verandering_en_transitie_in_organisaties

Back to list

Copyright © Association for Social Development (ASD) 2013 All Rights Reserved. No part of this website may be reproduced or published without the express consent of Association for Social Development (ASD). Please also read http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/

Original format:

npi_-_verandering_en_transitie_in_organisaties.pdf

NPI - Instituut voor Organisatie Ontwikkeling VERANDERING EN TRANSITIE I N ORGANISATIES Verander ing e n t r a n s i t i e Valckenboschlaan 8, Postbus 299, 3700 AG Zeist, Telefoon 0 3 4 0 4 - 2 0 0 4 4 , F a x 0 3 4 0 4 - * s y l l a b u s : 8 5 3 3 . 9 11 38/ES Verander ing e n vernieuwing i n d e o r g a n i s a t i e O r g a n i s a t i e s b e v i n d e n z i c h i n d e z e t i j d v o o r t d u r e n d i n v e r - a n d e r i n g . R e o r g a n i s a t i e s , f u s i e s , i n k r i m p i n g e n , s a m e n v o e g i n g o f o p h e f fi n g v a n a f d e l i n g e n ; m e n k o m t b i j n a g e e n o r g a n i s a t i e meer t e g e n w a a r i n z i c h n i e t é é n o f m e e r d e r e v a n d e z e p r o c e s - sen a f s p e l e n . H e t l i j k t a l s o f d e t i j d d e fi n i t i e f v o o r b i j i s w a a r i n men n a e e n r e o r g a n i s a t i e p r o c e s k o n z e g g e n : “ Z o , d a t z i t e r o p , n u k u n n e n w e w e e r e e n a a n t a l j a r e n r u s t i g o n s w e r k d o e n . ” Managers b e s t e d e n e e n g r o o t g e d e e l t e v a n h u n t i j d a a n h e t s t u r e n v a n d e z e v e r a n d e r i n g s p r o c e s s e n . Wa t d a a r b i j o p v a l t i s , d a t d e z e p r o c e s s e n i n d e w e r k e l i j k h e i d d i k w i j l s h e e l a n - d e r s v e r l o p e n d a n men h e t z i c h t e v o r e n v o o r s t e l t . O v e r h e t algemeen d u r e n z e v e e l l a n g e r d a n a a n v a n k e l i j k g e p l a n d ; d e zogenaamde “ n a s l e e p ” i s v e e l g r o t e r d a n v o o r z i e n , d e k o s t e n z i j n v e l e m a l e n h o g e r e n d e f r u s t r a t i e s , z o w e l b i j d e mensen d i e m e t d e i n v o e r i n g v a n d e v e r a n d e r i n g e n b e l a s t z i j n , a l s b i j d e g e n e n d i e d e z e m o e t e n o n d e r g a a n , l o p e n h o o g o p . Hoewel e e n v l e k k e l o o s v e r l o p e n d v e r a n d e r i n g s p r o c e s i n d e o r - g a n i s a t i e e e n i l l u s i e i s , i s h e t w e l m o g e l i j k om d e g e n e n d i e met h e t s t u r e n v a n d e z e p r o c e s s e n z i j n b e l a s t e e n a a n t a l i n - z i c h t e n e n a d v i e z e n a a n t e r e i k e n , w a a r d o o r h u n s t u r i n g e f - f e c t i e v e r k a n w o r d e n . I n h e t v e r v o l g v a n d e z e s y l l a b u s z a l op e e n b e l a n g r i j k a s p e c t , d a t s a m e n h a n g t m e t v e r a n d e r i n g e n i n d e o r g a n i s a t i e , n a d e r w o r d e n i n g e g a a n . Voor d e g e n e n d i e z i j n b e l a s t m e t h e t i n v o e r e n v a n v e r a n d e - r i n g e n i s h e t v a n g r o o t b e l a n g o n d e r s c h e i d t e m a k e n t u s s e n “ v e r a n d e r i n g ” e n “ t r a n s i t i e ” . Ve r a n d e r i n g i s h e t p r o c e s d a t z i c h i n d e o r g a n i s a t i e a f - . s p e e l t , g e s t u u r d v a n u i t d e l e i d i n g . E r z i j n d o e l s t e l l i n g e n , e r i s e e n t i j d p a d , e r z i j n e e n a a n t a l o p e l k a a r v o l g e n d e f a - sen e n s t a p p e n , e r i s e e n p r o c e s o r g a n i s a t i e ( m e t s t u u r g r o e - pen, w e r k g r o e p e n , e n z . ) . K o r t o m , h e t i s d a t g e n e w a t d e m e e s - t e n w e l k e n n e n a l s d e s t r u c t u u r v a n d e a c t i v i t e i t e n d i e m o e - t e n l e i d e n n a a r h e t “ e i n d p l a a t j e ” . * ) D e z e s y l l a b u s i s g e m a a k t i n o p d r a c h t v a n ABN-AMRO, a f d . B e d r i j f s m a a t s c h a p p e l i j k We r k 7“ - •• EINDE OVERGANG BEGIN * Het i n n e r l i j k e p r o c e s i n m e n s e n , d a t we t r a n s i t i e noemen, b e g i n t m e t e e n e i n d e . Men m o e t a f s c h e i d nemen v a n d e o u d e , v e r t r o u w d e s i t u a t i e . Soms k a n d a t b e t e k e n e n : a f s c h e i d n e - men van d e o u d e i d e n t i t e i t , v a n d a t g e n e w a t j e i n d e o g e n van j e z e l f e n a n d e r e n b e n t . M e n s e n k u n n e n g e e n n i e u w e t a - ken, v e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n o f m a n i e r v a n l e v e n o p z i c h n e - men a l s z i j n o g n i e t z i j n l o s g e k o m e n v a n d e o u d e s i t u a t i e . 2. T r a n s i t i e i s e e n h e e l a n d e r g e b e u r e n . D i t i s h e t p r o c e s d a t mensen i n n e r l i j k d o o r m a k e n , a l s z i j i n h u n l e v e n w o r d e n g e - c o n f r o n t e e r d m e t i n g r i j p e n d e v e r a n d e r i n g e n . H e t z i j n p r o c e s - sen i n m e n s e n , d i e n i e t d i r e c t z i c h t b a a r z i j n e n n i e t r e g e l - b a a r, s t u u r b a a r e n i n d e t i j d p l a n b a a r , z o a l s h e t v e r a n d e - r i n g s p r o c e s . D i t i n n e r l i j k p r o c e s , d a t w i j h e t ” t r a n s i t i e - p r o c e s “ n o e m e n , i s v e e l a l o n b e k e n d b i j d e g e n e n d i e v e r a n d e - r i n g e n m o e t e n i n v o e r e n ; h e t h e e f t e c h t e r w e l g r o t e i n v l o e d op h e t v e r l o o p e r v a n . D e k e n n i s v a n d i t p r o c e s e n h e t d o o r - z i e n v a n d e c o n s e q u e n t i e s e r v a n v o o r h e t s t u r e n v a n v e r a n d e - r i n g e n i s v a n g r o o t b e l a n g v o o r d e l e i d i n g . Het t r a n s i t i e p r o c e s n a d e r beschouwd Om z i c h t t e k r i j g e n o p h e t i n n e r l i j k p r o c e s , w a a r mensen doorheen g a a n b i j i n g r i j p e n d e v e r a n d e r i n g e n , h e e f t d e o r g a - n i s a t i e l e e r g e b r u i k g e m a a k t v a n h e t w e r k v a n mevrouw K a l e r Ross, d i e v e e l s t u d i e h e e f t g e m a a k t v a n s t e r v e n s b e g e l e i d i n g en r o u w v e r w e r k i n g . Z i j b e s c h r e e f h e t r o u w p r o c e s d a t n a b e - staanden o n d e r g i n g e n b i j h e t v e r l i e s v a n f a m i l i e l e d e n o f a n - dere d i e r b a r e n . Z e v o n d e e n a a n t a l k a r a k t e r i s t i e k e f a s e n i n d i t p r o c e s . L a t e r b l e e k d a t mensen d i e a n d e r e i n g r i j p e n d e v e r a n d e r i n g e n i n h u n l e v e n m e e m a a k t e n , e e n z e l f d e s o o r t p r o c e s d o o r m a a k - t e n . B i j v o o r b e e l d b i j e e n v e r h u i z i n g , b i j h e t u i t h u i s g a a n van d e k i n d e r e n , b i j h e t g e t r o f f e n w o r d e n d o o r e e n o n g e l u k ; maar o o k b i j p e n s i o n e r i n g , m o e d e r w o r d e n o f g e n e z e n v a n e e n z i e k t e . In o r g a n i s a t i e s b l e k e n v e r g e l i j k b a r e p r o c e s s e n o p t e t r e d e n a l s mensen h u n b a a n k w i j t r a a k t e n , v a n f u n c t i e v e r a n d e r d e n , o v e r g e p l a a t s t w e r d e n , t e h o r e n k r e g e n d a t h u n a f d e l i n g z o u worden g e s l o t e n , i n g e k r i m p t o f g e r e o r g a n i s e e r d ; a l s a n d e r e werkmethoden w e r d e n i n g e v o e r d m a a r o o k a l s mensen p r o m o t i e maakten. G l o b a a l z i e t d a t p r o c e s e r a l s v o l g t u i t : * D e o v e r g a n g s f a s e i s d e p e r i o d e t u s s e n d e o u d e e n d e n i e u w e s i t u a t i e . E r i s e e n b e s e f d a t h e t o u d e d e fi n i t i e f v o o r b i j i s , m a a r d e t o e k o m s t i s o n z e k e r . Men w e e t n i e t w a t h e t nieuwe z a l i n h o u d e n e n i s d a a r i n e i g e n l i j k o o k n o g n i e t g e ï n t e r e s s e e r d . Mensen l e v e n i n e e n s o o r t p s y c h o l o g i s c h n i e m a n d s l a n d . A l l e s v o e l t i r r e ë e l a a n , t e g e l i j k e r t i j d v i n d t e c h t e r - o p o n z i c h t b a r e w i j z e - e e n h e r o r i ë n t a t i e p l a a t s n a a r d e t o e k o m s t . * D e f a s e v a n h e t n i e u w e b e g i n i s e e n s o o r t h e r g e b o o r t e . M e n b e g i n t g e ï n t e r e s s e e r d t e r a k e n i n n i e u w e t a k e n e n o p g a - ven. H e t i s n i e t z o m a a r e e n n i e u w e s t a r t z o a l s b i j e e n v e r a n d e r i n g s p r o c e s , m a a r h e t v r a a g t e e n i n n e r l i j k o m s t e l - l e n ; e e n z i c h e c h t v e r b i n d e n m e t d e n i e u w e r e a l i t e i t , e e n i n n e r l i j k b e s l u i t om e r h e t b e s t e v a n t e m a k e n . M e n m o e t nieuwe v a a r d i g h e d e n a a n l e r e n , n i e u w e r e l a t i e s a a n k n o p e n , z i c h e e n n i e u w b e l e i d e i g e n m a k e n , e n z . Het t r a n s i t i e p r o c e s k a n o o k a l s v o l g t i n b e e l d w o r d e n g e - b r a c h t : .5CtiOLA o t - i ' M E N M E L ) EYsCTATELLISCR.CN EINDE ECCO - k e l b WANTIZOUL)ek) C.7,E0fPJENTEEP.D 011 1 c r C T E D R I t N r E E l t b C b E H o r i z o n t a a l i s is d e t i j d s l i j n a a n g e g e v e n . V e r t i c a a l d e i n n e r - l i j k e s t e m m i n g v a n d e g e n e d i e m e t e e n i n g r i j p e n d e v e r a n d e - r i n g t e maken k r i j g t . To e l i c h t i n g b i j d e c u r v e : mkEC.M^1 , 0 E P _ E t \ ) DsPeESSIC 3. ikrrEetStA•riE - E E U t t i r EXPEeirlairEeEM 0\JEUxhiC J U t E C i U * Schok De c o n f r o n t a t i e m e t d e i n g r i j p e n d e v e r a n d e r i n g w e r k t b i j mensen d i k w i j l s a l s e e n s c h o k . Soms b e l e e f t men h e t a l s o f de w e r e l d i n s t o r t , a l s o f d e g r o n d o n d e r d e v o e t e n v e r - d w i j n t . O o k a l s men h e t a l h e e f t z i e n aankomen ( ” E r z u l l e n 4. r e o r g a n i s a t i e s p l a a t s v i n d e n . “ ” E r z u l l e n a r b e i d s p l a a t s e n v e r v a l l e n . “ ) k o m t d e d e fi n i t i e v e k l a p h a r d a a n . N a a r - mate h e t g e v o e l v a n e i g e n w a a r d e e n / o f h e t g e v o e l v a n g e - b o r g e n h e i d v o o r t v l o e i t u i t h e t b e s e f e r g e n s b i j t e h o r e n , kan d e s c h o k g r o t e r z i j n . Men v o e l t z i c h l o s g e m a a k t v a n d e oude, v e r t r o u w d e w e r e l d . Vo o r b e e l d : De o n d e r h o u d s m o n t e u r s v i e l e n t o t d u s v e r o n d e r d e Te c h n i - sche D i e n s t . E r w a s e e n h o o f d TD e n e r w a r e n g r o e p c h e f s van w i e d e m o n t e u r s h u n o p d r a c h t e n k r e g e n . E r w a s e e n c e n - t r a l e w e r k p l a a t s w a a r d e g r o t e r e o n d e r h o u d s k l u s s e n w e r d e n v e r r i c h t . I n h e t o r g a n i s a t i e - o n t w i k k e l i n g s p r o c e s w e r d d e nadruk g e l e g d o p h e t p r i m a i r e p r o c e s . S t a f - e n s t e u n d i e n - s t e n m o e s t e n v e e l n a u w e r b i j h e t p r i m a i r e p r o c e s b e t r o k k e n worden. D a a r o m w e r d e n d e o n d e r h o u d s m o n t e u r s i n d e p r o d u k - t i e - a f d e l i n g e n g e p l a a t s t . Z e z o u d e n v o o r t a a n p r o d u k t i e - t e c h n i c u s h e t e n e n h u n h i ë r a r c h i s c h e b a z e n w e r d e n d e c h e f s van d e p r o d u k t i e - u n i t s . De v e r s l a g e n h e i d b i j d e m o n t e u r s w a s g r o o t . H u n g r o e p w e r d u i t e l k a a r g e r u k t . Z i j w e r d e n v a n TD-man p r o d u k t i e m e d e w e r - k e r ; z i j w a r e n b a n g d a t h u n v a k m a n s c h a p o p d e n d u u r v e r l o - ren z o u g a a n e n d a t z i j o n d e r p r o d u k t i e d r u k o o k p r o d u k t i e - a r b e i d z o u d e n m o e t e n d o e n . A l l e r l e i , i n d e o g e n v a n h e t management, a a n t r e k k e l i j k e a s p e c t e n z o a l s d e t a a k om p r o - d u k t i e - a r b e i d e r s o p t e l e i d e n z o d a t d i e z e l f b e p a a l d e o n - derhoudswerkzaamheden k o n d e n d o e n ; e e n b e t e r e b e t a l i n g enz. k o n d e n h u n n e g a t i e v e g e v o e l e n s n i e t wegnemen. * O n t k e n n e n / b a g a t e l l i s e r e n De c u r v e w i j k t w e e r l i c h t n a a r b o v e n a l s g e v o l g v a n e e n k o r t e p e r i o d e d i e k e n m e r k e n d i s v o o r h e t t r a n s i t i e p r o c e s In d e z e p e r i o d e t r a c h t men d e f e i t e n t e o n t k e n n e n o f t e b a g a t e l l i s e r e n . H e t i s e e n v o r m v a n ” d e k o p i n h e t z a n d s t e k e n “ , v a n h e t n i e t w a a r w i l l e n h e b b e n . ” H e t z a l z o ' n v a a r t n i e t l o p e n “ , “Het w a a i t w e l w e e r o v e r ” . Mensen t r a c h t e n z i c h z e l f t e v e r z e k e r e n d a t w a t h e n o v e r - komt n i e t r e ë e l i s . D a a r v o o r z o e k t men o o k e i g e n s e l e c t i e - ve i n f o r m a t i e b r o n n e n , w a a r d o o r men w e e r h o o p k r i j g t . “Moet j e k i j k e n w a t e r n o g a l l e m a a l i n h e t m a g a z i j n s t a a t , ze k u n n e n h i e r t o c h n i e t z o m a a r d e mensen w e g h a l e n ? ” ” Vo r i g j a a r i s e r n o g n i e u w b o u w g e p l a a t s t , d a t g a a n z e n u heus n i e t s l u i t e n . “ * Boosheid e n wantrouwen De h o o p b l e e k v a l s . S t e e d s m e e r b e s e f t men d a t d e i n g r e e p d e fi n i t i e f i s e n d a t e r g e e n w e g t e r u g i s . M e n s e n k u n n e n dan b o o s w a r d e n o v e r w a t h e n w o r d t a a n g e d a a n . ” I k w e r k h i e r a l d e r t i g j a a r e n n u d i t ! “ o f ” I k h e b m i j n b e s t e j a r e n a a n d e o r g a n i s a t i e g e g e v e n , a l - t i j d k l a a r g e s t a a n , p e r s o n e e l s a v o n d e n g e o r g a n i s e e r d , d e 5. medezeggenschap v a n d e g r o n d g e t i l d e n z . e n n u w o r d j e z ó b e h a n d e l d . “ Men h e r i n n e r t z i c h a l l e r l e i b e l o f t e n e n w a a r d e r e n d e u i t - s p r a k e n v a n c h e f s o f d i r e c t i e l e d e n u i t h e t v e r l e d e n e n men v i n d t d a t d i e n u m e t v o e t e n w o r d e n g e t r e d e n . “Waar h e b i k d i t a a n v e r d i e n d ? ” “Ze h e b b e n me g e z e g d d a t z e me t w e e k e e r e e n a n d e r e f u n c - t i e z u l l e n a a n b i e d e n . A l s i k d a n w e e r w e i g e r v r a g e n z e e e n o n t s l a g v e r g u n n i n g a a n . Wa t i s d a t v o o r e e n b e h a n d e l i n g ? ” Er k a n o o k g e m a k k e l i j k w a n t r o u w e n o n t s t a a n t . o . v . d e l e i - d i n g : “Ze g e b r u i k e n d e z e s i t u a t i e g e w o o n om d e mensen k w i j t t e raken d i e z e n i e t z i e n z i t t e n . ” De v e r a n d e r i n g i s n o g s t e e d s n i e t g e a c c e p t e e r d . * Marchanderen Een l a a t s t e p o g i n g om h e t v e r l e d e n v a s t t e h o u d e n i s h e t m a r c h a n d e r e n . M e n p r o b e e r t h e t a l s n o g o p e e n a k k o o r d j e t e g o o i e n . “Kan i k d e f u n c t i e n i e t p a r t t i m e b l i j v e n v e r v u l l e n ? Kan i k n i e t t i j d e l i j k i n a f d e l i n g x g e p l a a t s t w o r d e n om t . z . t . w e e r t e r u g g e p l a a t s t t e w o r d e n ? De o r g a n i s a t i e z o u n o g e n k e l e j a r e n g e b r u i k k u n n e n maken van m i j n k e n n i s e n e r v a r i n g d o o r m i j e e n o p l e i d i n g s f u n c t i e t e g e v e n . ” Ook d e v a k b o n d , d e o n d e r n e m i n g s r a a d o f m e d e z e g g e n s c h a p s - commissie k u n n e n i n d i t s t a d i u m d o o r i n d i v i d u e l e mensen worden i n g e s c h a k e l d om o n d e r d e l e n v a n d e f u n c t i e o f v a n d e werkzaamheden i n d e t o e k o m s t t e b e h o u d e n . * Depressie Langzamerhand b e l a n d t men i n e e n d i e p t e p u n t . D e d i e p t e e r - van h a n g t a f v a n d e m a t e v a n i n g r i j p e n d h e i d v a n d e g e b e u r - t e n i s e n v a n d e p e r s o o n l i j k h e i d s s t r u c t u u r v a n d e b e t r o k k e - ne. M a a r , i e d e r e e n v o e l t z i c h i n d e z e f a s e m e e r o f m i n d e r g e d e s o r i ë n t e e r d . J e b e n t h e t k o m p a s v a n j e s t u r i n g k w i j t - g e r a a k t : ” M o e t i k d i t a a n b o d n u w e l o f n i e t aannemen?“ Wat z i j n d e ” d o ' s “ e n d e ” d o n ' t s “ i n d e z e s i t u a t i e ? “Wie k a n i k v e r t r o u w e n ? ” “Wat k a n i k d e d i r e c t i e z e g g e n e n w a t m a a r b e t e r v o o r me houden?” Het o u d e i s d e fi n i t i e f v e r d w e n e n e n h e t n i e u w e i s e r n o g n i e t . Ook t r e e d t d e s i n t e g r a t i e o p . M e n s e n h e b b e n h e t g e v o e l u i t - een t e v a l l e n : h e t v o o r h e e n b e l a n g r i j k e s c h i j n t n u i n e e n s o n b e l a n g r i j k , v a n mensen m e t w i e j e j e v e r b o n d e n v o e l d e , v o e l j e j e n u a f g e s c h e i d e n . Men i s d i k w i j l s s o m b e r o v e r d e e i g e n t o e k o m s t , s n e l g e ï r - r i t e e r d , w a t s o m s w e e r l e i d t t o t p r o b l e m e n t h u i s . I n h u n gedrag z i j n mensen d e p r e s s i e f , l u s t e l o o s , a p a t i s c h e n o n - v e r s c h i l l i g . M e n i s s n e l g e n e i g d om a l l e r l e i o u d e k w e s t i e s u i t h e t v e r l e d e n o p t e r a k e l e n . D i e komen i n d e z e s i t u a t i e 6. opnieuw t o t l e v e n . E r k u n n e n g e m a k k e l i j k v e r d r i n g i n g e n o p - t r e d e n ( d r a n k , wegdromen b i j T V ) . F r u s t e r e n d v o o r a n d e r e n i s d a t h u l p ( b . v . v a n v r i e n d e n , c o l l e g a ' s , p e r s o n e e l s z a - ken, m a a t s c h a p p e l j k w e r k ) w o r d t a f g e w e z e n . D e z e h u l p v e r l e - n e r s k r i j g e n d a n o o k g e m a k k e l i j k e e n g e v o e l v a n h o p e l o o s - h e i d . T e g e l i j k e r t i j d i s d i t e c h t e r o o k e e n p e r i o d e v a n ommek e e r. I n o u d e c u l t u r e n w e r d e n mensen o p k e e r p u n t e n i n h u n l e v e n , b i j v o o r b e e l d b i j d e o v e r g a n g v a n k i n d n a a r j o n g v o l w a s s e n e , d i k w i j l s h e t onbewoonde o e r w o u d o f d e t o e n d r a i n g e s t u u r d om d e t r a n s i t i e d o o r t e m a k e n . H e t w a r e n d e p l a a t s e n w a a r d e g e e s t e l i j k e w e r e l d o f d e d i e p e r e l a g e n van d e w e r k e l i j k h e i d a l s z e e r n a b i j w e r d e n b e l e e f d . Z o o o k worden i n d i t n i e m a n d s l a n d , w a a r v e r l e d e n e n t o e k o m s t i n n e v e l e n g e h u l d z i j n , n i e u w e o r i ë n t a t i e s v o o r b e r e i d . D e w i l w o r d t - n o g o n b e w u s t - d o o r a l l e e l l e n d e h e e n , o p d e t o e - komst g e r i c h t . I n h e t d i e p t e p u n t v a n d e t r a n s i t i e i s men p o t e n t i e e l c r e a t i e f . * E x p e r i m e n t e r e n / v o o r z i c h t i g p r o b e r e n De f a s e v a n d e d e p r e s s i e b e l e e f t men d i k w i j l s z ó z w a a r , d a t men e r z e l f u i t w i l k o m e n . O n d e r h e t m o t t o ” A l l e s i s b e t e r d a n d i t “ g a a t men - a a n v a n k e l i j k n o g a a r z e l e n d - b e - p a a l d e d i n g e n u i t p r o b e r e n . ” I k b e n t o c h m a a r b e g o n n e n d i e s t u k k e n e e n s d o o r t e n e - men.“ ” I k g a e r m a a r e e n s mee a a n d e s l a g , e r z i t t o c h n i e t s a n - d e r s o p . “ Het i s e e n f a s e w a a r i n men z i c h e v e n m e t d e n i e u w e w e r k e - l i j k h e i d v e r b i n d t , m a a r d i e o o k w e e r l o s l a a t , z i c h o p n i e u w v e r b i n d t e n z . D e n i e u w e w e r k e l i j k h e i d w o r d t l a n g z a m e r h a n d g e a c c e p t e e r d . * B e s l u i t Men d o e t - i n h e t v o o r z i c h t i g p r o b e r e n - e r v a r i n g o p m e t wat w e r k t e n w a t n i e t w e r k t . L a n g z a m e r h a n d w o r d t men o p t i - m i s t i s c h e r e n e n t h o u s i a s t e r . Men p a k t d i n g e n m e e r b e w u s t aan, v o l g t b i j v o o r b e e l d b e p a a l d e o p l e i d i n g e n e n t r a i n i n - gen, b o u w t n i e u w e r e l a t i e s o p , e n z . H e t g r o n d g e v o e l w o r d t : ” A c h , a c h t e r a f w a s h e t n i e t e e n s z o s l e c h t , w a t e r m e t m i j i s g e b e u r d . “ * I n t e g r a t i e De l a a t s t e f a s e v a n h e t t r a n s i t i e p r o c e s i s d e i n t e g r a t i e . Dat w i l z e g g e n d a t d e v e r a n d e r i n g h e l e m a a l g e ï n t e g r e e r d w o r d t , e e n v a n z e l f s p r e k e n d d e e l g a a t u i t m a k e n v a n h e t l e - ven v a n d e b e t r o k k e n e . Sommigen k u n n e n d a n n o g s t e e d s m e t e e n z e k e r e weemoed t e - rugdenken a a n d e p e r i o d e v ó ó r d e v e r a n d e r i n g . A n d e r e n b e - l e v e n d e v e r a n d e r i n g a c h t e r a f a l s e e n z e g e n , o m d a t e r nieuwe m o g e l i j k h e d e n e n p e r s p e c t i e v e n z i j n o n t s t a a n . Soms 7. z e g t men a c h t e r a f , d a t men v ó ó r d e v e r a n d e r i n g e i g e n l i j k was v a s t g e l o p e n e n d a t d e z e d u w n o d i g w a s om z e l f t e v e r - n i e u w e n . N i e t i e d e r e t r a n s i t i e e i n d i g t e c h t e r z o r o o s k l e u - r i g . O n d a n k s h e t f e i t d a t men e e n n i e u w e o r i ë n t a t i e h e e f t gevonden, k a n men d a n b e l e v e n d a t d o o r h e t g e b e u r e n e e n wond i s t o e g e b r a c h t d i e e e n l i t t e k e n i n h e t l e v e n a c h t e r - l a a t . Nog e n k e l e a l g e m e n e opmerkingen o v e r h e t t r a n s i t i e p r o c e s 1. D e d u u r e n d e d i e p t e v a n h e t t r a n s i t i e p r o c e s z i j n p e r g e - b e u r t e n i s e n p e r p e r s o o n v e r s c h i l l e n d . I n h e t e n e g e v a l d u u r t h e t h e l e p r o c e s e n k e l e d a g e n , i n h e t a n d e r e g e v a l maanden. B i j s o m m i g e mensen i s d e d e p r e s s i e h e e l d i e p , b i j a n d e r e n i s d e z e m i n d e r h e v i g . 2. H e t b l i j k t d a t mensen d i e e e r d e r t r a n s i t i e s h e b b e n m e e g e - maakt i n h u n l e v e n , e r d i k w i j l s o p e e n r u s t i g e r m a n i e r mee omgaan d a n d i e g e n e n v o o r w i e h e t d e e e r s t e k e e r i s . B e l a n g r i j k i s t e b e s e f f e n d a t h e t t r a n s i t i e p r o c e s n i e t t e voorkomen i s . H e t i s e e n p r o c e s d a t t e l k e n s z a l o p t r e d e n b i j i n g r i j p e n d e v e r a n d e r i n g e n . H e t i s v o o r h e t i n v o e r e n en r e a l i s e r e n v a n v e r a n d e r i n g e n e c h t e r v e r s t a n d i g om e r r e k e n i n g mee t e h o u d e n . O p w e l k e w i j z e d a t k a n , z a l i n h e t v o l g e n d e g e d e e l t e w o r d e n b e h a n d e l d . 3. D e t r a n s i t i e v e r l o o p t g e m a k k e l i j k e r a l s men z e l f v o o r d e v e r a n d e r i n g h e e f t g e k o z e n . To c h v o l t r e k t z i c h h e t p r o c e s ook i n d e z e g e v a l l e n . V o o r d e b e t r o k k e n e n i s h e t s o m s n o g l a s t i g e r om e r o v e r t e s p r e k e n , o m d a t z i j b a n g z i j n d a t anderen d e n k e n d a t z e s p i j t h e b b e n v a n h u n k e u z e . 4. H e t t r a n s i t i e p r o c e s v i n d t o o k p l a a t s b i j d e o v e r g a n g v a n de e n e n a a r d e v o l g e n d e f a s e i n d e m e n s e l i j k e l e v e n s - l o o p . D e p u b e r t e i t s f a s e e n d e m i d l i f e c r i s i s z i j n a l s z o - d a n i g d u i d e l i j k h e r k e n b a a r . O o k o p a n d e r e momenten v a n d e l e v e n s l o o p s p e l e n d e z e p r o c e s s e n . Z i e h i e r v o o r o . a . B e r n a r d L i e v e g o e d : ” D e l e v e n s l o o p v a n d e m e n s “ . Tips v o o r h e t management d a t v e r a n d e r i n g s p r o c e s s e n moet s t u - ren B e w u s t z i j n v a n e n i n z i c h t h e b b e n i n h e t t r a n s i t i e p r o c e s i s v o o r i e d e r e m a n a g e r d i e v e r a n d e r i n g e n i n d e o r g a n i s a t i e m o e t r e a l i s e r e n v a n b e l a n g . V a n u i t d i t b e w u s t z i j n z a l h i j / z i j i n de c o n c r e t e s i t u a t i e a n d e r s h a n d e l e n d a n z o n d e r d e z e i n z i c h - t e n . In i e d e r g e v a l z a l men w e t e n d a t h e t t r a n s i t i e p r o c e s n i e t t e voorkomen i s , e n d a t b e p a a l d e g e d r a g i n g e n e n r e a c t i e s v a n mensen z e k e r z u l l e n o p t r e d e n a l s d e v e r a n d e r i n g e n g a a n p l a a t s v i n d e n . B e l a n g r i j k i s d a t d e m a n a g e r d e z e r e a c t i e s b e - g r i j p t , e r n i e t d o o r i n p a n i e k r a a k t e n g e e n o n z i n n i g e m a a t - r e g e l e n n e e m t om d e z e r e a c t i e s t e v o o r k o m e n . V e r a n d e r i n g e n 8. brengen n u e e n m a a l o n r u s t m e e , h o e l a s t i g d a t o o k k a n z i j n . De t i p s v o o r h e t management z u l l e n w e g e v e n a a n d e h a n d v a n de h o o f d f a s e n v a n h e t t r a n s i t i e p r o c e s . I E i n d e In d e e e r s t e f a s e v a n h e t t r a n s i t i e p r o c e s i s h e t v o l g e n d e van b e l a n g . 1. D e a a n k o n d i g i n g v a n d e v e r a n d e r i n g m o e t k u n d i g e n z o r g - v u l d i g g e s c h i e d e n . H e t b e s t e k a n d i t g e b e u r e n i n e e n p e r - s o o n l i j k g e s p r e k , n i e t m a s s a a l i n d e k a n t i n e o f i n g r o e - pen. E e n v e e l v o o r k o m e n d e r e a c t i e n a d e a a n k o n d i g i n g i s z w i j g e n ; b e g r i j p e l i j k i n v e r b a n d m e t d e s c h o k . M e n mag h i e r u i t e c h t e r n i e t c o n c l u d e r e n d a t d e mensen h e t b e g r i j - pen, h e t a c c e p t e r e n o f h e t r u s t i g a a n v a a r d e n . E r g a a t , z o a l s g e z e g d , e n i g e t i j d o v e r h e e n v o o r d a t d e r e a c t i e s k o - men. Veel m a n a g e r s w i l l e n h u n m e d e w e r k e r s g e e n l e e d b e r o k k e - nen. D a a r d o o r k a n men g e n e i g d z i j n d e b o o d s c h a p e n i g s z i n s t e v e r p a k k e n , d e p i l t e v e r g u l d e n , w a a r d o o r e r b i j d e b e - t r o k k e n e g e m a k k e l i j k v a l s e h o o p o n t s t a a t . H e t i s i n h e t algemeen n i e t v e r s t a n d i g d e a a n k o n d i g i n g v l a k v o o r h e t weekend o f v r i j e d a g e n t e d o e n . M e n d o e t d a t s o m s v a n u i t h e t m o t i e f d a t d e mensen e r d a n t h u i s e e n s r u s t i g o v e r kunnen p r a t e n e n om o n r u s t i n d e o r g a n i s a t i e t e v o o r k o - men. D e h u i s g e n o t e n k u n n e n e r e c h t e r n i e t z o v e e l mee e n de o n r u s t o n t s t a a t t o c h . D a a r o m i s h e t b e t e r om d e m e d e - d e l i n g o p e e n t i j d s t i p t e d o e n d a t d e b e t r o k k e n e n e r m e t e l k a a r ( b i j v o o r b e e l d i n k l e i n e g r o e p j e s ) o v e r k u n n e n s p r e k e n . 2. H e t i s a a n t e b e v e l e n om i n d e e e r s t e f a s e d e a a n d a c h t t e v e s t i g e n o p d a t g e n e w a t v o o r d e b e t r o k k e n e g e h a n d h a a f d b l i j f t . B i j v o o r b e e l d d a t d e b i n d i n g m e t h e t g e h e e l b l i j f t b e s t a a n t e r w i j l d e b i n d i n g m e t h e t o r g a n i s a t i e - o n d e r d e e l w o r d t v e r b r o k e n . 3. P r o b e e r o n d e r l i n g e g e s p r e k k e n m o g e l i j k m a k e n , w a a r i n m e n - sen s t e u n k u n n e n v i n d e n b i j e l k a a r . I n p l a a t s v a n h e t voorkómen v a n d e z e g e s p r e k k e n , u i t a n g s t d a t a c t i e s w a r - den v o o r b e r e i d om d e v e r a n d e r i n g e n t e g e n t e h o u d e n , m o e - ten mensen j u i s t w a r d e n a a n g e m o e d i g d om o v e r h u n g e v o e l van v e r l i e s t e p r a t e n . 4. H e t management d i e n t t e s t r e v e n n a a r e e n s n e l l e e n v o o r a l open c o m m u n i c a t i e . 5. P e r s o n e e l s - e n o p l e i d i n g s a f d e l i n g e n k u n n e n h e t management s t e u n e n d o o r h e t g e v e n v a n t r a i n i n g e n i n h e t h o u d e n v a n aanzeg- e n o p v a n g g e s p r e k k e n . D e z e l a a t s t e n z i j n v o o r a l van b e l a n g v o o r h e t m i d d e n k a d e r, o m d a t d a t h e t d i c h t s t e b i j d e mensen s t a a t e n b o v e n d i e n d e z o r g h e e f t d a t d e normale werkzaamheden v o o r l o p i g d o o r g a n g v i n d e n . NB. H e t i s i n v e r b a n d m e t h e t l a a t s t e b e l a n g r i j k d a t m i d - d e n k a d e r l e d e n z e l f w e t e n w a a r z e a a n t o e z i j n , a l v o - rens m e t d e m e d e w e r k e r s g e c o n f r o n t e e r d t e w o r d e n . I I Overgangsfase 9. 1. M a n a g e r s m o e t e n b e s e f f e n d a t d e z e f a s e b e s t a a t e n d a t d e - ze n a a s t d e d i r e c t m e r k b a r e n e g a t i e v e e n s o m b e r e k a n t , ook e e n c o n s t r u c t i e v e k a n t h e e f t . 2. V e e l m a n a g e r s z i j n d i k w i j l s s t e r k o p l o s s i n g s g e r i c h t . Z e v i n d e n h e t m o e i l i j k e e n s i t u a t i e t e l a t e n v o o r t b e s t a a n w a a r v o o r n o g g e e n o p l o s s i n g i s . M e n w i l d e l e e g t e v a n d e t u s s e n f a s e z o s n e l m o g e l i j k v u l l e n m e t o p l o s s i n g e n , a f - s p r a k e n e n p l a n n e n . W i l l i a m B r i d g e s w i j s t o p d e b e t e k e n i s v a n h e t J a p a n s e woord ” m a “ . M e n b e d o e l t d a a r m e e d e p a u z e d i e i e m a n d m o e t maken om t e w a c h t e n o p h e t j u i s t e moment v a n a c t i e . H e t b e t e k e n t ” v o l m e t n i e t s “ . O m d a t d e b e t r o k k e n e n e r n o g n i e t a a n t o e z i j n , z i j n z i j , v o o r a l i n h e t b e g i n v a n d e o v e r g a n g s f a s e , a f h o u d e n d e n a f w i j z e n d t . o . v . o p l o s s i n - gen. E r o n t s t a a t g e m a k k e l i j k i r r i t a t i e e n e e n n e g a t i e f b e e l d v a n b e t r o k k e n e b i j management e n p e r s o n e e l s z a k e n , a l s d e d o o r hem a a n g e b o d e n v o o r s t e l l e n s t e l s e l m a t i g w o r - den a f g e w e z e n . H e t k o m t e r h i e r b i j o p a a n i n t e s c h a t t e n wat h e t moment i s om m e t d e b e t r o k k e n e ( n ) t e s p r e k e n o v e r z i j n / h a a r t o e k o m s t . 3. H e t i s v o o r m a n a g e r s v a n b e l a n g t e b e s e f f e n d a t d e z e f a s e m e e s t a l n i e t b l i j v e n d i s . D e o n g e m o t i v e e r d h e i d , a p a t h i e en l u s t e l o o s h e i d v e r d w i j n e n d i k w i j l s w e e r n a v e r l o o p v a n t i j d . D a a r o m i s h e t h e t b e s t e om d e n o r m a l e werkzaamheden gewoon v o o r t t e z e t t e n e n e r o o k d e n o r m a l e e i s e n a a n t e b l i j v e n s t e l l e n . 4. A a n d a c h t d i e n t i n d e z e f a s e g e s c h o n k e n t e w o r d e n a a n d i e - genen d i e n i e t d i r e c t g e t r o f f e n w o r d e n d o o r d e v e r a n d e - r i n g , m a a r d i e w e l t o t d e z e l f d e a f d e l i n g o f g r o e p b e h o - r e n . M e e s t a l g a a t d e a a n d a c h t v o o r a l u i t n a a r d e d i r e c t g e t r o f f e n e n , t e r w i j l v o o r d e g e n e n d i e b l i j v e n , d e s i t u a - t i e o o k d r a s t i s c h k a n v e r a n d e r e n . H e t i s n i e t z o d a t m e t hen n i e t s g e b e u r t . 5. Z e e r b e h u l p z a a m k a n h e t z i j n mensen i n g e l e g e n h e i d t e s t e l l e n d e e l t e nemen a a n t r a i n i n g e n a l s ” P l a n n i n g v a n d e e i g e n l o o p b a a n “ , ” L e v e n s l o o p e n o r g a n i s a t i e “ , ” I k e n m i j n w e r k “ , e n z . , d i e o . a . d o o r h e t N P I w o r d e n g e o r g a n i s e e r d . Het i s o p z i c h z e l f a l h e e l b e l a n g r i j k d a t mensen d i e i n deze f a s e v e r k e r e n m e t a n d e r e n o v e r h u n s i t u a t i e s p r e - ken. Men b e s e f t d a n , n i e t a l l e e n t e z i j n , o f d e e n i g e t e z i j n d i e e r z o d o o r i n d e p u t r a a k t . I n genoemde t r a i n i n - gen i s e r g e l e g e n h e i d v o o r d e z e g e s p r e k k e n . Te v e n s w o r d t er z ó m e t d e mensen g e w e r k t d a t z i j z e l f a c t i e f w o r d e n e n n i e t a l l e e n m a a r a f w a c h t e n w a t d e o r g a n i s a t i e t e b i e d e n h e e f t . I I I H e t nieuwe begin 10. 1. D e m e e s t e p r o b l e m e n b i j h e t n i e u w e b e g i n h e b b e n a l s o o r - zaak e e n n i e t o f n i e t v o l d o e n d e v e r w e r k t h e b b e n v a n d e v o o r a f g a a n d e f a s e n . M e n s e n z i j n d a n n i e t g e m o t i v e e r d i n hun n i e u w e f u n c t i e , z i j n o n v e r s c h i l l i g , n i e t e n t h o u s i a s t , r e a g e r e n n i e t g e ï n t e r e s s e e r d , e n z . Kennis v a n h e t t r a n s i t i e p r o c e s k a n d e m a n a g e r h e l p e n d i t gedrag t e d o o r z i e n . H i j / z i j k a n b e t r o k k e n e w e l l i c h t h e l - pen om t e z o e k e n n a a r m o g e l i j k h e d e n om d e t r a n s i t i e a l s - nog d o o r t e m a k e n . A a n d a c h t e n b e g r i p e n e r z i j d s , m a a r a n - d e r z i j d s h e t c o n f r o n t e r e n m e t d e e i s e n v a n d e w e r k e l i j k - h e i d z i j n h i e r v e r e i s t . 2. C u l t u u r v e r s c h i l l e n z i j n v a k e r d e o o r z a a k v a n h e t d i s f u n c - t i o n e r e n v a n mensen i n e e n n i e u w e s i t u a t i e , d a n e e n g e - b r e k a a n c a p a c i t e i t e n , i n z e t , e . d . V o o r a l b i j o r g a n i s a - t i e s o n t s t a a n u i t f u s i e s g e b e u r t h e t v a a k , d a t m e d e w e r - k e r s a f k o m s t i g v a n v e r s c h i l l e n d e o r g a n i s a t i e c u l t u r e n b i j - een w a r d e n g e p l a a t s t . N a e e n a a n v a n k e l i j k e w e l w i l l e n d h e i d kunnen l a t e r t o c h p r o b l e m e n o n t s t a a n , b i j v o o r b e e l d o v e r de m a t e v a n z e l f s t a n d i g h e i d v a n d e m e d e w e r k e r s , d e ” s t i j l “ waarmee men d e d i n g e n d o e t , d e g e w o o n t e s , e n z . Men m o e t e c h t e r o o k n i e t a l t e b e n a u w d z i j n v o o r c u l t u u r - v e r s c h i l l e n . E r z i j n g e v a l l e n b e k e n d v a n g r o t e v e r s c h i l - l e n , w a a r b i j d e s a m e n v o e g i n g p r o b l e e m l o o s v e r l i e p . 3. Z i c h t b a a r maken v a n c u l t u u r v e r s c h i l l e n e n d a a r m e e c o n - s t r u c t i e f w e r k e n k a n o n d e r m e e r g e b e u r e n d o o r mensen t e vragen h u n h a n d e l w i j e i n c o n c r e t e s i t u a t i e s t e b e s c h r i j - ven, d e z e h a n d e l w i j z e v e r v o l g e n s d o o r d e a n d e r e n t e l a t e n k a r a k t e r i s e r e n e n v a n u i t d e z e k a r a k t e r i s t i e k e n t e z o e k e n naar d e a c h t e r l i g g e n d e ( b e l e i d s - ) o p v a t t i n g e n . O p d e z e w i j z e k u n n e n c u l t u u r v e r s c h i l l e n b e w u s t e n h a n t e e r b a a r warden g e m a a k t . 4. H e t k a n v r u c h t b a a r z i j n om i n d e n i e u w g e v o r m d e g r o e p e n o f a f d e l i n g e n b e w u s t a a n t e a m - o n t w i k k e l i n g t e w e r k e n . D a a r i n k u n n e n d e i n h e t v o r i g e p u n t genoemde c u l t u u r v e r - s c h i l l e n w a r d e n b e s p r o k e n , m a a r o o k d e d o e l s t e l l i n g e n , opgaven v a n d e n i e u w g e v o r m d e e e n h e i d , a l s m e d e i e d e r s r o l d a a r i n . N a a s t i n f o r m a t i e - c o m m u n i c a t i e i s h i e r z i n s g e - v i n g s c o m m u n i c a t i e v a n b e l a n g . D u s : w a a r o m d o e n w e d i t ? Wat i s d e z i n e r v a n ? O o k s t u k j e s b e s c h r i j v i n g v a n i e d e r s e i g e n ( w e r k - ) b i o g r a fi e k u n n e n h e t a a n g a a n v a n n i e u w e v e r - b i n d i n g e n b e v o r d e r e n . 5. H e t i s a a n t e b e v e l e n d e mensen d i e b i j d e v e r a n d e r i n g b e t r o k k e n w a r e n i n t e s c h a k e l e n b i j h e t p r o c e s v a n v o r m - g e v i n g a a n d e n i e u w e o r g a n i s a t i e , b i j v o o r b e e l d b i j h e t v a s t s t e l l e n v a n t a k e n , v e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n , b e v o e g d h e - den e . d . D a a r n a a s t i s h e t o o k v a n b e l a n g om mensen i n d e g e l e g e n - h e i d t e s t e l l e n d o o r m i d d e l v a n o p l e i d i n g , d e v a a r d i g h e - den t e o n t w i k k e l e n d i e d e n i e u w e f u n c t i e v r a a g t . Tenslot te 11. Gezien d e v e l e , e l k a a r s n e l o p v o l g e n d e v e r a n d e r i n g e n i n d e h u i d i g e o r g a n i s a t i e s i s k e n n i s v a n h e t t r a n s i t i e p r o c e s e n daarop g e b a s e e r d h a n d e l e n o n m i s b a a r v o o r d e m o d e r n e m a n a - g e r. S l e c h t v e r z o r g d e t r a n s i t i e s l e i d e n t o t z e e r moeizaam v e r l o p e n d e v e r a n d e r i n g s p r o c e s s e n . Het l o o n t d e m o e i t e om v e r a n d e r i n g e n e n t r a n s i t i e s i n d e o r - g a n i s a t i e n a a fl o o p g e z a m e n l i j k t e e v a l u e r e n , o m d a a r u i t l e - r i n g t e t r e k k e n v o o r v o l g e n d e v e r a n d e r i n g e n . L i t e r a t u u r W i l l i a m B r i d g e s : W i l l i a m B r i d g e s : E l i z a b e t h K O b l e r - R o s s : D a n i e l L e v i n s o n : B e r n a r d L i e v e g o e d : J e r r y S c h n t e l n d r e i e r : G a i l S h e e l y : 12. ” T r a n s i t i o n s “ , m a k i n g s e n s e o f l i f e ' s c h a n g e s ( A d d i s o n - We s l e y 1 9 8 0 ) “Managing O r g a n i z a t i o n a l T r a n s i t i o n s ” ( H a r v a r d B u s i n e s s R e v i e w 1 9 8 6 ) ” D e a t h - t h e fi n a l s t a g e o f g r o w t h “ ( S p e c t r u m 1 9 7 5 ) ” T i j d p e r k e n i n h e t l e v e n v a n d e man“ (Ambo 1 9 8 0 ) “De l e v e n s l o o p v a n d e m e n s ” ( L e m n i s c a a t 1 9 7 6 ) ” L e v e n s l i j n e n “ , l e v e n s v r a g e n , c r i s i s m o m e n t e n , t o e k o m s t k a n s e n ( V r i j G e e s t e s l e v e n 1 9 8 9 ) “Passages - P r e d i c t a b l e C r i s e s o f A d u l t L i f e ” ( C o r g i 1 9 7 7 )

verandering_en_transitie_in_organisaties.txt · Last modified: 2018/10/03 06:09 (external edit)