rol_en_inbreng_van_de_verpleging_in_de_organisatieontwikkeling_van_het_ziekenhuis

Back to list

Copyright © Association for Social Development (ASD) 2013 All Rights Reserved. No part of this website may be reproduced or published without the express consent of Association for Social Development (ASD). Please also read http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/

Original format:

npi_-_rol_en_inbreng_van_de_verpleging_in_de_organisatieontwikkeling.pdf

Nederlands Pedagogisch Instituut 6 8 9 3 . 8 6 4 OD-KL/SV ROL EN INBRENG VAN DE VERPLEGING I N DE ORGANISATIE-ONTWIKKELING VAN HET ZIEKENHUIS* De i n v o e r i n g v a n a r b e i d s d u u r v e r k o r t i n g , h e t omgaan m e t b u d - g e t t e n , i n s p e l e n o p a u t o m a t i s e r i n g s p r o j e c t e n , m e e w e r k e n a a n f u s i e p r o c e s s e n , e e n b e w u s t e r o p l e i d e n v a n l e e r l i n g e n , s y s t e - m a t i s c h e r a a n p a k v a n h e t w e r k o p d e a f d e l i n g , e n h e t w e r k e n met v e r p l e e g p l a n n e n , b e v o r d e r e n v a n e e n p a t i . é n t g e r i c h t v e r - - p l e g e n , t e a m v e r p l e g i n g , z i j n v e l e , e l k a a r s n e l o p v o l g e n d e o n t w i k k e l i n g e n i n d e h u i d i g e g e z o n d h e i d s z o r g . Het i s n i e t e e n v o u d i g a l d e z e n i e u w e z a k e n o p t e nemen e n t e v e r w e r k e n . V o o r a l n i e t w a n n e e r j e t o c h a l h e t g e v o e l h e b t door d e d r u k t e n i e t a a n h e t e i g e n l i j k e v a n d e p a t i ë n t e n z o r g t o e t e k o m e n . “ H a d d e n w e m a a r m e e r m e n s e n . ” Va a k b l i j k t b o - v e n d i e n d a t v e r p l e e g k u n d i g e n d e n i e u w e o n t w i k k e l i n g e n g e h e e l o f g e d e e l t e l i j k o p g e l e g d k r i j g e n . Z o b e l e v e n z i j h e t t e n - m i n s t e e n d a t i s e e n r e a l i t e i t om r e k e n i n g mee t e h o u d e n . Of m e t d e v e e l h e i d v a n n i e u w e z a k e n , h e t v a n b u i t e n o p g e l e g d k r i j g e n e n h e t t e k o r t a a n mensen v o l d o e n d e v e r k l a a r d k a n worden d a t d e b i j d r a g e v a n d e v e r p l e g i n g a a n d e o r g a n i s a - t i e - o n t w i k k e l i n g v a n h e t z i e k e n h u i s t e z w a k u i t d e v e r f komt, i s e e n v r a a g d i e o n s b e z i g h o u d t . W i j h e b b e n n a m e l i j k t i j d e n s o n z e b e g e l e i d i n g s a c t i v i t e i t e n i n z i e k e n h u i z e n d e i n - d r u k g e k r e g e n , d a t d e v e r p l e g i n g n i e t d i e r o l s p e e l t d i e haar t o e k o m t . Wij d e n k e n d a t h e t n o o d z a k e l i j k i s d a t d e v e r p l e g i n g e e n k r a c h t i g e r b i j d r a g e g a a t l e v e r e n a a n d e o n t w i k k e l i n g e n d i e gaande z i j n . Z i j k a n d a a r t o e z e l f h e t i n i t i a t i e f n e m e n , d o e t d a t i n e e n a a n t a l g e v a l l e n o o k . A n d e r e n i n h e t z i e k e n h u i s kunnen h e t h a a r e c h t e r o o k m o g e l i j k m a k e n , b i j v o o r b e e l d door h a a r d a a r t o e u i t t e n o d i g e n . W i j v i n d e n z o w e l h e t “ i n i - t i a t i e f n e m e n ” v a n v e r p l e e g k u n d i g e n a l s h e t “ m o g e l i j k m a k e n ” door a n d e r e n n o d i g . Wa n t o n t w i k k e l i n g e n i n o r g a n i s a t i e s brengen p a s e c h t e v e r n i e u w i n g , w a n n e e r d e d i r e c t b e t r o k k e n e n b i j d e b a s i s v a n d i e o r g a n i s a t i e s z i c h d a a r v o o r w i l l e n i n - z e t t e n . Z i j m o e t e n h e t b e l a n g v a n d e o n t w i k k e l i n g e n i n z i e n , h e t e r m e e e e n s z i j n . Z i j n z i j d i t n i e t , m a a r w o r d t d e v e r a n - d e r i n g t o c h d o o r g e v o e r d , d a n g a a t h e t o u d e g e z e g d e v a n Shakespeare o p : “a man c o n v i n c e d a g a i n s t h i s w i l l i s o f t h e s a m e o p i n i o n s t i l l . ” En j e e i g e n m e n i n g b e p a a l t j e h a n d e l e n . Daarmee k u n j e e e n v r a a g t e k e n z e t t e n a c h t e r d e w a a r d e v a n o n t w i k k e l i n g s p r o c e s - sen d i e t e w e i n i g r e k e n i n g h o u d e n m e t d e i n b r e n g v a n u i t d e *Hoewel d i t a r t i k e l g e s c h r e v e n i s v a n u i t o n z e e r v a r i n g m e t z i e k e n h u i z e n i s v e e l d a a r v a n o o k t o e p a s b a a r o p v e r p l e e g h u i - zen. Instituut voor Organisatie Ontwikkeling Valckenboschlaan 8, Postbus 299, 3700 AG Zeist Telefoon 03404-20044 2. b a s i s . D e b a s i s v a n z i e k e n h u i z e n i s d e d i e n s t v e r l e n i n g a a n p a t i ë n t e n , h u n f a m i l i e e n v r i e n d e n . D e v e r p l e g i n g i s d a a r i n de m e e s t c o n t i n u a a n w e z i g e g r o e p e r i n g . I s h e t d a a r o m n i e t z o , d a t z i j , a l s g e e n a n d e r e , o v e r k e n n i s van d e z e b a s i s b e s c h i k t , o v e r e r v a r i n g e n m e t p a t i ë n t e n z o r g ? Dat a l l e o r g a n i s a t o r i s c h e c o n s e q u e n t i e s v a n h e t h a n d e l e n m e t en a a n d e p a t i ë n t s l e c h t s g e d e e l t e l i j k t o t d e a r t s d o o r d r i n - gen, h o e b e s l i s s e n d d e r o l v a n d e a r t s o o k i s ? D a t o n d a n k s h e t g o e d e fi n a n c i ë l e i n z i c h t e n d e o p r e c h t e i n t e r e s s e v a n d e a d m i n i s t r a t e u r h i j g e e n r e ë e l g e v o e l k a n o n t w i k k e l e n v o o r h e t w e z e n l i j k e v a n h e t w e r k r o n d e n m e t d e p a t i ë n t ? Om v a n u i t d e v e r p l e g i n g e e n d u i d e l i j k e i g e n i n b r e n g t e k u n - nen l e v e r e n i s h e t n o d i g om d e k r a c h t e n t e k e n n e n d i e j e denken e n d o e n b e p a l e n . T i j d e n s o n z e b e g e l e i d i n g s a c t i v i t e i - t e n i n z i e k e n h u i z e n menen w i j e e n a a n t a l k r a c h t e n t e h e b b e n waargenomen, d i e o p v e r p l e e g k u n d i g e n i n w e r k e n . Z i j e r v a r e n deze v a a k a l s t e g e n s t r i j d i g , s t a a n e r t u s s e n i n . O n z e w e e r g a - ve i n d i t a r t i k e l i s e e n p o g i n g om d e w e r k z a m e k r a c h t e n i n k a a r t t e b r e n g e n , w a a r m e e e e n b e t e r i n z i c h t i n d e s i t u a t i e van d e v e r p l e g i n g v e r k r e g e n k a n w o r d e n . I n z i c h t i n d e c o m - p l e x e w e r k e l i j k h e i d , w a a r v a n j e z e l f e e n d e e l b e n t , i s v a a k een e e r s t e v e r e i s t e om b e w u s t e n w e l o v e r w o g e n j e t o o n t j e mee t e k u n n e n b l a z e n , o m d e o n t w i k k e l i n g e n o p t e n e m e n , i n g a n g t e z e t t e n e n v e r d e r t e l e i d e n . * W i j namen w a a r d a t d e v e r - p l e e g k u n d i g e n i n d e v o l g e n d e s p a n n i n g s v e l d e n s t a a n . 1. Tussen h e t c o n c r e t e doen e n a b s t r a c t e denken I n d e v e r p l e g i n g m o e t j e d e h a n d e n u i t d e mouwen s t e k e n . Ve r p l e e g k u n d i g e n z i j n g e w e n d om a a n t e p a k k e n . D e p a t i ë n t i s n i e t g e h o l p e n m e t e e n z i t t e n n a d e n k e n . H i j / z i j v r a a g t een h e l p e n d e h a n d , e e n m e n s e l i j k w o o r d . Z e k e r i n e e n c r i - s i s - s i t u a t i e v a n d e z i e k e g a a t h e t om s n e l e n e f f e c t i e f h a n d e l e n v a n v e r p l e e g k u n d i g e n , i e d e r v o o r z i c h e n s a m e n . Van o u d s h e r i s d e a a n d a c h t g e r i c h t g e w e e s t o p w t e r g e - daan m o e s t w o r d e n . A l d o e n d e w e r d e n d e w e r k w i j z e e n v o l g - orde v a n h a n d e l i n g e n b i j g e s l e p e n . E n d e z e i n g e s l e p e n p a - t r o n e n w e r d e n n i e u w k o m e r s v o o r g e d a a n m e t d e s t r i k t e o p - d r a c h t h e t n a t e d o e n . J e l e e r d e h e t a l d o e n d e . H e t OPOb o e k j e i s e e n n e e r s l a g v a n d i t v e r l e d e n . Z o o n t s t o n d e r een c u l t u u r w a a r i n h e t v a n z e l f s p r e k e n d w a s d a t j e a l s v e r p l e e g k u n d i g e o p g i n g i n h e t c o n c r e t e d o e n . *Met d i t a r t i k e l w i l l e n w i j o n z e i n d r u k o v e r d e b i j d r a g e v a n de v e r p l e g i n g a a n d e o r g a n i s a t i e - o n t w i k k e l i n g v a n z i e k e n - h u i z e n e n e e n a a n t a l v a n d e k r a c h t e n d i e d a a r o p v a n i n v l o e d z i j n b i j u t o e t s e n . A a n v u l l e n d e waarnemingen e n gedachten z i j n daarom z e e r welkom. De n i e u w e o n t w i k k e l i n g e n v r a g e n e c h t e r i e t s a n d e r s . D a a r - i n i s n a g e d a c h t o v e r h e t v e r p l e g e n , v a n b u i t e n a f e r n a a r k i j k e n d . O p l o s s i n g e n w o r d e n a a n g e d r a g e n v a n u i t v r a g e n a l s : hoe k a n e r m e e r p a t i ë n t g e r i c h t v e r p l e e g d w o r d e n , h o e h o u - den w i j d e k o s t e n b e t e r i n d e g a t e n , h o e c r e ë r e n w i j meer a r b e i d s p l a a t s e n , h o e k a n d e c o m m u n i c a t i e v e r b e t e r d worden, d e i n f o r m a t i e s n e l l e r e n e f f e c t i e v e r v o o r i e d e r b e s c h i k b a a r w o r d en? A l l e r l e i a n d e r e d i s c i p l i n e s g a a n z i c h m e t h e t v a k v e r p l e - gen b e z i g h o u d e n e n d e t a a l d i e d a a r m e e b i n n e n s t r o o m t h e e f t w e i n i g o f n i e t s t e m a k e n m e t d e z i e k e , d e z i e k t e o f de d i r e c t d a a r a a n v e r b o n d e n h a n d e l i n g e n . D e z e t a a l k l i n k t a b s t r a c t , v r e e m d e n komend v a n v e r . M a a r d e v e r p l e e g k u n - d i g e n w o r d e n g e s t i m u l e e r d e n o p g e l e i d om h i e r i n mee t e gaan. H e t d e n k e n o v e r v e r p l e g e n e n a l l e s w a t d a a r m e e s a - menhangt w o r d t m e t h o d i s c h b e o e f e n d . V e l e n e r v a r e n d i t a l s een v e r v r e e m d r a k e n v a n h e t e i g e n b e r o e p . To c h w o r d t d e nieuwe c u l t u u r m e t k r a c h t b i n n e n g e v o e r d . Z i j d i e t u s s e n de o u d e e n n i e u w e c u l t u u r s t a a n , g r i j p e n i n o n z e k e r h e i d o f u i t t e g e n z i n n a a r h e t b e k e n d e . A l s r e a c t i e o p h e t a b - s t r a c t e d e n k e n z o e k e n z e h o u v a s t e n z i n g e v i n g i n h e t c o n - c r e t e d o e n . 2. Tussen mens e n t e c h n i e k 3. V e r fi j n d e t e c h n i e k s t a a t i n o n z e m a a t s c h a p p i j h o o g a a n g e - s c h r e v e n . H e t d w i n g t r e s p e c t e n v e r t r o u w e n a f . D e s t e e d s v e r d e r g a a n d e o n t w i k k e l i n g v a n i n g e w i k k e l d e a p p a r a t u u r e n t e c h n i s c h v e e l e i s e n d e w e r k m e t h o d e n z e t d o o r , o o k i n z i e - k e n h u i z e n . O o k v e r p l e e g k u n d i g e n k u n n e n z i c h d a a r a a n n i e t o n t t r e k k e n . Te c h n i e k f a s c i n e e r t , j e r a a k t e r g e b o e i d d o o r, o f j e r a a k t v e r s t r i k t i n h e t i n g e w i k k e l d e e r v a n , omdat j e e r t o c h mee m o e t w e r k e n . M a a r h e t t r e k t j e a a n - d a c h t w e g v a n h e t b e d , d e z i e k e m e n s . E r z i j n v e r p l e e g - k u n d i g e n d i e j u i s t v e r p l e e g a f d e l i n g e n k i e z e n om d e z e m e n s en o o k w e l u i t a f k e e r v o o r a l d a t o n b e g r i j p e l i j k e v a n d e t e c h n i e k . Toch d o e t o o k d a a r d e i n g e w i k k e l d e a p p a r a t u u r s t e e d s m e e r z i j n i n t r e d e . A n d e r e n k i e z e n b e w u s t v o o r a f d e l i n g e n a l s o . k . e n i n t e n s i v e c a r e e n z i j n s o m s m e t g r o t e m o e i t e e n t e g e n z i n w e e r t e r u g t e p l a a t s e n o p d e v e r p l e e g a f d e l i n g . De z o r g v o o r h e t m e n s e l i j k e e n d e v e r fi j n i n g v a n d e t e c h - n i e k s t a a n o p g e s p a n n e n v o e t m e t e l k a a r . H e t i s v o o r d e v e r p l e e g k u n d i g e n n i e t a l t i j d e v e n e e n v o u d i g om d i t t e i n - t e g r e r e n . Z i j w o r d e n d a a r i n o o k n i e t g e h o l p e n . O p l e i d i n - gen v o l g e n d e m a a t s c h a p p e l i j k e t r e n d , k u n n e n h a a s t n i e t a n d e r s . Wa n t h e t h a n d e l e n m . b . v . t e c h n i s c h e a p p a r a t u u r w o r d t h o g e r a a n g e s l a g e n , m e e r g e w a a r d e e r d d a n h e t h a n d - vaardige d o e n . 4. Tussen verplegen e n l e i d i n g geven 4. To t i n h e t i n k o m e n h e e f t h e t e e n h o g e r e s t a t u s . En d e t e c h n i e k z u i g t j e a a n d a c h t w e g v a n d e p a t i ë n t . I s h e t d a n v e r w o n d e r l i j k d a t d e r o e p om “ p a t i ë n t g e r i c h t v e r - p l e g e n ” k l i n k t ? D e z e r o e p z a l n o g s t e r k e r w o r d e n n a a r m a t e n a a s t h e t t e c h n i s c h e o o k h e t o r g a n i s a t o r i s c h e e n e c o n o - mische a s p e c t v a n d e o r g a n i s a t i e m e e r a a n d e o r d e g e s t e l d w o r d t . To c h i s h e t e i g e n l i j k e e n v r e e m d e t e r m : p a t i ë n t g e - r i c h t v e r p l e g e n . H e t i s z o i e t s a l s e e n “ z w a r t e r a a f ” o f een “ w i t t e s c h i m m e l ” . Wa n t v e r p l e g e n i s t o c h p a t i ë n t g e - r i c h t ; n e t z o n o r m a a l a l s d e s c h i m m e l w i t e n d e r a a f z w a r t i s ? M a a r b e g r i j p e l i j k i s h e t w e l . D e z o r g v o o r d e mens k a n n i e t o n d e r g e s n e e u w d r a k e n . 3. Tussen oudere e n j o n g e r e leidinggevenden Zowel d e o u d e r e a l s d e j o n g e r e l e i d i n g g e v e n d e n z i j n t o e - g e w i j d b e z i g . M e t o v e r t u i g i n g w e r k e n z i j a a n e e n g o e d e p a t i ë n t e n z o r g . D e o u d e r e g e n e r a t i e z i e j e u i t l a n g e e r v a - r i n g m e t h e i l i g e t r a d i t i e s o p e e n v e e l a l m a t r i a r c h a l e e n p a t r i a r c h a l e w i j z e a a n h e t w e r k . D e j o n g e r e g e n e r a t i e w e r k t m e t m o d e r n e m a n a g e m e n t - m e t h o d e n , d i e z e i n d e h o - gere k a d e r o p l e i d i n g g e l e e r d h e e f t . Z i j b r e n g t h a a r a n a - l y s e v a n d e s i t u a t i e d u i d e l i j k o n d e r w o o r d e n e n p l a n t n u c h t e r e n m e t h o d i s c h d e t e v o l g e n s t a p p e n . D i t c o n t r a s - t e e r t m e t d e s t i j l v a n d e o u d e r e n , d i e e e n s o m s o p v a l l e n - de z w i j g z a a m h e i d v e r t o n e n e n a d - h o c o p s i t u a t i e s i n s p e - l e n . E n e e n n i e u w p r o j e c t , v a n b u i t e n a f o p g e l e g d , p a k t de o u d e r e g e n e r a t i e n i e t m e t e e n o p . H o e w e l z i j d e z e nieuwe o n t w i k k e l i n g e n w e l z i e t . Gaandeweg d e v o o r t d u r e n d e a c t i v i t e i t e n v o e g t z i j z i c h i n . D e j o n g e r e g e n e r a t i e k a n h i e r o p n i e t w a c h t e n , v o e l t z i c h g e n o o d z a a k t d e a n d e r e n t e r e c h t t e w i j z e n e n h e t p r o j e c t b i j t e s t u r e n . Z i j d o e t d i t m e t m u l t i d i s c i p l i n a i r s a m e n g e s t e l d e w e r k g r o e p e n . De d i a l o o g t u s s e n o u d e r e e n j o n g e r e g e n e r a t i e b l i j f t e e n t e e r p u n t . D e o u d e r e n h e b b e n d e z e n o d i g om n i e t t e v e r - s t a r r e n . D e j o n g e r e n om n i e t d o o r a l d i e m e t h o d i e k e n e n s y s t e m a t i s c h e a c t i e s h e t w e z e n l i j k e u i t h e t o o g t e v e r - l i e z e n . D a a r w a a r d e d i a l o o g o n v o l d o e n d e l u k t o n t s t a a t p o l a r i s a t i e . Ve r p l e e g k u n d i g e n d i e b e t r o k k e n h e i d e n d o o r t a s t e n d h e i d t o - nen e n d i e b l i j k g e v e n o v e r z i c h t t e h e b b e n k w a l i fi c e r e n z i c h h i e r m e e v o o r m a n a g e m e n t t a k e n . Z i j w o r d e n v a a k t e vroeg d a a r t o e g e r o e p e n , m e d e d o o r e e n t e k o r t a a n o u d e r e v e r p l e e g k u n d i g e n . H i e r d o o r k o m e n z i j t e s t a a n t u s s e n : - d e o o r s p r o n k e l i j k e b e h o e f t e om d o o r k l e i n e e n g r o t e v e r r i c h t i n g e n a a n h e t z i e k b e d b e h u l p z a a m t e z i j n , p a t i ë n t e n i n e e n c r i s i s b i j t e s t a a n , k i n d e r e n i n d e arm t e h o u d e n , t e b e m i d d e l e n t u s s e n d e a c h t e r b a n v a n d e p a t i ë n t e n a l d i e a n d e r e p r o f e s s i o n e l e m e d e w e r k ( s e e r s i n h e t z i e k e n h u i s ; e n - d e p l i c h t om a l s l e i d i n g g e v e n d e v e r g a d e r i n g e n t e l e i d e n en t e z o r g e n v o o r r o o s t e r s , b u d g e t b e w a k i n g , g o e d e h a n - t e r i n g v a n s e l e c t i e p r o c e d u r e s 2 n o o d z a k e l i j k e v e r a n d e - r i n g e n i n w e r k s t i j l , e n z . Ze d e i n z e n v a a k t e r u g v o o r h e t l o s l a t e n v a n h e t e i g e n - l i j k e v e r p l e e g k u n d i g h a n d e l e n i n h e t b e l a n g v a n l e i d e r - s c h a p s t a k e n . D i t w o r d t n o g e e n s v e r s t e r k t d o o r n i e u w e o p - v a t t i n g e n o v e r h e t l e i d i n g g e v e n . O o k d e c o m p l e x i t e i t v a n h e t l e i d i n g g e v e n g r o e i t , n i e t i n h e t m i n s t d o o r a l d e nieuwe p r o j e c t e n “ v a n b u i t e n ” . 5 . Tu s s e n z e l f s t a n d i g h e i d e n o n d e r s c h i k k i n g 5. Er b e s t a a t v e r s c h i l t u s s e n s t i p t e , b e t r o u w b a r e d i e n s t v e r - l e n i n g e n p r o f e s s i o n e e l h a n d e l e n . H e t l a a t s t e w o r d t d e l a a t s t e t i j d s t e r k b e n a d r u k t . H i e r o n d e r w o r d t v e r s t a a n d a t d e v e r p l e e g k u n d i g e i n d e s i t u a t i e m o e t l e r e n h a n d e - l e n , k i j k e n d n a a r w a t d e z e e n e , u n i e k e p a t i ë n t v r a a g t , r e k e n i n g h o u d e n d m e t d e h e l e m e n s e n d i e n s e i g e n v e r a n t - w o o r d e l i j k h e i d . D i t v r a a g t v a n d e v e r p l e e g k u n d i g e e e n goed o n t w i k k e l d e z e l f s t a n d i g h e i d i n d e n k e n e n d o e n . Z i j / h i j m o e t b e r e i d z i j n om d e v e r a n t w o o r d i n g o p z i c h t e n e - men v o o r d e c o n s e q u e n t i e s v a n z e l f s t a n d i g genomen b e s l i s - s i n g e n . Aan d e a n d e r e k a n t z i j n e r a c t i v i t e i t e n a l s w a s s e n , t e m - p e r a t u u r o p n e m e n , w o n d b e h a n d e l i n g , m a a l t i j d e n , d i e d a g e - l i j k s v e r z o r g d m o e t e n w o r d e n . D i t v r a a g t e e n d u i d e l i j k e u n i f o r m e o r g a n i s a t i e , v o o r s p e l b a a r h e i d e n b e w a k i n g . D e v e r p l e e g k u n d i g e h e e f t z i c h d a a r i n t e s c h i k k e n . Ook d e l e i d i n g g e v e n d e n s t a a n i n d e v e r l e i d i n g om h i e r t u s - sen t e k i e z e n . Va n e e n e e n z i j d i g e a a n d a c h t v o o r i n s c h i k - k e l i j k h e i d , j e o n d e r g e s c h i k t m a k e n a a n d e g o e d g e r e g e l d e v e r z o r g i n g v a n d i e n s t e n a a n d e p a t i ë n t , n a a r e e n h i ë r a r c h i s c h s a m e n s p e l t u s s e n o n d e r g e s c h i k t e e n l e i d i n g - g e v e n d e , i s e e n k l e i n e s t a p . H i e r m e e w o r d t h e t p r o f e s s i o - n e l e , h e t z e l f s t a n d i g k u n n e n o o r d e l e n e n h a n d e l e n n i e t b e v o r d e r d . H e t t e v e e l s t u r e n o p d e i n d i v i d u e l e v e r a n t - w o o r d e l i j k h e i d v e r o o r z a a k t e c h t e r e e n g e b e u r e n d a t a l s l o s z a n d a a n e l k a a r h a n g t . 6 . T u s s e n e i g e n p r o f e s s i o n a l i t e i t e n d i e v a n a n d e r e n 6. I s d e p l a a t s v a n e e n v e r p l e e g k u n d i g e n a a s t d e p a t i ë n t o f n a a s t d e a r t s ? O f i s d a t e e n o n e i g e n l i j k e v r a a g , d o o r d e keuze d i e d a a r m e e o p g e d r o n g e n w o r d t ? Wa t i s d e f u n c t i e van e e n v e r p l e e g k u n d i g e e n w a t i s d e i n h o u d v a n h a a r / z i j n beroep? Va n o u d s h e r kwam d e d r i j f v e e r v o o r t u i t c h r i s t e - l i j k e n a a s t e n l i e f d e , e c h t b e l e e f d o f a l s p l i c h t g e v o e l d . Te g e l i j k w a s h e t n o d i g , v o o r d e e f f e c t i v i t e i t v a n d e z o r g , o m r e k e n i n g t e h o u d e n m e t d e e i s e n v a n u i t d e g e - neeskunde. Z o d o e n d e w a r e n v e r p l e e g k u n d i g e n t e n d i e n s t e van a r t s e n p a t i ë n t . Wanneer w i j n a a r d e h u i d i g e t a a k u i t o e f e n i n g v a n v e r p l e e g - k u n d i g e n k i j k e n , s p r i n g t h e t “ v e r l e n g d e - a r m ” - z i j n v a n d e a r t s m e e r i n h e t o o g . Z o w e l o p h e t n i v e a u v a n d e k l e i n e , a l l e d a a g s e h a n d e l i n g e n ( a l s i n j e c t e r e n e n ECG) a l s o p d a t van d e m e e r s p e c i a l i s t i s c h e ( a l s c a t h e t e r i s e r e n e n d e fi - b r i l l e r e n ) i s d i t t e z i e n . D e z o r g v o o r d e p a t i ë n t w o r d t overgenomen d o o r z i e k e n v e r z o r g e n d e n , m a a t s c h a p p e l i j k w e r - k e r s , v r i j w i l l i g e h u l p e n e n e e n a a n t a l s e m i - m e d i s c h e h a n - d e l i n g e n w o r d e n v e r r i c h t d o o r p a r a - m e d i c i . T e g e l i j k s c h u i v e n a r t s e n , d i e z i c h m e e r e n m e e r s p e c i a l i s e r e n , d e e e n v o u d i g e m e d i s c h e h a n d e l i n g e n d o o r n a a r d e v e r p l e e g k u n - d i g e n . Z o d o e n d e w a r d e n z i j o o k w e l “ d e k l e i n e d o k t e r ” g e - noemd. I n h e t omgaan m e t v e r p l e e g p l a n n e n b l i j k e n v e r p l e e g k u n d i - gen t e w o r s t e l e n m e t d e v r a a g w a a r o p h e t p l a n g e b a s e e r d w o r d t . H o e k a n d e z e v r a a g a n d e r s v e r w o o r d w o r d e n d a n a l s een m e d i s c h p r o b l e e m ? Wa t z i j n d e e i g e n , v e r p l e e g k u n d i g e vragen m . b . t . d e z e p a t i ë n t ? I n d e i n t e r d i s c i p l i n a i r e b e n a d e r i n g v a n d e p a t i ë n t b l i j k t d e v e r p l e e g k u n d i g e b i j d r a g e n i e t d u i d e l i j k e n k r a c h t i g g e n o e g t e z i j n . L i g t d i t a a n h e t o n v e r m o g e n v a n v e r p l e e g k u n d i g e n h u n e i g e n p r o f e s s i e c o n c r e e t i n h o u d t e geven? O f l i g t d i t a a n d e f e i t e l i j k e d o m i n a n t i e v a n b i j v o o r b e e l d h e t m e d i s c h b e r o e p ? B e i d e v e r v o r m e n h e t i n t e r - d i s c i p l i n a i r e o v e r l e g t o t e e n s c h i j n v e r t o n i n g . H i e r d o o r w o r d t e e n o r g a n i s a t i e - o n t w i k k e l i n g s m o g e l i j k h e i d o n v o l - doende b e n u t . Het b l i j k t d a t m e d i s c h e b e l e i d s p l a n n e n s n e l l e r v o o r e l - kaar k o m e n d a n g e l i j k s o o r t i g e p r o d u k t e n u i t d e k e u k e n v a n de v e r p l e e g k u n d i g e s t a f . Ve r p l e e g k u n d i g e n k u n n e n z i c h e v e n a l s a n d e r e n n i e t o n t - t r e k k e n a a n m a a t s c h a p p e l i j k e t r e n d s . E é n d a a r v a n i s h e t opkomen v o o r j e z e l f , j e e i g e n z i j n . I n d e z e t i j d i s e m a n c i p a t i e b i j n a e e n ' m u s t ' . D a a r i n i s d e n e i g i n g z i c h op t e t r e k k e n a a n h e n d i e m e e r a a n z i e n e n i n v l o e d h e b b e n d u i d e l i j k w a a r t e n e m e n . I n d i t “ o p t r e k k e n a a n ” w o r d j e de a n d e r g e l i j k , t o t i n d e n k e n e n d o e n . K a n h e t z i j n d a t d i t mede v a n i n v l o e d i s o p h e t t o t “ k l e i n e d o k t e r s ” w o r - den v a n v e r p l e e g k u n d i g e n ? 7. Een a n d e r e n e i g i n g i n h e t e m a n c i p a t i e - p r o c e s i s j e a f t e z e t t e n t e g e n d e m e e r - m a c h t i g e n , d i e d e s i t u a t i e z o k u n n e n b e ï n v l o e d e n d a t j i j e e n k l e i n e r e m o g e l i j k h e i d z i e t d e s i - t u a t i e n a a r j o u w h a n d t e z e t t e n . M e t d i t “ a f z e t t e n t e g e n ” c r e ë e r j e e e n r u i m t e w a a r i n , e e n g e b i e d w a a r o v e r d e a n d e r geen z e g g e n s c h a p h e e f t . E n d a a r d o o r m o e t d e a n d e r j e w e l z i e n . Wa n t w a t e r i n j o u w g e b i e d g e b e u r t i s v o o r d i e a n - der v a n b e l a n g . I n z i e k e n h u i z e n b l i j v e n a r t s e n e n v e r - p l e e g k u n d i g e n v a n e l k a a r s h a n d e l e n a f h a n k e l i j k . Z i j z i j n b e i d e n b e z i g m e t d e z e l f d e p a t i ë n t . K a n h e t z i j n , d a t d i t a f z e t t e n t e g e n - om m a a r g e h o o r d t e w o r d e n , o m m a a r e r - kend t e w o r d e n i n d e e i g e n t a a k - mede v a n i n v l o e d i s o p de v e r k o k e r i n g i n h e t z i e k e n h u i s ? E n i s h e t n i e t z o , d a t i n d e v e r p l e e g k u n d i g e “ k o k e r ” o n e i g e n l i j k e t a k e n w o r d e n v a s t g e h o u d e n , d i e i n a n d e r e o r g a n i s a t i e s t o e b e d e e l d w o r - den a a n a f d e l i n g e n a l s p e r s o n e e l s z a k e n , b e d r i j f s b u r e a u , o p l e i d i n g e n o r g a n i s a t i e ? W o r d t d i t n i e t mede v e r o o r z a a k t door h e t w e g v l o e i e n v a n o o r s p r o n k e l i j k v e r p l e e g k u n d i g e t a k e n n a a r a n d e r e b e r o e p e n ? Wa t i s d e e i g e n t a a k v a n d e v e r p l e e g k u n d i g e ? G e l u k k i g w o r d t h i e r a a n d e l a a t s t e t i j d bewust a a n d a c h t g e g e v e n . D a a r i n v a l t h e t “ t e r u g n a a r d e p a t i ë n t ” o p . 7. Tussen m a n l i j k en v r o u w l i j k De v e r p l e e g k u n d i g e i s v r o u w , d e a r t s m a n , a l t h a n s h e t o v e r g r o t e d e e l . D e l a a t s t e t i j d komen e r m e e r mannen i n h e t v e r p l e e g k u n d i g b e r o e p . I n h e t m e d i s c h b e r o e p z i j n vrouwen h e n v o o r g e g a a n . A l s p a t i ë n t z i j n w i j a l l a n g e r v e r t r o u w d m e t e e n o n s o n d e r z o e k e n d e e n b e h a n d e l e n d e v r o u w a l s a r t s d a n m e t e e n b r o e d e r a a n o n s b e d . Het h o o r t b i j d e o n t w i k k e l i n g v a n d e l a a t s t e t i e n t a l l e n j a r e n d a t d e b e r o e p s m o g e l i j k h e d e n v e r s c h u i v e n . E r z i j n a l t i j d e n k e l i n g e n g e w e e s t d i e z i c h a a n d e m a a t s c h a p p e l i j k g e a c c e p t e e r d e i n d e l i n g o n t t r o k k e n . N u z i j n h e t g r o t e r e a a n t a l l e n m e n s e n . W i j m a k e n o n s l o s v a n “ w a t h o o r t ” e n k i e z e n z e l f s t a n d i g o n z e e i g e n w e g , a l s v r i j e i n d i v i d u e n . Zo k i e z e n mannen n u h e t v e r p l e e g k u n d i g b e r o e p e n w a r d e n vrouwen a r t s , p o l i t i e - a g e n t , b u s c h a u f f e u r , e n z . H e t b l i j k t d a t i n d e t y p i s c h e m a n n e n - b e r o e p e n v r o u w e n m i n d e r m a k k e l i j k opgenomen w o r d e n d a n mannen i n t y p i s c h e v r o u - w e n - b e r o e p e n . * I n d e v e r p l e g i n g i s d a t d u i d e l i j k t e z i e n . M a n n e n w o r d t h e t g e m a k k e l i j k g e m a a k t . * Z i e b i j v o o r b e e l d “ A s s e p o e s t e r s e n k r o o n p r i n s e n ” v a n M a r l i e s O t t , e e n v e r g e l i j k e n d e s t u d i e t u s s e n p o l i t i e e n v e r p l e g i n g , u i t g . SUA - 1 9 8 5 . 8. Het v e r v e l e n d e k l u s w e r k w o r d t s n e l d o o r v r o u w e n o v e r g e n o - men e n mannen komen s n e l i n l e i d i n g g e v e n d e p o s i t i e s . H i e r en d a a r p r o b e e r t men d i t l a a t s t e t e g e n t e g a a n d o o r e e n beperkende m a a t r e g e l . D a a r mag h e t p e r c e n t a g e mannen i n de l e i d i n g n i e t h o g e r z i j n d a n d a t i n d e h e l e v e r p l e - g i n g s d i e n s t . H o e v e e l v r o u w e n k u n n e n z i c h i n d i r e c t i e s v a n z i e k e n h u i z e n h a n d h a v e n , e n t e n k o s t e v a n w a t ? H o e v e e l g e - zag h e e f t d e v e r p l e g i n g i n h e t z i e k e n h u i s n a a s t m e d i c i ? Worden mannen a l s a f d e l i n g s h o o f d e n h o o f d e n v e r p l e g i n g s - d i e n s t n i e t m e t o p e n a r m e n d o o r h u n m a n n e n b r o e d e r s , a r t - sen o n t v a n g e n ? Vr o u w e n m o e t e n t e m i d d e n v a n mannen b e t e r z i j n e n m e e r i n z e t l e v e r e n om z i c h a l s mens t e h a n d h a v e n dan mannen o n d e r v r o u w e n . Komt d i t d o o r h e t b i o l o g i s c h e v e r s c h i l o f d o o r d e o p v o e d - k u n d i g b e p a a l d e r o l v e r d e l i n g t u s s e n mannen e n v r o u w e n ? O f komt d i t d o o r d e d o m i n a n t i e v a n b e p a a l d e w a a r d e n d i e o n s w e r k l e v e n g e v o r m d h e b b e n ? D e z e w a a r d e n w a r d e n m e e r e n meer i n t w e e g r o e p e n o n d e r s c h e i d e n , a l s m a n l i j k e n v r o u w - l i j k . M a n l i j k n o e m t men e e n h o g e w a a r d e t o e k e n n e n a a n a n a l y t i s c h d e n k e n , p r e s t a t i e w i l l e n l e v e r e n , d o e l g e r i c h t p l a n n e n , h a n d e l e n e n b e h e e r s e n , g r o o t , s t e r k e n s n e l . A l s v r o u w l i j k z i e t men d a n h e t i n c l u s i e v e d e n k e n , v e r b i n d e n d en i n t e g r e r e n d , h e t v e r z o r g e n v a n w a t i s , a a n d a c h t v o o r de k w a l i t e i t , s f e e r , h e t z o e k e n d e n g i d s e n d v o o r t g a a n , m o g e l i j k h e d e n e n g r e n z e n i n d e s i t u a t i e a f t a s t e n d , o o g v o o r h e t k l e i n e , z w a k k e , r u s t e n s t i l t e h e b b e n . E e n m a n - l i j k v e r n i e u w i n g s p r o c e s i s e e n v o o r d e n k e n v a n e e n e i n d r e - s u l t a a t w a a r n a d a t i n g e v o e r d e n d o o r g e v o e r d w o r d t . Z i j n v e r p l e e g p l a n n e n , d i e n s t r o o s t e r s , f u n c t i e - w a a r d e r i n g s s y s - temen d a a r v o o r b e e l d e n v a n ? Een v r o u w l i j k e v e r n i e u w i n g v i n d t p l a a t s v a n u i t e e n g e v o e l van e e n n i e u w e r i c h t i n g , d e w e r k s i t u a t i e v a n b i n n e n u i t omvormend. Z i j n h e t t e r u g n a a r d e p a t i ë n t , h e t p a t i ë n t g e - r i c h t v e r p l e g e n , t e a m v e r p l e g i n g e n a a n d a c h t v o o r h e t z o r g a s p e c t d a a r v o o r b e e l d e n v a n ? V r o u w l i j k e n m a n l i j k i s n i e t h e t z e l f d e a l s Vr o u w e n m a n . Het l i g t v e e l g e c o m p l i c e e r d e r i n o n s . M a a r d e m a a t s c h a p - p e l i j k e n o r m i s n o g v e e l a l d a t j e j e a l s v r o u w v r o u w l i j k h e b t t e g e d r a g e n e n a l s man m a n l i j k . H e t e m a n c i p a t i e p r o - ces v a n v r o u w e n e n m a n n e n , w a a r i n v r o u w e n v o o r g a a n , h o u d t i n d a t i e d e r m e n s o p e i g e n w i j z e l e e r t omgaan m e t h e t v r o u w l i j k e e n m a n l i j k e d e e l i n o n s z e l f . De t r a n s f o r m a t i e v a n o r g a n i s a t i e s h o u d t i n d a t n a a s t m a n - l i j k e w a a r d e n o o k v r o u w l i j k e mede b e p a l e n d w o r d e n v o o r l e i d i n g g e v e n , s a m e n w e r k e n , w i j z e v a n b e s l u i t v o r m i n g , o r - g a n i s a t o r i s c h e v o r m g e v i n g , e n z . Wa n t o n z e h u i d i g e o r g a n i - s a t i e - c u l t u u r w a a r d e e r t n o g s t e e d s h e t m a n l i j k e b o v e n h e t v r o u w l i j k e . U i t e e n v e r g e l i j k e n d o n d e r z o e k t u s s e n l a n d e n b l i j k t e c h t e r , d a t N e d e r l a n d v r o u w l i j k e w a a r d e n h o g e r 8 . T u s s e n a s p i r a t i e s e n h o n o r e r i n g 9. s c h a t d a n b i j v o o r b e e l d d e V e r e n i g d e S t a t e n , W e s t - D u i t s - l a n d e n J a p a n . * Werd e n w o r d t o n s d e n k e n o v e r o r g a n i s e r e n e n l e i d i n g g e - ven d o o r h e t d e n k e n i n d i e l a n d e n b e p a a l d ? In i e d e r g e v a l z i t d e v e r p l e g i n g i n e e n l a s t i g d i l e m m a . E n e r z i j d s w i l z i j h e t v r o u w l i j k e d u i d e l i j k e r a a n d e o r d e k r i j g e n . H e e f t z i j a n d e r z i j d s i n d e m a n l i j k e o r g a n i s a t i e - c u l t u u r n i e t h e t m a n l i j k e n o d i g om g e h o o r d t e w a r d e n , o m mee t e k u n n e n s t u r e n ? Wat w i l d e v e r p l e e g k u n d i g e l i e v e r d o e n d a n “ p a t i ë n t g e - r i c h t v e r p l e g e n ” ? A l s h i e r m e e b e d o e l d w o r d t e e n z o v e e l e n i n t e n s i e f m o g e l i j k d i r e c t e s a m e n w e r k i n g m e t d e p a t i ë n t , z a l d a t g r o t e d a n k b a a r h e i d v a n d e p a t i ë n t t o t g e v o l g h e b - ben. D i t z a l d e v e r p l e e g k u n d i g e i n t r i n s i e k t e v r e d e n s t e m - men. I m m e r s , d a a r i n l a g h e t m o t i e f v o o r d e k e u z e v a n d i t beroep? I e t s t e k u n n e n d o e n v o o r e e n a n d e r m e n s , d i e d o o r z i e k t e g e h a n d i c a p t i s . Door d e s a l a r i ë r i n g s - e n p r o m o t i e s t r u c t u u r z a l d e v e r - p l e e g k u n d i g e h e t d a a r e n t e g e n n i e t g e h o n o n e e r d k r i j g e n . Deze b e l o n e n h e t l e i d i n g g e v e n e n d e s p e c i a l i s t i s c h e t a - ken, m a a r n i e t h e t d i r e c t e w e r k m e t d e p a t i ë n t . D e w e r k e - l i j k h e i d v a n d e s t r u c t u u r k o m t n i e t o v e r e e n m e t h e t v e e l b e l e d e n s t r e v e n . W i e w o r d t d e d u p e v a n d e z e d i s c r e p a n - t i e ? I n i e d e r g e v a l , h o e e e r l i j k i s d i t t e g e n o v e r d e v e r - p l e e g k u n d i g e ? B e k e n d i s h o e s c h a d e l i j k e l k a a r t e g e n s p r e - kende n o r m e n v o o r d e g e e s t e l i j k e g e z o n d h e i d e n d e d a a d - k r a c h t v a n d e b e t r e f f e n d e n z i j n . I n d i t g e v a l z i j n d i e normen: d e n o r m a c h t e r d e s a l a r i ë r i n g s - e n p r o m o t i e s t r u c - t u u r e n d e n o r m a c h t e r u i t s p r a k e n o v e r p a t i ë n t e n z o r g . Hoelang e r i n w e l k e omvang k a n d e z i e k e n h u i s o r g a n i s a t i e z i c h d e z e t e g e n s t r i j d i g h e i d n o g v e r o o r l o v e n ? Zoekend n a a r e i g e n p o s i t i e , t a a k e n r i c h t i n g w a a r i n h e t beroep z i c h o n t w i k k e l e n m o e t , s t a a n v e r p l e e g k u n d i g e n m i d - den i n d e d r u k t e v a n p a t i ë n t e n z o r g e n a l l e r l e i v e r n i e u - w i n g e n . W i j z i e n h e n v o o r e e n a a n t a l , h i e r b o v e n b e s c h r e - ven d i l e m m a ' s s t a a n . D e z e v r a g e n om e e n k e u z e t u s s e n , o f een i n t e g r a t i e v a n d e v e r s c h i l l e n d e e l k a a r t e g e n w e r k e n d e k r a c h t e n . D e b i j d r a g e v a n u i t d e v e r p l e g i n g s d i e n s t a a n d e * Z i e “ C u l t u r e l e p r o b l e m e n v o o r N e d e r l a n d s e m a n a g e r s e n d e s - k u n d i g e n i n I n d o n e s i ë ” v a n D r . G e e r t H o f s t e d e , U i t g . I G I n - t e r n a t i o n a l M a n a g e m e n t C o n s u l t a n t s , D e v e n t e r / J a k a r t a - 1982 COPYRIGHT N P I 1 0 . o n t w i k k e l i n g v a n h e t z i e k e n h u i s h a n g t a f v a n d e m a n i e r waarop v e r p l e e g k u n d i g e n z i c h i n d e z e d i l e m m a ' s k u n n e n handhaven. Va n a l l e r l e i k a n t e n k r i j g e n z i j d a a r t o e o n d e r - s t e u n i n g , b i j v o o r b e e l d d o o r k a d e r o p l e i d i n g e n e n d e b e - wuste a a n d a c h t v o o r h e t v e r p l e e g k u n d i g b e r o e p . Maar i s d a t g e n o e g ? W i j s t e l l e n h e t v o l g e n d e v o o r : r e g i o n a l e b i j e e n k o m s t e n van l e i d i n g g e v e n d e n u i t v e r s c h i l l e n d e z i e k e n h u i z e n w a a r i n de a a n w e z i g e n z i c h , b u i t e n d e d r u k t e v a n a l l e d a g , k u n n e n b e z i n n e n o p a l l e r l e i v r a g e n d i e h e t w e r k b e t r e f f e n . C o n c r e t e a c t u e l e v r a a g s t u k k e n , a l s ADV, k u n n e n m e t e l k a a r op d e c o n s e q u e n t i e s v o o r h e t e i g e n h u i s d o o r g e w e r k t w o r - den. O o k k u n n e n d e z e b i j e e n k o m s t e n g e b r u i k t w o r d e n om h e t e i g e n h a n d e l e n e n d e n k e n t e t o e t s e n a a n a n d e r e n . D e b e - d o e l i n g v a n d e z e b i j e e n k o m s t e n i s v o o r a l p r a k t i j k o n d e r - s t e u n e n d b e z i g t e z i j n . D e b i j e e n k o m s t e n k u n n e n a l l e e n u i t v e r p l e e g k u n d i g e n b e s t a a n , m a a r o o k m u l t i d i s c i p l i n a i r s a m e n g e s t e l d z i j n . H e t l i j k t o n s g o e d a l s t e n m i n s t e t w e e c o l l e g a ' s u i t h e t z e l f d e z i e k e n h u i s d e e l n e m e n . D e d e e l n a m e moet n i e t a l l e e n u i t p e r s o o n l i j k e b e l a n g s t e l l i n g g e s c h i e - den, m a a r o o k g e d r a g e n w o r d e n d o o r h e t e i g e n h u i s ( m e t name d o o r d e v e r p l e e g k u n d i g e n o f e e n a n d e r e d i s c i p l i n e e n door d e d i r e c t i e ) . D e l e i d i n g g e v e n d e n m o e t e n b e r e i d z i j n z i c h z e l f e n h u n s i t u a t i e c r i t i s c h t e o n d e r z o e k e n e n m o e - t e n o p e n z i j n v o o r • h e t nemen v a n c o n s t r u c t i e v e i n i t i a t i e - ven. D e b i j e e n k o m s t e n z u l l e n e e n h o g e r e f f e c t h e b b e n w a n - neer z i j m e t e e n r i t m i s c h - p e r i o d i e k e r e g e l m a a t p l a a t s v i n - den m e t e e n o n t w i k k e l i n g s g e r i c h t e b e g e l e i d i n g .

rol_en_inbreng_van_de_verpleging_in_de_organisatieontwikkeling_van_het_ziekenhuis.txt · Last modified: 2018/10/03 06:08 (external edit)