b e e l d : - i n t e r n a t i o n a l i s e r i n g v a n ondernemingen; - toenemende d e m o c r a t i s e r i n g e n i n s p r a a k ; - k o r t e r e w e r k t i j d ( p e r d a g , p e r w e e k , p e r j a a r , p e r l e v e n ) ; - toenemende b e t e k e n i s v a n d e t e c h n i e k i n d e a r b e i d ; - toenemende noodzaak t o t b c h t e samenwerking b i n n e n e n tussen ondernemingen; f u s i e s ; - k e n n i s s l i j t a g e ; - o m s c h o l i n g ( o u d e f u n c t i e s v e r d w i j n e n , n i e u w e k o m e n ) . Al d e z e o n t w i k k e l i n g e n b e v a t t e n e v e n z o v e l e a p p è l s a a n nog t e o n t w i k k e l e n m e n s e l i j k e vermogens. E l k e t r e n d k a n worden v e r t a a l d i n t o e k o m s t i g e o p l e i d i n g s b e h o e f t e n . Het i s v o o r a l d e t a a k v a n d e b e d r i j f s o p l e i d e r om v o o r deze z a k e n e e n v e r a n t w o o r d e l i j k e u i t k i j k p o s t t e z i j n . De o p l e i d i n g s b e h o e f t e v a n u i t h e t i n d i v i d u , h e t w e r k e n de g r o e i e n d e o r g a n i s a t i e worden - wanneer d a a r v o o r d e geëigende k a n a l e n worden geschapen - g e s i g n a l e e r d d o o r r e s p e c t i e v e l i j k h e t i n d i v i d u z e l f , h e t l e i d i n g g e v e n d kader e n d e o n d e r n e m i n g s l e i d i n g . Wanneer v o o r d e v e r a n d e r e n d e e n d e t o e k o m s t i g e o p l e i - dingsbehoeften geen s p e c i a l e s i g n a l e r i n g b e s t a a t z u l l e n k o r t e t e r m i j n o p l e i d i n g e n worden o p g e z e t v o o r f u n c t i e s die s p o e d i g v e r d w i j n e n , z u l l e n o p l e i d i n g s a c c e n t e n w o r - den g e l e g d o p a s p e c t e n d i e v a n afnemende b e t e k e n i s z i j n , z a l t e l a a t b i j v o o r b e e l d e e n g e b r e k a a n s o c i a l e vaardigheden worden v a s t g e s t e l d ( d o o r d e a a r d v a n h e t l e e r p r o c e s h a d men d a a r a a n v e e l v r o e g e r moeten b e g i n - nen). 5. Behoeften-onderzoek i s v e r s c h i l l e n d v a n a a r d a l n a a r g e - lang h e t z i c h o p e e n v a n d e z e c a t e g o r i e ë n r i c h t , o p l e i - d i n g s b e l e i d d i e n t z i c h t e n a a n z i e n v a n a l l e v i e r u i t t e spreken. In d e z e s y l l a b u s w o r d t n a d e r i n g e g a a n o p d e o p l e i d i n g s b e - hoeften d i e u i t h e t w e r k v o o r t k o m e n . D e a c h t e r l i g g e n d e p r i n c i p e s z i j n z e k e r o o k b r u i k b a a r v o o r d e a n d e r e c a t e g o - r i e ë n . 6 . K l a s s i e k e v a l k u i l e n v o o r d e b e d r i j f s o p l e i d e r Het i s d e t a a k v a n d e b e d r i j f s o p l e i d e r a l s p r o f e s s i o n e l e werker e e n v i e r t a l f o u t e n t e v e r m i j d e n , c . q . a n d e r e n d a a r - op a t t e n t t e maken. a . D e v r a a g n i e t t e r u g t e v e r t a l e n n a a r h e t p r o b l e e m . Vragen a a n d e o p l e i d i n g s a f d e l i n g z i j n soms z e e r v a a g ( “ h e t n i v e a u v a n d e bazen moet o m h o o g ” ) , soms z e e r s p e - c i fi e k ( “ r e g e l e e n c u r s u s c o m p u t e r - i n f o r m a t i e v a n e e n week v o o r m i j n a f d e l i n g c h e f s ” ) . E i g e n l i j k z i j n h e t g e e n vragen maar o p d r a c h t e n . B i j d e e n e l e e f t h e t i d e e ( a a n de z i j d e v a n d e v r a a g s t e l l e r ) d a t d e b e d r i j f s o p l e i d e r aan d e z e v a g e p r o b l e e m s t e l l i n g a l s vakman v o l d o e n d e houvast h e e f t om t e w e t e n w a t h i j m o e t d o e n . B i j d e a n d e r e v r a a g beschouwt h i j d e o p l e i d i n g s a f d e l i n g a l s l e v e r a n c i e r v a n s t a n d a a r d z a k e n . B e i d e v r a a g s t e l l e r s hopen h e t p r o b l e e m k w i j t t e z i j n , d o o r h e t n a a r d e s p e - c i a l i s t / o n d e r a a n n e m e r a f t e s c h u i v e n . Ze z u l l e n e r a a n moeten wennen ( e n d a t z a l w e e r e e n o n - derdeel v a n h e t b e l e i d moeten worden) d a t e l k e v r a a g aan e e n o p l e i d i n g s a f d e l i n g l e i d t t o t e e n r e l a t i e m è t deze a f d e l i n g , t o t e e n p r o c e s w a a r b i j g e z o c h t w o r d t naar d e e i g e n l i j k e b e h o e f t e n , n a a r d e v e r s c h i j n s e l e n die a a n l e i d i n g geven d e z e b e h o e f t e n t e f o r m u l e r e n e n naar d e o o r z a k e n v a n d e z e v e r s c h i j n s e l e n . b . D e b e t r o k k e n e n e r n i e t i n b e t r e k k e n . Het g e b e u r t v e e l v u l d i g d a t m e t d e c h e f ( s ) v a n e e n g r o e p mensen u i t v o e r i g w o r d t g e s p r o k e n o v e r w a t d e c h e f v i n d t dat h b n o p l e i d i n g s b e h o e f t e n z i j n . Op g r o n d d a a r v a n !gorden d o e l e n g e f o r m u l e e r d , p r o g r a m - ma's gemaakt e n o p l e i d i n g e n g e s t a r t . Men i s d a n z e e r verbaasd, d a t d e “ o b j e c t e n ” w e i n i g g e m o t i v e e r d z i j n e n het l e e r p r o c e s w e i n i g e f f e c t i e f . Wanneer men h e t b e h o e f t e n o n d e r z o e k n i e t u i t s t r e k t t o t de b e t r o k k e n e n z e l f e n o p z i j n m i n s t e e n d u i d e l i j k beeld h e e f t v a n h u n w e r k - e n l e e f s i t u a t i e ( o o k d e privè-omstandigheden b u i t e n d e onderneming kunnen v a a k zeer v e r h e l d e r e n d z i j n ! ) l e g t men z i c h z e l f o n n o d i g e o b s t a k e l s i n d e w e g . 6. c . A l l e e n d e n k e n a a n i n d i v i d u e n e n n i e t o o k a a n g r o e p e n . Het i s n i e t v a n z e l f s p r e k e n d d a t a l l e o p l e i d i n g s p r o b l e - men v a n i n d i v i d u e l e a a r d z i j n . D a t z o u b e t e k e n e n d a t i e d e r e b e t r o k k e n e p e r s o o n l i j k e e n a a n t a l z a k e n m o e t l e - ren e n d a t h e t v o o r h e t l e e r r e s u l t a a t n i e t w e z e n l i j k i s d a t h i j m e t a n d e r e n s h m e n i n e e n l e e r p r o c e s s t a a t ( w a t n i e t u i t s l u i t , d a t d e g r o e p a l s l e e r m i d d e l g e b r u i k t w o r d t ) . Er z i j n e c h t e r s i t u a t i e s w a a r d e p r o b l e m e n a l l e e n o p - l o s b a a r z i j n w a n n e e r d e g r o e p a l s g e h e e l i n e e n l e e r s i - t u a t i e k o m t . B . v . e e n h e l e o n d e r n e m i n g s r a a d , e e n p r o - j e c t g r o e p , e e n d i r e c t i e t e a m , e e n g r o e p s p e c i a l i s t e n o f b i j v o o r b e e l d m o n t a g e w e r k e r s d i e i n s t e r k e o n d e r l i n g e a f h a n k e l i j k h e i d e e n g e m e e n s c h a p p e l i j k s t u k w e r k m o e t e n doen. d . A l l e e n d e n k e n i n c a p a c i t e i t e n v a n mensen e n g r o e p e n e n n i e t i n ( o r g a n i s a t o r i s c h e e n a n d e r e ) c o n d i t i e s w a a r o n - der d e z e mensen e n g r o e p e n t o t h u n r e c h t kunnen komen. A l l e m e n s e n d i e i n e e n o n d e r n e m i n g w e r k e n , s t a a n i n e e n f u n c t i e d i e a l l e e n g o e d v e r v u l d k a n w o r d e n , w a n n e e r a n - deren hum f u n c t i e g o e d v e r v u l l e n e n w a n n e e r d e o r g a n i - s a t i e “ o m d i e f u n c t i e h e e n ” h e t o o k m o g e l i j k m a a k t , d a t deze f u n c t i e g o e d v e r v u l d k a n w a r d e n . Wanneer m e n s e n h u n w e r k n i e t b e v r e d i g e n d d o e n i s n i e t a l t i j d g e z e g d d a t z i j p e r s o o n l i j k t e k o r t s c h i e t e n e n dus o p g e l e i d m o e t e n w o r d e n . Het k a n z i j n , d a t h u n m a c h i n e s e n h u l p m i d d e l e n n i e t deugen, d a t z i j n i e t v o l d o e n d e i n f o r m a t i e t o e g e s p e e l d k r i j g e n , d a t h u n t a a k e n b e v o e g d h e i d n i e t d u i d e l i j k z i j n , d a t h u n c h e f g e e n d u i d e l i j k e d o e l e n s t e l t , e n z . B e h o e f t e n - o n d e r z o e k m o e t a l t i j d w o r d e n g e d a a n i n d e r i c h t i n g v a n m e n s è n o r g a n i s a t i e , v a n c a p a c i t e i t e n b n c o n d i t i e s . H e t i s v o o r a l d i t g e z i c h t s p u n t , d a t h i e r v e r d e r z a l w o r d e n u i t g e w e r k t . 7 . W i e k i j k e n h o e w a a r n a a r ? Een o p l e i d i n g s p r o b l e e m i n d e c a t e g o r i e “ w e r k e n d e m e n s e n ” r i c h t z i c h o p c o n c r e t e m e n s e n i n c o n c r e t e f u n c t i e s . B i j d e v r a a g w e l k e i n f o r m a t i e b r o n n e n d o o r d e d e s k u n d i g e worden a a n g e b o o r d i n h e t k a d e r v a n h e t b e h o e f t e n o n d e r z o e k , kunnen w e p r i n c i p i e e l o n d e r s c h e i d e n t u s s e n d e m e n s e n z e l f ( d i e e v e n t u e e l o b j e c t v a n o p l e i d i n g w o r d e n ) e n h u n o m g e v i n g , d a t z i j n d e m e n s e n m e t w i e z i j w e r k c o n t a c t e n hebben ( c h e f , o n d e r g e s c h i k t e n , k l a n t e n , m a g a z i j n , w e r k - v o o r b e r e i d i n g , c o l l e g a ' s , e n z . ) . B i j d e v r a a g w a a r n a a r w e k i j k e n k u n n e n w e o n d e r s c h e i d e n t u s s e n d e i n h o u d v a n d e f u n c t i e , h e t f u n c t i o n e r e n v a n d e man i n d e f u n c t i e e n d e o r g a n i s a t i e om d e f u n c t i e h e e n . Ten s l o t t e k u n n e n w e t . a . v . h e t h o e n o g o n d e r s c h e i d m a k e n t u s s e n d e s c r i p t i e f e n n o r m a t i e f . wie k i j k t waarnaar de mensen z e l f hun omgeving a. d e taakinhoud 1 2 b. d e o r g . c o n d i t i e s 3 4 wie k i j k t waarnaar de mensen z e l f hun omgeving c. d e p r e s t a t i e s 5 d. d e o r g . c o n d i t i e s 7 8 Het e e r s t e i s b e s c h r i j v e n d ( o o r d e l e n d ) , z o a l s ( m e n v i n d t d a t ) h e t i s , h e t t w e e d e i s t a a k s t e l l e n d , z o a l s h e t z o u moeten z i j n . Een l o g i s c h e v o l g o r d e b i j e e n b e h o e f t e n - o n d e r z o e k i s n u d e v o l g e n d e : a . K l a a r h e i d o v e r d e i n h o u d v a n d e f u n c t i e waarop d e o p - l e i d i n g b e t r e k k i n g h e e f t . Wa n n e e r b i j d e mensen z e l f e n hun o m g e v i n g v e r s c h i l l e n d e v g r w a c h t i n g e n b e s t a a n t . a . v . t a a k , b e v o e g d h e i d , v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d e n n i v e a u v a n p r e s t a t i e s , z a l e l k e o p l e i d i n g i n d e l u c h t zweven. b . K l a a r h e i d o v e r e e n a a n t a l o r g a n i s a t o r i s c h e v o o r w a a r - den d i e a a n w e z i g m o e t e n z i j n w i l d e t a a k o m s c h r i j v i n g o n d e r a . r e ë e l m o g e l i j k z i j n . Hoe? Normatief 7 . c . B e o o r d e l i n g v a n d e p r e s t a t i e s . E e n v o l g e n d e s t a p i s d a t men z o w e l d e mensen z e l f a l s h u n o m g e v i n g l a a t b e o o r - d e l e n h o e d e f e i t e l i j k e p r e s t a t i e s z i c h v e r h o u d e n t o t de e i s e n d i e d e f u n c t i e s t e l t . d. B e o o r d e l i n g v a n d e o r g a n i s a t o r i s c h e c o n d i t i e s . Te n s l o t t e l a a t men wederom z o w e l d e m e n s e n z e l f a l s d e o m - g e v i n g b e o o r d e l e n i n h o e v e r r e z i j v i n d e n d a t d e g e s t e l - de v o o r w a a r d e n v e r v u l d z i j n . Hoe? Descriptief oordelend Men z o u h e t m o d e l v o o r b e h o e f t e n - o n d e r z o e k i n e e n k u b u s kunnen s a m e n v a t t e n : Hoe? Wat? i n d i v i d u o f groep i n f u n c t i e < f l : d e s c r i p t i e f normatief o r g a n i s a t i e 8 . D e f u n c t i e - o m s c h r i j v i n g mensen h u n z e l f o m g e v i n g wie? 8. Het s p r e e k t v a n z e l f , d a t i n d e p r a k t i j k v e l e o n d e r d e l e n t e g e l i j k o n d e r z o c h t w o r d e n . B i j i n t e r v i e w s i n h e t k a d e r van b e h o e f t e n - o n d e r z o e k k a n men b i j v o o r b e e l d i n é é n g e - s p r e k v r a g e n n a a r d e f u n c t i e - e i s e n , h e t o o r d e e l o v e r h e t p r e s t a t i e n i v e a u , o v e r d e o r g a n i s a t i e , e . d . D e 8 b l o k j e s van d e k u b u s z i j n e e n a n a l y s e - h u l p m i d d e l om g e e n a s p e c t t e v e r g e t e n . Ten e i n d e d i t o n d e r z o e k w a t m e t h o d i s c h t e k u n n e n d o e n , z i j n h i e r e n i g e o n d e r d e l e n n o g w a t v e r d e r u i t g e w e r k t . F u n c t i e - o m s c h r i j v i n g e n k u n n e n v o o r a l l e r l e i d o e l e i n d e n g e - maakt w o r d e n . A l n a a r g e l a n g z i j b i j v o o r b e e l d v o o r b e l o - n i n g , o r g a n i s a t i e o f o p l e i d i n g g e m a a k t w o r d e n , z u l l e n a n - d e r e e i s e n w o r d e n g e s t e l d . Voor b e h o e f t e n - o n d e r z o e k a l s h i e r b e d o e l d i s h e t n i e t n o - d i g v o l l e d i g o f g e d e t a i l l e e r d t e z i j n . H e t g a a t om h o o f d - l i j n e n e n z w a a r t e p u n t e n . D e d r i e s o o r t e n o p l e i d i n g s d o e l e n ( k e n n e n , k u n n e n e n z i j n ) b i e d e n d a a r b i j e e n g o e d h o u v a s t . Vo o r t s k u n n e n w e b i j a l l e d r i e e e n o n d e r s c h e i d m a k e n t u s - sen m e e r a l g e m e n e , p r i n c i p i ë l e , n i e t - m a t e r i ë l e a s p e c t e n e n e r z i j d s e n m e e r s p e c i fi e k e , o p p o r t u n e , c o n c r e t e a s p e c t e n a n d e r z i j d s . Op d e z e w i j z e k u n n e n w e o n s t e n a a n z i e n v a n e l k e f u n c t i e een z e s t a l v r a g e n s t e l l e n . 9 . Algemeen S p e c i fi e k kunnen 1 2 kennen 3 4 z i j n 5 6 ad 1 . W e l k e b e s l i s s i n g e n m o e t h i j z e l f s t a n d i g k u n n e n n e - men, c . q . w e l k e p r o b l e m e n m o e t h i j z e l f s t a n d i g k u n - nen o p l o s s e n ? Vo o r b e e l d : - w e e k p l a n n i n g v o o r d e a f d e l i n g m a k e n e n m a k e n e n s t o r i n g e n o p v a n g e n d o o r b i j s t u r i n g ; - r e c l a m e s b i n n e n d e g e s t e l d e n o r m e n t o t t e v r e d e n - h e i d v a n d e k l a n t a f h a n d e l e n ; - m a g a z i j n - v o o r r a a d d o o r b i j s t e l l e n o p p e i l h o u d e n , z o n d e r h e t t o t a l e v o o r r a a d b e d r a g t e o v e r s c h r i j - d e n . ad 2 . W e l k e m a c h i n e s e n g e r e e d s c h a p p e n m o e t h i j k u n n e n h a n t e r e n ? Vo o r b e e l d : - p o n s - , s c h r i j f - , t a b e l l e e r m a c h i n e s ; - r e k e n s c h u i f , s c h u i f m a a t ; - v o r k t r u c k , d r a a i b a n k , l i e r . ad 3 . W e l k e t h e o r i e , r e g e l s o f b e l e i d m o e t h i j k e n n e n ( h e t g e e n t e v e n s b e t e k e n t h e t h e r k e n n e n v a n s i t u a - t i e s w a a r d e z e v a n t o e p a s s i n g z i j n ) ? Vo o r b e e l d : a m b t e n a r e n r e g l e m e n t , W e t o p d e O R , m i l i e u - h y g i ë n e - v o o r s c h r i f t e n ; - B l e k e M a n a g e r i a l G r i d , h e t N P I - m o d e l v o o r o p l e i - den e n l e r e n , d e v e r v a n g i n g s w a a r d e - t h e o r i e ; - h e t g e f o r m u l e e r d e i n k o o p b e l e i d , h e t b e l e i d m . b . t . d e b u i t e n l a n d s e a r b e i d e r s . ad 4 . W e l k e i n f o r m a t i e m o e t h i j k u n n e n l e z e n e n b e g r i j - pen? Vo o r b e e l d : - F r a n s , N e d e r l a n d s , D u i t s ; - e e n c o m p u t e r t a a l , v e r k o o p c o d e s ; - b a l a n s , p s y c h o l o g i s c h r a p p o r t . ad 5 . W e l k e a l g e m e n e m e n s e l i j k e p r o b l e e m s i t u a t i e s m o e t h i j a a n k u n n e n ? Vo o r b e e l d : - o n z e k e r h e i d d o o r t i j d s p a n n e v a n b e s l i s s i n g ; - t i j d s d r u k , f r u s t r a t i e d o o r d a t g e e n r e s u l t a t e n v a n h e t w e r k z i c h t b a a r z i j n ; - u i t s c h e l d e n d o o r p u b l i e k , v e r n e d e r i n g . ad 6 . M e t w e l k e s p e c i a l e m e n s e n o f g r o e p e n m o e t h i j e e n goede w e r k - r e l a t i e k u n n e n o n d e r h o u d e n ? Vo o r b e e l d : - m e t d e b a z e n v a n d e p r o d u k t i e - a f d e l i n g e n ; - m e t d e i n t e r n e a c c o u n t a n t ; - m e t d e v r o u w l i j k e c l i e n t è l e . 9. D e c o n d i t i e - b e s c h r i j v i n g 1 0 . Voor h e t b e s c h r i j v e n v a n d e c o n d i t i e s d i e t e n b e h o e v e v a n de f u n c t i e - u i t o e f e n i n g v e r v u l d m o e t e n z i j n , k a n m e t v r u c h t h e t v i e r - n i v e a u m o d e l g e b r u i k t w o r d e n . I n d i t m o d e l w o r d t h e t b e d r i j f b e s c h r e v e n i n z i j n m a t e r i ë - l e , p r o c e s s u e l e , r e l a t i o n e l e e n i n t e n t i o n e l e w e r k e l i j k - h e i d . a. m a t e r i e e l . A l l e m a t e r i ë l e o m s t a n d i g h e d e n w a a r o n d e r g e - w e r k t w o r d t , z o w e l d e k w a l i t e i t v a n g e b o u w e n , m a c h i n e s , m e u b i l a i r , m a t e r i a a l e n h u l p m i d d e l e n , a l s d i e v a n h e t m i l i e u ( l i c h t , l u c h t e n l a w a a i ) . b . p r o c e s s u e e l . O p b a s i s v a n d e z e m a t e r i ë l e g r o n d s l a g v i n - den a l l e r l e i p r o c e s s t r o m e n p l a a t s : g o e d e r e n , i n f o r m a - t i e , m e n s e n e n g e l d . Va n u i t e e n b e p a a l d g e z i c h t s p u n t i s e l k b e d r i j f e e n d o o r s t r o m i n g s o r g a n i s a t i e . E e n g o e d e o r g a n i s a t i e v a n d e - ze d o o r s t r o m i n g i s e e n v a n d e v o o r w a a r d e n v o o r h e t g o e d kunnen f u n c t i o n e r e n v a n mensen ( h e t o m g e k e e r d e i s n a - t u u r l i j k o o k w a a r ) . c . r e l a t i o n e e l . E e n d e r d e n i v e a u v a n w e r k e l i j k h e i d i s h e t b e d r i j f a l s s a m e n s p e l v a n g r o e p e n e n m e n s e n : s t a f e n l i j n , l e i d i n g e n o n d e r g e s c h i k t e n , e i g e n mensen e n “ h u u r l i n g e n ” ( p o o l - a r b e i d e r s , k o p p e l b a z e n ) , m a n n e n e n v r o u w e n , n i e u w k o m e r s e n o u d g e d i e n d e n . T u s s e n a l d e z e groepen z i j n v e r h o u d i n g e n : i n s a l a r i s , i n b e v o e g d h e i d en d e s k u n d i g h e i d , i n m a c h t e n p r e s t i g e , i n s y m p a t h i e e n a n t i p a t h i e . D i t a l l e s samen b e p a a l t h e t k l i m a a t , d e s t i j l , d e c u l - t u u r v a n e e n o n d e r n e m i n g s - s a m e n l e v i n g . O o k h i e r i n z i j n w e z e n l i j k e c o n d i t i e s t e v i n d e n v o o r h e t g o e d f u n c t i o n e - ren v a n d e e n k e l i n g ( o f g r o e p ) . d . i n t e n t i o n e e l . E l k b e d r i j f h e e f t e e n ( m e e r o f m i n d e r d u i d e l i j k e ) i d e n t i t e i t , e e n v e r l e d e n w a a r d o o r h e t g e - vormd i s e n e e n t o e k o m s t , w a a r h e e n h e t s t r e e f t . H e t o n - d e r s c h e i d t z i c h v a n a n d e r e o n d e r n e m i n g e n d o o r e e n e i g e n b e l e i d , d o o r e e n s p e c i fi e k e k e u z e v a n h e t s o o r t p r o d u k - t e n d a t h e t m a a k t , h e t s o o r t p r o b l e m e n d a t h e t w i l o p - l o s s e n , h e t s o o r t k l a n t e n d a t h e t w i l h e l p e n . I s d a t d e l e i d i n g d u i d e l i j k , w o r d t d a a r o v e r n a a r a n d e - ren g e c o m m u n i c e e r d , w o r d t d a a r i n d o o r a n d e r e n g e p a r t i - c i p e e r d ? D e a n t w o o r d e n o p d e r g e l i j k e v r a g e n v o r m e n m i s - s c h i e n w e l d e b e l a n g r i j k s t e c o n d i t i e s v o o r h e t g e m o t i - v e e r d e n d o e l g e r i c h t w e r k e n v a n e n k e l i n g o f g r o e p . Ten a a n z i e n v a n e l k v a n d e 3 f u n c t i e - a s p e c t e n ( k e n n e n , k u n n e n , z i j n ) k a n men d e z e v i e r c o n d i t i e - g e z i c h t s p u n t e n l a t e n g e l d e n . M e n h e e f t d a a r m e e e e n b r u i k b a a r “ r a s t e r ” om t i j d e n s b e h o e f t e n - o n d e r z o e k - i n t e r v i e w s g e e n w e z e n - l i j k e a s p e c t e n v a n d e c o n d i t i e s t e v e r g e t e n . 10. D e b e o o r d e l i n g Wanneer b i j d e b e t r o k k e n e n e e n z e k e r e g e m e e n s c h a p p e l i j k - h e i d b e r e i k t i s t e n a a n z i e n v a n h e t o o r d e e l o v e r d e i n - houd v a n d e f u n c t i e w a a r v o o r o p g e l e i d m o e t w o r d e n e n t e n a a n z i e n v a n d e c o n d i t i e s d i e v o o r h e t u i t o e f e n e n a a n w e z i g moeten z i j n , v o l g t h e t d e s c r i p t i e f - o o r d e l e n d e g e d e e l t e van h e t o n d e r z o e k . Z o w e l d e b e t r o k k e n e n a l s d e “ o m g e v i n g ” w o r d t g e v r a a g d h o e z i j d e p r e s t a t i e s w a a r d e r e n v a n d e g e - nen d i e d e f u n c t i e v e r v u l l e n e n i n h o e v e r r e z i j v a n m e - n i n g z i j n d a t d e c o n d i t i e s v e r v u l d z i j n . Men k a n h e t b e s t e d e r e s u l t a t e n v a n h e t n o r m a t i e v e g e - d e e l t e v a n h e t o n d e r z o e k s a m e n v a t t e n o p e e n b e o o r d e l i n g s - f o r m u l i e r , w a a r o p t e r l i n k e r z i j d e d e b e l a n g r i j k s t e a s p e c - t e n v a n d e f u n c t i e s t a a n ( z i e h o o f d s t u k 8 ) e n t e r r e c h - t e r z i j d e d e b i j e l k f u n c t i e - a s p e c t b e h o r e n d e c o n d i t i e s ( z i e 9 ) . D a a r t u s s e n v o o r b e i d e n e e n 5 p u n t s c h a a l ( 1 = s l e c h t , 2 = o n v o l d o e n d e , 3 = n o r m a a l , 4 = g o e d , 5 = v o o r - t r e f f e l i j k ) . Beoordelaar o f beoordelende groep Functie-inhoud Niveau van p r e s t a t i e s Niveau van c o n d i t i e s Condities •101101• 11 . P r a k t i s c h e h a n t e r i n g 12. De h i e r b e s c h r e v e n g e z i c h t s p u n t e n e n h u l p m i d d e l e n m o e t e n i n d e c o n c r e t e s i t u a t i e t o t e e n p r a k t i s c h b e g a a n b a r e w e g worden g e m a a k t . Dat b e t e k e n t e e n k e u z e t e n a a n z i e n v a n b i j v o o r b e e l d d e v o l g e n d e p u n t e n : - w i e v a n d e b e t r o k k e n e n e n w i e u i t h u n o m g e v i n g b e t r e k t men b i j h e t o n d e r z o e k ? ; - h o e g e d e t a i l l e e r d o f h o e g l o b a a l v o e r t men d e a n a l y s e d o o r ? ; - w e l k e m a t e v a n é é n s t e m m i g h e i d v i n d t men n o o d z a k e l i j k i n h e t n o r m a t i e v e g e d e e l t e , a l v o r e n s men a a n h e t d e s c r i p - t i e v e b e g i n t ( z o men d e z e t w e e a l i n d e t i j d w i l s c h e i - d e n ) ; - w a t d o e t men m o n d e l i n g ( v r i j i n t e r v i e w o f samen f o r m u - l i e r i n v u l l e n ) e n w a t d o e t men s c h r i f t e l i j k ? ; - s p r e e k t men m e t m e n s e n p e r s o o n l i j k o f z o e k t men m i d d e l s een g r o e p s i n t e r v i e w n a a r e e n g r o e p s m e n i n g ? Het i s v a n b e l a n g d e c o n c l u s i e s u i t h e t o n d e r z o e k n a a r d e b e t r o k k e n e n t e r u g t e s p e l e n . D e z e c o n c l u s i e s w i j z e n i n d e r i c h t i n g v a n o p l e i d i n g s b e h o e f t e n e n o r g a n i s a t i e - v e r a n d e - r i n g s b e h o e f t e n . I n h e t v o l g e n d e z u l l e n w i j k o r t a a n d u i d e n h o e h e t b e h o e f - t e n o n d e r z o e k , z o a l s h i e r b e s c h r e v e n , a a n l e i d i n g g e e f t t o t h e t v e r t r e k v a n t w e e v e r s c h i l l e n d e t r e i n e n . Over h e t v e r l o o p v a n b e i d e n m o e t w o r d e n t e r u g g e r a p p o r t e e r d aan d e g e n e n d i e t i j d e n s d e o n d e r z o e k f a s e h e t m a t e r i a a l hebben g e l e v e r d , v o o r z o v e r z i j n i e t a c t i e f b e t r o k k e n z i j n b i j h e t v e r l o o p z e l f . 1 2 . O p l e i d e n e n o r g a n i s a t i e - o n t w i k k e l i n g : t w e e c o m p l e m e n t a i r e a c t i v i t e i t e n I n h e t m o d e l v o o r o p l e i d e n e n l e r e n s t a a t b o v e n i n d e l e e r s i t u a t i e . Het g r o o t s t e p r o b l e e m i s d a a r d e o v e r b r u g g i n g v a n d e k l o o f d i e e r t u s s e n o p l e i d e r e n c u r s i s t b e s t a a t . Te n e i n d e deze t e o v e r b r u g e n w o r d e n d e h o o g s t e e i s e n g e s t e l d a a n d e s a m e n w e r k i n g , h e t c o n t a c t e n d e c o m m u n i c a t i e . Aan d e o n d e r k a n t v a n h e t m o d e l s t a a t d e w e r k s i t u a t i e . D a a r i s h e t p r o b l e e m o m g e k e e r d d e h e c h t e e e n h e i d v a n m e n s e n o r g a n i s a t i e , v a n d e f u n c t i e e n z i j n o m g e v i n g . Hoe k r i j g t men d e z e - t e n e i n d e v e r a n d e r i n g t o t s t a n d t e brengen - u i t e l k a a r ? Het b e h o e f t e n - o n d e r z o e k , z o a l s h i e r b e s c h r e v e n i s e e n w i g d i e p r o b e e r t i n e e n p r o b l e m a t i s c h e s i t u a t i e d e o p l e i d i n g s - componenten e n d e o r g a n i s a t i e - c o m p o n e n t e n d u i d e l i j k t e o n - d e r s c h e i d e n . 13. Wanneer d a t g e l u k t i s k u n n e n t w e e s o o r t e n a c t i v i t e i t e n v a n s t a r t g a a n . I n h o e v e r r e h i e r b i j d e z e l f d e mensen b e t r o k k e n z i j n , i n h o e v e r r e d e p r o c e s s e n g e l i j k t i j d i g v e r l o p e n , i n h o e v e r r e h e t e n e p r o c e s b e g e l e i d w o r d t d o o r d e b e d r i j f s o p - l e i d e r e n h e t a n d e r e v o o r d e i n t e r n e o r g a n i s a t i e d e s k u n d i g e o f b e i d e n d o o r e e n g e m e e n s c h a p p e l i j k t e a m , z i j n v r a g e n waarvan h e t a n t w o o r d a f h a n g t v a n d e p r a k t i s c h e m o g e l i j k h e - den, d e a a r d v a n h e t p r o b l e e m , d e b e s c h i k b a r e d e s k u n d i g h e - den e n h e t b e l e i d i n d e z e . Zeker i s i n i e d e r g e v a l d a t h e t t w e e v e r s c h i l l e n d e p r o c e s - sen z i j n d i e e l k a a r l a t e r a l s h e t w a r e w e e r o n t m o e t e n i n een v e r b e t e r d e w e r k s i t u a t i e . Het i s d a a r o m d a t i n h e t v o l g e n d e r e o r g a n i s a t i e c i r c u i t d e andere k a n t o p i s g e t e k e n d . Het m o d e l v o o r o p l e i d e n e n l e r e n v e r l o o p t l a n g s d e s t a - t i o n s b e h o e f t e n - o n d e r z o e k , o p l e i d i n g s d o e l e n , o p l e i d i n g s - programma, l e e r s i t u a t i e , l e e r p r o c e s , l e e r r e s u l t a a t e n e v a - l u a t i e - o n d e r z o e k . We k u n n e n e e n z e l f d e c i r c u i t b e s c h r i j v e n v o o r d e v e r b e t e - r i n g v a n d e c o n d i t i e s w a a r o n d e r d e o p g e l e i d e n s t r a k s z u l - l e n m o e t e n w e r k e n . U i t d e c o n d i t i e - c o m p o n e n t v a n h e t b e h o e f t e n - o n d e r z o e k b l i j k t e e n a a n t a l n o o d z a k e l i j k e v e r a n d e r i n g e n . D e z e k u n n e n b e t r e k k i n g h e b b e n o p h e t a a n s c h a f f e n v a n m a c h i n e s e n g e - r e e d s c h a p p e n o f h e t v e r b e t e r e n v a n w e r k o m s t a n d i g h e d e n , o p h e t b e t e r o r g a n i s e r e n v a n b e p a a l d e d o o r s t r o m i n g s p r o c e s s e n , op h e t v e r b e t e r e n v a n d e r e l a t i e s t u s s e n mensen e n g r o e p e n ( i n d e z i n v a n w e d e r z i j d s b e g r i p , v a n s a m e n w e r k i n g , v a n t a a k a f b a k e n i n g , v a n s t a t u s , e n z . ) o f o p h e t b e z i n n e n o p e n f o r m u l e r e n v a n d o e l s t e l l i n g e n e n b e l e i d s u i t g a n g s p u n t e n . D i t a l l e s k a n l e i d e n t o t h e t f o r m u l e r e n v a n m e e r o f m i n d e r a m b i t i e u z e o r g a n i s a t i e - o n t w i k k e l i n g s d o e l e n . Deze l e i d e n t o t m e e r c o n c r e t e , o p e r a t i o n e e l g e m a a k t e v e r - a n d e r i n g s - p l a n n e n . Om t e t o e t s e n o f d e z e p l a n n e n r e a l i s - t i s c h z i j n , w o r d t e e n e x p e r i m e n t g e d a a n i n e e n “ b e s c h e r m - de” p r o e f s i t u a t i e ( i n é é n fi l i a a l , o f t e n a a n z i e n v a n e e n b e p e r k t a a n t a l k l a n t e n o f i n d e t a a k v a n e e n p a a r v e r - k o o p s t e r s , o f t i j d e n s d r i e d a a r v o o r u i t g e z o c h t e a f d e l i n g s - b e s p r e k i n g e n ) . Wa n n e e r d e e r v a r i n g e n i n d e z e b e p e r k t e t i j d o f r u i m t e g u n s t i g z i j n , k u n n e n d e v e r a n d e r i n g e n g e l e i d e - l i j k d e e l g a a n u i t m a k e n v a n h e t g r o t e r e s y s t e e m . Wa n n e e r de v e r a n d e r i n g e n z i j n g e ï n t e g r e e r d , w o r d e n d e r e s u l t a t e n z i c h t b a a r e n d a a r m e e o o k o n d e r z o e k b a a r . H i e r m e e b e g i n t e e n nieuwe c y c l u s , e v e n a l s b i j d e e v a l u a t i e v a n d e l e e r r e s u l - t a t e n . E e n u i t v o e r i g e b e s c h r i j v i n g v a n h e t o r g a n i s a t i e - o n t w i k k e l i n g s m o d e l v i n d t p l a a t s i n e e n a n d e r e s y l l a b u s . Samenvattend k a n h e t v o l g e n d e s c h e m a w o r d e n g e t e k e n d . integratie i n groter systeem 1 1 1 resultaten i n organisatie \ opleidingsdoelen COPYRIGHT N P I opleidingsprogramma Ik IVa l e e r s i t u a t i e “Proefboerderij” IVb opleidingsbeleid org.ontw.-beleid Ib VIIb WERKSITUATIE ••••••' ••••• lab Behoeften-onderzoek VIIab Evaluatie-onderzoek 14 . leerproces veranderingsplan 1 1 1 I I org.ontw.doele, leerresultaat

leer_behoeftenonderzoek.txt · Last modified: 2018/10/03 06:08 (external edit)