de_kunst_van_het_vernieuwen

Back to list

Copyright © Association for Social Development (ASD) 2013 All Rights Reserved. No part of this website may be reproduced or published without the express consent of Association for Social Development (ASD). Please also read http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/

Original format:

tom_peetoom_-_de_kunst_van_het_vernieuwen.pdf npi_-_de_kunst_van_het_vernieuwen.pdf

NPI - Instituut voor Organisatie Ontwikkeling DE KUNST VAN HET VERNIEUWEN De fi l m e r Andrei Ta r k o v s k i d o e t managers v o o r hoe men v e r - nieuwingsprojecten a a n p a k t . Deze s t e l l i n g n a m e werk i k v e r d e r u i t , d o o r i n t e gaan op hoe managers i n d e p r a k t i j k van a l - ledag p r o j e c t e n l e i d e n met a l s d o e l e e n vernieuwing t e r e a - l i s e r e n . I n d i t a r t i k e l k i j k i k v o o r a l n a a r d e p e r s o o n l i j k e c a p a c i t e i t e n van deze vernieuwers. Welke e i g e n s c h a p p e n z o u d e n m a n a g e r s b i j z i c h z e l f k u n n e n v e r s t e r k e n , o m d a t z i j e s s e n t i e e l z i j n v o o r h e t l e i d e n v a n hun v a a k g e c o m p l i c e e r d e p r o j e c t e n ? Ta r k o v s k s i i s b i j u i t s t e k een v e r n i e u w e r . I n h o g e m a t e g e b o e i d d o o r z i j n a a n p a k v a n fi lmprojec ten, b e l e e f i k hem a l s i e m a n d d i e o n s d e k u n s t v a n h e t v e r n i e u w e n v o o r d o e t . De t i j d s t r o o m “The s a c r i fi c e ” i s d e t i t e l v a n h e t l a a t s t e k u n s t w e r k v a n d e R u s s i s c h e fi l m e r Ta r k o v s k i . H e t e i n d i g t m e t b e e l d e n v a n e e n h o u t e n h u i s a a n d e k u s t , i n e e n g r o e n e n m i s t i g l a n d s c h a p . Het b r a n d t a f , t e r w i j l d e man d i e h e t i n d e fi k h e e f t g e s t o - ken r a d e l o o s r o n d r e n t . Z i j n f a m i l i e , d i e e v e n a a n h e t w a n d e - l e n w a s , z i e n w e v a n u i t d e v e r t e aankomen h o l l e n . D o o r p l a s - sen w a t e r s t a m p e n d p r o b e r e n z e d e man t o t r u s t t e b r e n g e n . Een a m b u l a n c e k o m t a a n g e r e d e n e n t w e e z i e k e n b r o e d e r s w i l l e n de man i n d e a u t o s t o p p e n : h i j o n t g l i p t z e . H e t h u i s s t a a t i n l i c h t e r l a a i e o p d e a c h t e r g r o n d e n e e n w a n d z a k t k r a k e n d i n e l k a a r . K o r t o m , e r i s p a n i e k . Geen moment fl i t s t h e t fi l m b e e l d n a a r e e n a n d e r e s c e n e o f p o s i t i e : d i t g r o o t s e t a f e r e e l i s m e t é é n c a m e r a opgenomen, d i e v o o r t d u r e n d d e vlammen e n d o l e n d e p e r s o n a g e s v o l g t . T a r - k o v s k i i s h i e r o m b e k e n d , om z i j n - i n v a k j a r g o n - z e e r l a n g - d u r i g e s h o t s . S p r e k e n d o v e r z i j n w e r k w i j z e h e e f t Ta r k o v s k i h e t o v e r d e t i j d s t r o o m , d i e h i j i n z i j n fi l m s o p e n w i l b r e - ken. “ I e d e r s h o t h e e f t z i j n e i g e n t i j d s d r u k ” z e g t h i j . H i j p o o g t z i c h t b a a r t e maken w a t z i c h w e r k e l i j k a f s p e e l t b i n n e n de t i j d s t r o o m . Vaak s t a a n w e h i e r n i e t b i j s t i l , e r v a r e n w e e e n p r o b l e e m zonder h e t b e s e f d a t e r i e t s a a n i s v o o r a f g e g a a n , e n z o n d e r h e t v e r t r o u w e n d a t d a a r n a h e t l e v e n g e w o o n v e r d e r z a l g a a n . We z i j n g e k o p p r o b l e m e n e n o p l o s s i n g e n e n s l a a n d a n m a a r v o o r h e t g e m a k o v e r h e t g e e n z i c h d a a r t u s s e n i n a f s p e e l t . * D i t a r t i k e l , g e s c h r e v e n d o o r D r s . T . N . P e e t o o m , i s v e r s c h e - nen i n O p l e i d i n g & O n t w i k k e l i n g 1 9 8 9 - 5 . Valckenboschlaan 8, Postbus 299, 3700 AG Zeist, Telefoon 0 3 4 0 4 - 2 0 0 4 4 , F a x 0 3 4 0 4 - * a r t i k e l : 7 8 9 3 . 8 9 3 TP/O0 2. Ta r k o v s k i i s i e m a n d d i e d e v a a r d i g h e i d b e z i t om o n d e r t e d u i k e n i n d e t i j d s t r o o m d i e d e i n c i d e n t e n a a n e e n r i j g t . H i j i s a l s k u n s t e n a a r b i j u i t s t e k e e n v e r n i e u w e r , s t e r k b e g a a n met h e t l o t v a n z i j n p e r s o n a g e s . Ook i n a l l e r l e i w e r k s i t u a t i e s z o e k t m e n , z o d r a v e r n i e u w i n g aan d e o r d e i s , n a a r mensen om d e z e t e r e a l i s e r e n . Z o ' n v e r - n i e u w i n g k a n om e e n p r o d u k t g a a n o f om e e n b e t e r e o p z e t v a n de o r g a n i s a t i e , e n v r a a g t v a n d e d a a r v o o r a a n g e t r o k k e n p r o - j e c t l e i d e r b e p a a l d e v a a r d i g h e d e n . Ta r k o v s k i l a a t d i t s o o r t v a a r d i g h e d e n z i e n i n d e m a n i e r w a a r o p h i j fi l m t . K e r e n w e n u t e r u g n a a r d e t i j d s t r o o m z o a l s h i j d i e z i c h t b a a r h e e f t g e - maakt, o m n a t e g a a n w a t d e l e i d e r v a n e e n v e r n i e u w i n g s p r o - j e c t v a n d e z e fi l m e r k a n l e r e n . Ve r n i e uwi n g o n t s t a a t n i e t a l l e e n d o o r p r o b l e m e n o p t e l o s - s e n , m a a r v o o r a l d o o r t h u i s t e r a k e n i n d i e t i j d s t r o o m . Men kan z i c h o e f e n e n d i e s t r o o m w a a r t e n e m e n . To e n i k e e n p r o - j e c t l e i d e r v r o e g d e g e b e u r t e n i s s e n i n z i j n p r o j e c t t e b e - s c h r i j v e n , z a t h i j t e g e n o v e r me a a n t a f e l m e t d i k k e d o s s i e r s v o o r z i c h , e n z i j n a g e n d a v a n h e t v o r i g e j a a r . H i j z o c h t d a a r i n o p w a t h i j a l l e m a a l h a d m e e g e m a a k t . D e p a p i e r e n h i e l - pen hem h i e r b i j z i j n g e h e u g e n o p t e f r i s s e n . H i j v e r t e l d e b i j v o o r b e e l d d a t h e t p r o j e c t a n d e r h a l f j a a r g e l e d e n w a s v a s t g e l o p e n . D e t o p h a d d e o p d r a c h t o p n i e u w b e z i e n , e e n a n - der i d e e g e l a n c e e r d e n v e r v o l g e n s w a s h e t p r o j e c t w e e r o p g e - p a k t . E e n h a l f j a a r l a t e r s t r a n d d e h e t o p n i e u w . We e r w e r d door d e t o p g e z o c h t n a a r e e n a n d e r d o e l . E n n u , t i j d e n s h e t v e r t e l l e n , r e a l i s e e r d e h i j z i c h d a t w a t v o o r z i j n g e v o e l e e n e e n m a l i g i n c i d e n t w a s a l t w e e m a a l e e r d e r h a d p l a a t s g e v o n - den. H i j z a t v o o r d e d e r d e m a a l i n h e t z e l f d e s c h u i t j e . Hoe i s h e t m o g e l i j k d a t v e r s t a n d i g e , n u c h t e r e mensen d i t s o o r t h e r h a l i n g e n o n t g a a n ? D a t p a s n a d o o r v r a g e n e n moeizaam h e r i n n e r i n g e n o p d i e p e n d e t i j d s t r o o m o p t a f e l k o m t ? H e t a n t - woord i s t e v i n d e n i n o n z e h o o f d e n , d i e b o o r d e v o l z i t t e n m e t g e d a c h t e n a s s o c i a t i e s . We s p r i n g e n i n g e d a c h t e n h e e n e n w e e r , van p l a n n e n n a a r n i e u w e i d e e ë n , v a n m e n i n g e n n a a r o p l o s s i n - gen. H e t i s d a a r b o v e n z o o n r u s t i g d a t e r n a u w e l i j k s a a n d a c h t i s v o o r d e b e e l d e n u i t h e t v e r l e d e n . H e t k o s t e e n g e w e l d i g e i n s p a n n i n g om a l d i t a s s o c i e r e n e v e n a c h t e r w e g e t e l a t e n , e n a f t e d a l e n n a a r f u t i l i t e i t e n , n a a r k l e i n e i n c i d e n t e n , n a a r wat mensen h e b b e n g e d a a n e n g e z e g d . M a a r men k a n z i c h d i e g e b e u r t e n i s s e n v o o r d e g e e s t h a l e n , h o e p i e t l u t t i g o o k . M e n g a a t d a n h e t v e r l o o p v a n e e n p r o j e c t w a a r n e m e n ; e e n v e r l o o p d a t g r i l l i g i s , n o o i t r e c h t l i j n i g , b e w e e g l i j k , e n v o l m e t o n v e r w a c h t e z w e n k i n g e n . Om d i t a l l e s w a a r t e nemen g a a t h e t e i g e n d e n k e n meebewegen. Men s p a n t z i c h i n om h e t a l l e d a a g s e l e v e n e e n s l e t t e r l i j k n a - t e - d e n k e n . Door d e h a n d e l i n g e n u i t h e t v e r l e d e n o p e e n r i j t e z e t t e n o e f e n t men e e n b e w e e g l i j k d e n k e n . M e n i s b e z i g m e t h e t v e r - l e d e n , e n o e f e n t t e g e l i j k e r t i j d e e n s o e p e l e e n t o c h b e h e e r - s t e m a n i e r v a n d e n k e n . K w a l i t a t i e v e v e r s c h i l l e n 3. Een a n d e r o e f e n g e b i e d v e r s c h i j n t a l s men z i c h r i c h t o p d e r e g u l i e r e w e r k z a a m h e d e n . Va n b o v e n a f k i j k e n d z i e t men h e t werk i n d e p r o j e c t g r o e p . M e n s e n z i j n d r u k i n d e w e e r , d o e n o n d e r z o e k e n v e r g a d e r e n . I e d e r h e e f t e e n e i g e n b e d o e l i n g m e t z i j n b i j d r a g e . D e t e c h n i c u s w i l e e n m a c h i n e maken d i e n i e t h a p e r t , d e v o r m g e v e r e e n t j e d i e e r a a n t r e k k e l i j k u i t z i e t . D e j u r i s t w i l e e n fi n a n c i e r i n g s r e g e l i n g o n t w e r p e n w a a r g e e n s p e l d i s t u s s e n t e k r i j g e n . H e t w e r k v a n a l d e z e s p e c i a l i s - t e n s t a a t n i e t o p z i c h z e l f , m a a r z a l e e n r e s u l t a a t o p l e v e - ren a l s h e t e i n d p r o d u k t k l a a r i s . T i j d e n s d e r i t v a l t o p d a t i e d e r d a a r e e n e i g e n v o o r s t e l l i n g v a n h e e f t . D e e e n z i e t o o k s c h e r p e r d a n d e a n d e r h o e h e t p r o d u k t e r u i t e i n d e l i j k z a l u i t z i e n . Soms v e r z u c h t e e n v e r a n t w o o r d e l i j k e m a n a g e r : “ E i g e n l i j k z i e i k n i e t s c o n c r e e t s v o o r m e , i k z i e d e g e b o u - wen w a a r o n s b e d r i j f n a d e v e r n i e u w i n g i n g e v e s t i g d z a l z i j n n i e t , h e t b l i j f t v o o r m i j a b s t r a c t ” . H i j m e r k t d a t h e t l a s - t i g i s e e n b e e l d e n d e r e s u l t a a t v o o r s t e l l i n g t e m a k e n . D i t z e l f d e ongemak t r e f i k a a n a l s i k v r a a g d e s t a r t v a n d e v e r n i e u w i n g t e s c h e t s e n . W i e s t o n d e r a a n d e w i e g v a n d i t p r o j e c t ? We l k i d e e h a d d e z e o p d r a c h t g e v e r e n h o e i s p r e c i e s de b e s l u i t v o r m i n g v e r l o p e n o v e r h e t t o e g e w e z e n b u d g e t ? Z o e - kend e n t a s t e n d g a a t men t e r u g n a a r h e t g e b o o r t e m o m e n t , e n v i n d t d a n a n e c d o t e s o v e r d e s t a r t . Ta r k o v s k i k e n t d i t z o e k e n e n d o e t h i e r o v e r e e n t r e f f e n d e u i t s p r a a k : “ V a n a f h e t a l l e r e e r s t e b e g i n t o t a a n h e t a f s l u i - t e n v a n d e p r o d u k t i e v a n e e n fi l m o n t m o e t d e r e g i s s e u r z o - v e e l v e r s c h i l l e n d e m e n s e n , z u l k e v r i j w e l o n o p l o s b a r e m o e i - l i j k h e d e n e n p r o b l e m e n , d a t h e t s o m s l i j k t o f a l d e z e o m - s t a n d i g h e d e n e r s p e c i a a l v o o r z i j n g e s c h a p e n om hem t e d o e n v e r g e t e n w a t z i j n o o r s p r o n k e l i j k e b e w e e g r e d e n v o o r h e t maken van d e z e fi l m e i g e n l i j k w a s . ” ( T a r k o v s k i , 1 9 8 6 ) . De d e c o r s k u n n e n n o g z o m o o i g e b o u w d z i j n , a l s z e n i e t i n overeenstemming z i j n m e t d e o o r s p r o n k e l i j k e i d e e v a n d e r e - g i s s e u r , r a a k t d e g e h e l e fi l m u i t b a l a n s , v i n d t h i j . A l s r e - medie g i n g h i j d e a c t e u r s e n c a m e r a m a n , i e d e r l i d v a n z i j n fi lmploeg, o v e r t u i g e n v a n z i j n i d e e ë n o v e r d e o p z e t v a n d e fi lm. V o o r hem h a n g t h e t s l a g e n v a n d e fi l m a f v a n d e m a t e w a a r i n d e o o r s p r o n k e l i j k e f r i s h e i d v a n d e i d e e v a n d e r e g i s - s e u r b e w a a r d b l i j f t . Ook i n o n z e o r g a n i s a t i e s z i j n e r i d e e ë n t e r u g t e v i n d e n , d i e t e n g r o n d s l a g l i g g e n a a n h e t w e r k d a t w e e l k e d a g d o e n . S o m - mige c h e f s z i j n v a n n a t u r e g e ï n t e r e s s e e r d i n h e t b e g i n e n h e t e i n d v a n d e w e r k p r o c e s s e n . H e t z i j n d e c h e f s d i e e e n goede n e u s h e b b e n v o o r d e k w a l i t e i t v a n h e t w e r k . D i e i n é é n o o g o p s l a g z i e n d a t e r g e n s i e t s n i e t k l o p t i n d e p r o d u k t i e : “ I k v o e l h e t a a n m i j n w a t e r ” . Z o ' n c h e f i s t h u i s i n d e v e r - h o u d i n g t u s s e n d e o o r s p r o n k e l i j k e o p d r a c h t , h e t w e r k z e l f e n h e t p r o d u k t . H i j k e n t d e k l a n t , e n w e e t w a t d i e m e t z i j n p r o d u k t d o e t . H i j h e e f t e e n h e l d e r e e i n d r e s u l t a a t v o o r s t e l - l i n g o m d a t h i j r e g e l m a t i g z i j n k l a n t e n o p z o e k t . V a n u i t d e z e i n t e r e s s e h e e f t h i j z i j n r a a d s e l a c h t i g g o e d e n e u s o n t w i k - k e l d . H i j d e n k t n i e t i n l o g i s c h e “ o o r z a a k e n g e v o l g ” r e d e n e - r i n g e n , m a a r k e n t d e v e r h o u d i n g e n t u s s e n o p d r a c h t e n w e r k , t u s s e n w e r k e n k l a n t . H i j o r d e n t z i j n g e d a c h t e n d o o r t e z o e k e n n a a r b e g i n e n e i n d van h e t w e r k . D i t d o e t h i j n i e t d o o r g e d a c h t e n a s s o c i a t i e s - b r a i n s t o r m e n - m a a r d o o r t e o n d e r s c h e i d e n t u s s e n o p d r a c h t e n k l a n t , o o k a l s h i j d a a r d o o r t e g e n s t r i j d i g h e d e n o n t d e k t . H i j kan z i c h d e z e k w a l i t a t i e v e v e r s c h i l l e n v o o r s t e l l e n , w a a r b i j c o n c e n t r a t i e n o d i g i s om z o n a a r h e t w e r k t e k i j k e n . A l s e e n v e r n i e u w e r o p d e z e m a n i e r k w a l i t a t i e f l e e r t t e o n d e r s c h e i d e n komt h i j o p d e g o e d e v r a g e n , d e v r a g e n d i e z i j n p r o j e c t i n een r i j k e r p e r s p e c t i e f p l a a t s e n . Het o p l e i d e n van vernieuwers 4. Een v a k g e n o o t v r o e g a a n m i j : “ D a t i s a l l e m a a l w e l a a r d i g h o o r, h e t o p b r e n g e n v a n c o n c e n t r a t i e om k w a l i t a t i e v e v e r h o u - d i n g e n i n h e t w e r k t e o n d e r z o e k e n , e n h e t o e f e n e n v a n h e t denken d o o r d e t i j d s t r o o m v a n h e t v e r l e d e n w a a r t e n e m e n , maar h o e d o e n mensen d a t i n d e p r a k t i j k ? Wa t h e b b e n z e e r e i g e n l i j k a a n ? ” Om h i e r e e n a n t w o o r d o p t e g e v e n b e s c h r i j f i k h o e d i e v e r n i e u w i n g s v a a r d i g h e d e n t e l e r e n z i j n . E e n o p l e i d e r o f a d v i s e u r k a n p r o j e c t l e i d e r s n a m e l i j k o n d e r s t e u - nen z i c h b e p a a l d e v a a r d i g h e d e n e i g e n t e m a k e n . A a n d e h a n d van z o ' n l e e r t r a j e c t w i l i k l a t e n z i e n w a t h e t e f f e c t e r v a n i s o p d e p r o j e c t l e i d e r , e n h o e z i j n c r e a t i v i t e i t e n v i n d i n g - r i j k h e i d z o d a n i g w o r d e n g e s t i m u l e e r d d a t h i j e e n w e r k e l i j k e v e r n i e u w i n g c r e ë e r t . Om d i t l e e r t r a j e c t g o e d v o o r h e t v o e t l i c h t t e k r i j g e n neem i k u mee n a a r e e n g r o t e a m b t e l i j k e o r g a n i s a t i e . I n t w e e k o - l o s a l e t o r e n fl a t s w e r k e n h o n d e r d e n a m b t e n a r e n . Z i j o v e r l e g - gen m e t e l k a a r e n m e t b u r g e r s , s c h r i j v e n n o t a ' s e n v e r g a d e - r e n . Daar b e n i k m i j g a a n v e r d i e p e n i n d e a a n p a k e n d e v o o r t g a n g van v e r n i e u w i n g s p r o j e c t e n . D e l e i d i n g s t r e e f d e a l l e r l e i v e r - n i e u w i n g e n n a , m a a r m e r k t e d a t d e p r o j e c t e n d i e o p d e r a i l s werden g e z e t v a a k l a n g e r d u u r d e n d a n a f g e s p r o k e n w a s . N a a s t s u c c e s v o l l e p r o j e c t e n w a r e n e r o o k d i e v e l e j a r e n d u u r d e n , s t a g n e e r d e n o f v e r z a n d d e n . A a n h e t s t u u r v a n i e d e r v e r a n d e - r i n g s p r o j e c t s t o n d e e n e r v a r e n p r o j e c t l e i d e r . V o o r d e z e p r o - j e c t l e i d e r s w a s e e n c u r s u s p r o j e c t m a n a g e m e n t o p g e z e t . To e n de d e e l n e m e r s z i c h h a d d e n a a n g e m e l d e n h e t c o n f e r e n t i e - o o r d was g e r e s e r v e e r d g e b e u r d e e r i e t s g e k s : d e e e n n a d e a n d e r b e l d e a f . M e n g a f m i j t w e e r e d e n e n o p v o o r h e t p l o t s e l i n g e a f h a k e n : “ O p d e d e e l n e m e r s l i j s t z i e i k d a t P i e t v a n a f d e l i n g A. o o k m e e d o e t . A l s h i j e r b i j i s k a n i k n i e t o p e n e n v r i j o v e r m i j n p r o j e c t p r a t e n , w a n t h i j i s v a n e e n c o n c u r e r e n d e a f d e l i n g . ” E v e n l a t e r b e l d e P i e t , m e t h e t z e l f d e v e r h a a l o v e r de d e e l n e m e r d i e m i j z o j u i s t h a d g e b e l d . De t w e e d e r e d e n v o o r h e t a f h a k e n w a s d a t men e e n s p o e d k l u s had, e n men z i c h n i e t k o n p e r m i t t e r e n e r e n k e l e d a g e n t u s - s e n u i t t e t r e k k e n . Door d e n o o d gedwongen i s d e c u r s u s a f g e b l a z e n e n h e b i k s a - men m e t e e n c o l l e g a e e n a n d e r a a n b o d g e d a a n . O p v i e r l o s s e dagen w e r d é é n p r o j e c t l e i d e r g e c o n s u l t e e r d . D a t g e b e u r d e i n z i j n e i g e n k a m e r, o n d e r k a n t o o r t i j d . D i t h a d h e t v o o r d e e l d a t men v r i j u i t o v e r h e t e i g e n p r o j e c t k o n v e r t e l l e n , d a t d e t i j d s b e s t e d i n g m i n d e r w a s , e n d a t men v e r s p r e i d o v e r l o s s e dagen a a n h e t l e r e n w a s . V o o r i k i n g a o p d e w e r k w i j z e i n d i t l e e r t r a j e c t s c h e t s i k e n i g e r e s u l t a t e n e r v a n . H e t m e e s t o p - m e r k e l i j k e w a s d a t d e p r o j e c t l e i d e r s n u c h t e r d e r n a a r h u n p r o j e c t g i n g e n k i j k e n . E e n v a n h e n c o n s t a t e e r d e d a t h i j i n z i j n p r o j e c t t w e e o p d r a c h t g e v e r s h a d w a a r v a n d e é é n e e n t o - t a a l a n d e r e k a n t o p w i l d e d a n d e a n d e r . E e n t w e e d e p r o j e c t - l e i d e r z a g d a t v e e l t i j d w e r d v e r d a a n , d o o r d a t h i j z e l f n i e t d u i d e l i j k w a s a l s h i j e e n p r o j e c t m e d e w e r k e r e e n d e e l k l u s o p - d r o e g . I e d e r v a n h e n r a a k t e i n t e n s i e v e r v e r b o n d e n m e t h e t e i g e n p r o j e c t , w a a r d o o r h u n o p t r e d e n n a a r b u i t e n z e k e r d e r werd e n h u n i n g r e p e n e e n g r o t e r e f f e c t s o r t e e r d e n . K i j k e n n a a r h e t p r o j e c t 5. De w e r k w i j z e w a s d e v o l g e n d e . Z o a l s g e z e g d w e r d i e d e r e p r o - j e c t l e i d e r a f z o n d e r l i j k g e c o n s u l t e e r d . D e z e z o r g d e e r v o o r d a t h i j o p z o ' n d a g n i e t w e r d g e s t o o r d d o o r t e l e f o o n t j e s o f door c o l l e g a ' s d i e b i n n e n l i e p e n . T u s s e n t w e e o p e e n v o l g e n d e dagen l a g e e n p e r i o d e v a n t w e e á d r i e w e k e n . Op d e e e r s t e d a g s t o n d h e t v e r l e d e n c e n t r a a l . D e p r o j e c t l e i - der v e r t e l d e d e v o o r g e s c h i e d e n i s v a n z i j n p r o j e c t , d a t a l e n i g e maanden l i e p . H i j h a d v a n t e v o r e n i n o u d e a g e n d a ' s e n d o s s i e r s g e z o c h t , o m z i j n h e r i n n e r i n g o p t e f r i s s e n : “ W a t gebeurde e r o o k w e e r o p 2 1 o k t o b e r ? O h j a , t o e n l i e p i k om h a l f z e s n o g e v e n b i j H e n k b i n n e n . D i e z a t j u i s t a c h t e r z i j n t o e t s e n b o r d e e n r a p p o r t i n t e v o e r e n . H e n k k e e k o p t o e n i k binnenkwam e n v r o e g me De p r o j e c t l e i d e r v e r t e l d e i n c h r o n o l o g i s c h e v o l g o r d e a l z i j n b e l e v e n i s s e n i n h e t p r o j e c t . A l s e e n fi l m z a g e n w e d e g e - s c h i e d e n i s v a n h e t p r o j e c t . E n d a n s t e l d e n w e d e v r a a g : ” W a t v a l t o p i n h e t z o j u i s t v e r t e l d e ? Wa t i s k e n m e r k e n d v o o r h e t v e r l o o p ? Wa t v o o r s o o r t p r o j e c t i s h e t ? “ I e d e r v a n o n s b l a - d e r d e , p e i n z e n d e n p l o e t e r e n d , d o o r z i j n z o j u i s t g e m a a k t e a a n t e k e n i n g e n . E n m e l d d e v e r v o l g e n s z o n u c h t e r m o g e l i j k z i j n k a r a k t e r i s t i e k . D i e k a r a k t e r i s t i e k m o e s t d i r e c t o p d e w e r k e - l i j k h e i d s l a a n d i e d e p r o j e c t l e i d e r z i c h t b a a r h a d g e m a a k t door z i j n v e r h a a l . E e n k a r a k t e r i s t i e k i s b i j v o o r b e e l d ” E r werken z e s mensen a a n d i e o p d r a c h t “ , o f ” H e t p r o j e c t i s h e t t o n e e l om i d e o l o g i s c h e b e l a n g e n u i t t e v e c h t e n “ . D o o r d e r g e - l i j k e k a r a k t e r i s t i e k e n u i t t e s p r e k e n w e r d e n t e n d e n z e n z i c h t b a a r , e n z a g é é n v a n o n s o p e e n s e e n k r a c h t d i e o p a l - 6. l e r l e i p l e k k e n o p h e t p r o j e c t i n w e r k t e . D e a n d e r e n h e r k e n d e n d a t e n e r o n t s t o n d e e n g e s p r e k o v e r . H e t p r o j e c t m e t a l h a a r e i g e n a a r d i g h e d e n w a s i n k a a r t g e b r a c h t . Aan h e t e i n d v a n d e e e r s t e d a g m a a k t e d e p r o j e c t l e i d e r e e n prognose o v e r w a t e r d e komende w e k e n z o u g a a n g e b e u r e n . Een p r o g n o s e i s g e e n v o o r s p e l l i n g , h e t i s e e n v e r m o e d e n v a n hoe h e t p r o c e s v e r d e r z a l a fl o p e n . D e p r o g n o s e k a n e r b i j v o o r b e e l d z o u i t z i e n : ” I k g a n a a r d e v e r g a d e r i n g m e t mensen van d e p a r t e m e n t X . E e n v a n d e a a n w e z i g e n , m e v r o u w M e i j e r , z a l z e g g e n : I k h e b n o g e e n v r a a g o v e r d e r e g i o - i n d e l i n g , d e b u r g e m e e s t e r v a n B . h e e f t m i j g e b e l d e n “ H e t m o o i - s t e z i j n d e p r o g n o s e s w a a r i n men d e g e f a n t a s e e r d e w e r k e l i j k - h e i d t o t i n d e fi j n s t e d e t a i l s b e s c h r i j f t . Z o ' n p r o g n o s e kwam n i e t u i t , i n d e w e r k e l i j k h e i d g i n g h e t m e e s t a l a n d e r s . E n d a t w a s n u j u i s t d e b e d o e l i n g ! D e p r o - j e c t l e i d e r , t e r u g o p z i j n w e r k , s i g n a l e e r d e w a n n e e r e r i e t s anders g e b e u r d e d a n i n z i j n a a n v a n k e l i j k e p r o g n o s e s t o n d . H i j l i e t z i c h d a n v e r r a s s e n d o o r d e g e b e u r t e n i s s e n . I n e e n l o g b o e k r e g i s t r e e r d e h i j d a g e l i j k s w a t h i j z e l f g e d a a n h a d en w a t a n d e r e n h a d d e n g e z e g d . H i j n o t e e r d e a a n h e t e i n d v a n z i j n w e r k d a g z i j n v e r r a s s i n g s m o m e n t e n . Z o o n t s t o n d e e n c o n - t r a s t t u s s e n z i j n a a n v a n k e l i j k e p r o g n o s e , e n h e t f e i t e l i j k e v e r l o o p v a n h e t p r o j e c t t u s s e n d e e e r s t e e n d e t w e e d e c o n - s u l t a t i e d a g . Op d e t w e e d e d a g , e n k e l e w e k e n n a d e e e r s t e , v e r t e l d e d e p r o j e c t l e i d e r o n s d e v e r r a s s i n g s m o m e n t e n . M e t hem g i n g e n w e na, h o e z o ' n v e r s c h i l t u s s e n p r o g n o s e e n w e r k e l i j k h e i d k o n o n t s t a a n . H e e f t h i j b i j h e t maken v a n d e p r o g n o s e i e t s o v e r h e t h o o f d g e z i e n ? To e n h i j z i j n p r o g n o s e m a a k t e , h a d h i j t o e n a l k u n n e n v o o r z i e n w a t e r n u i s g e b e u r d ? H o e h a d h i j dan m o e t e n k i j k e n - o f h o e h a d h i j a n d e r s m o e t e n b e o o r d e - l e n ? Soms o n t d e k t e d e p r o j e c t l e i d e r b i j z i c h z e l f e e n b l i n d e v l e k . A n d e r e k e r e n w a s d e v e r r a s s i n g w e r k e l i j k n i e t t e v o o r - z i e n . D a n o n t d e k t e h i j e e n n i e u w e k r a c h t o f m a c h t s f a c t o r d i e h e t p r o j e c t b e ï n v l o e d d e . K o r t o m , d e v e r r a s s i n g s m o m e n t e n g a v e n e e n s c h e r p e r z i c h t o p h e t p r o j e c t , e n d r o e g e n b i j t o t z e l f k e n n i s . Om m e t Ta r k o v s k i t e s p r e k e n : h e t v a n t e v o r e n o p s c h r i j v e n v a n p r o g n o s e s , a l s c o n t r a s t m e t d e l a t e r e w e r k e l i j k e g e b e u r t e - n i s s e n , m a a k t d a t v o o r t d u r e n d d e t i j d s t r o o m o p l i c h t . M e n d r i n g t b i n n e n i n d e t i j d s t r o o m e n i n d e w e t m a t i g h e d e n d i e h e t p r o j e c t w e r k e l i j k s t u r e n . Na h e t v o o r g a a n d e w e r d o p n i e u w h e t g e h e l e p r o j e c t g e a n a l y - s e e r d , n u d o o r k w a l i t a t i e v e v e r s c h i l l e n t e o n d e r z o e k e n . D e p r o j e c t l e i d e r b e a n t w o o r d d e h i e r t o e d r i e s o o r t e n v r a g e n e n h i j h a d d r i e v e l l e t j e s v o o r z i c h l i g g e n w a a r o p h i j z i j n a n t - woorden n o t e e r d e . H e t e e r s t e d r o e g a l s k o p ” O p d r a c h t “ : Wa n - neer i s d e o p d r a c h t g e g e v e n ? W i e i s - o f z i j n - d e o p d r a c h t - g e v e r ( s ) ? M e t w e l k u i t g a n g s p u n t i s men e i g e n l i j k begonnen? Wie s t e l d e h e t b u d g e t t e r b e s c h i k k i n g ? Het t w e e d e h a d a l s k o p ” N e t w e r k v a n m e n s e n “ : W e l k e mensen voeren h e t p r o j e c t u i t ? B e s c h r i j f i e d e r v a n h e n , n i e t a l l e e n de f u n c t i e , m a a r o o k d e p e r s o o n l i j k e c a p a c i t e i t e n . H o e z e t i e d e r v a n d i e mensen z i c h i n v o o r h e t p r o j e c t ? En b o v e n h e t d e r d e A - v i e r t j e s t o n d ” R e s u l t a a t v o o r s t e l l i n g “ : Wat m o e t h e t p r o j e c t o p l e v e r e n a l s h e t i s a f g e r o n d ? I s e r een v o o r s t e l l i n g o v e r h e t t e b e h a l e n e i n d r e s u l t a a t ? H o e z i e t d i e v o o r s t e l l i n g e r u i t ? H i j m e r k t e d a t e r k w a l i t a t i e v e v e r s c h i l l e n w a r e n t u s s e n h e t ene e n h e t a n d e r e v e l l e t j e . D e o p d r a c h t s t o n d o p g e s p a n n e n v o e t m e t d e c a p a c i t e i t e n v a n d e mensen d i e h e t w e r k d o e n . H i j kwam t e r e c h t i n d e k w a l i t a t i e v e v e r h o u d i n g e n d i e s p e e l - den t u s s e n o p d r a c h t , n e t w e r k v a n mensen e n r e s u l t a a t v o o r - s t e l l i n g . E e r d e r v o e r d e i k d e e r v a r e n c h e f t e n t o n e l e , d i e de k w a l i t a t i e v e v e r s c h i l l e n i n h e t w e r k p r o c e s g o e d k e n d e . Net a l s d e z e c h e f o n t w i k k e l d e d e p r o j e c t l e i d e r z i j n ” g o e d e neus“ d o o r t e k i j k e n n a a r h e t f e i t e l i j k v e r l o o p v a n z i j n p r o j e c t . M e t d e z e t w e e c o n s u l t a t i e - d a g e n e n d e t u s s e n l i g g e n - de t i j d w a s e e n g r o n d i g e a n a l y s e v a n h e t v e r l e d e n a f g e r o n d . Ontwerpen van s c e n a r i o ' s 7. Was t o t n u t o e h e t v e r l e d e n o n d e r z o c h t , o p o n z e d e r d e d a g b r a k d e s t a p v a n d e s t r a t e g i s c h e b e l e i d s v o r m i n g a a n . D e p r o - j e c t l e i d e r o n t w i e r p t o e k o m s t s c e n a r i o ' s . H o e d e e d d e v e r - n i e u w e r Ta r k o v s k i d a t ? V o o r z i j n fi l m ” D e S p i e g e l “ s c h r e e f Ta r k o v s k i d r i e s c e n a r i o ' s . D e i n h o u d v a n h e t e e r s t e k a r a k t e - r i s e e r d e h i j z e l f a l s ” e e n t e r u g b l i k o p m i j n e r v a r i n g e n a l s k i n d , v o l weemoed e n n o s t a l g i e “ . I n h e t t w e e d e s c e n a r i o w e r d e n d e e p i s o d e s u i t z i j n j e u g d a f - g e w i s s e l d m e t f r a g m e n t e n u i t e e n i n t e r v i e w m e t z i j n m o e d e r. De e e r s t e t w e e s c e n a r i o ' s h e e f t h i j n i e t v e r fi l m d . D e i n t e r - v i e w s m e t z i j n m o e d e r l i e t h i j s p e l e n , m a a r h e t r e s u l t a a t b e v r e d i g d e hem n i e t . Toen o n t s t o n d h e t d e r d e s c e n a r i o . D e e c h t g e n o t e d i e d o o r d e h o o f d p e r s o o n i s v e r l a t e n w e r d i n g e v o e r d . D e z e r o l s l o e g d e b r u g t u s s e n z i j n b i o g r a fi s c h e v e r l e d e n - j e u g d h e r i n n e r i n g e n - e n fi c t i e f h e d e n - d e m o e d e r. H e t b o e i e n d e v a n d e z e w e r k - w i j z e i s d a t h i j i e d e r s c e n a r i o v o l l e d i g d o o r d e n k t e n u i t - w e r k t v a n h e t b e g i n t o t h e t e i n d e . H i j d o e t d a n e e n v o n d s t i n s c e n a r i o t w e e - d e v e r l a t e n e c h t g e n o t e - d i e h i j e r n i e t i n v e r w e r k t . H i j g e b r u i k t d e z e v o n d s t p a s i n e e n v o l l e d i g n i e u w, d e r d e s c e n a r i o . To c h z i e t Ta r k o v s k i e e n b e s c h e i d e n f u n c t i e v o o r h e t w e r k e n m e t s c e n a r i o ' s ; h e t i s v o l g e n s hem n i e t m e e r d a n e e n ” a a n z e t om o v e r d e fi l m t e d e n k e n “ . To e k oms t s c e n a r i o ' s maken h e t o n s m o g e l i j k d e g e b i e d e n t e v e r k e n n e n w a a r v e r n i e u w i n g e n p l a a t s k u n n e n v i n d e n . H e t i s een v o o r b e r e i d i n g , o m d e l e v e n d i g h e i d v a n d e v e r n i e u w i n g s g e - b i e d e n t e p r o e v e n . I e d e r e o p z e t w o r d t t o t h e t e i n d t o e d o o r - d a c h t a l v o r e n s e e n v o l g e n d s c e n a r i o w o r d t g e m a a k t . Ta r k o v s k i houdt h i e r b i j t o t h e t l a a t s t h e t a n g s t i g e g e v o e l d a t d e h e l e 8. zaak k a n m i s l u k k e n , d a t h i j g e e n p a s s e n d e v o r m z a l v i n d e n v o o r z i j n fi l m - i d e e . H i j b l i j f t d a a r d o o r v o o r t d u r e n d a c t i e f met h e t maken v a n n i e u w e s c e n a r i o ' s . Wij h a n t e e r d e n d e z e l f d e m e t h o d i e k : d e p r o j e c t l e i d e r o n t w i e r p meerdere t o e k o m s t s c e n a r i o ' s . H i j v o l g d e n i e t a l l e e n z i j n v e r l a n g e n h e t p r o j e c t t e d o e n s l a g e n , m a a r v r o e g z i c h o o k a f v o l g e n s w e l k s c e n a r i o h e t p r o j e c t z o u m i s l u k k e n . O f h o e e e n k o e r s w e n d i n g , e e n v e r k o r t i n g v a n h e t p r o j e c t e r u i t z o u z i e n . I e d e r s c e n a r i o w e r k t e h i j u i t d o o r t e b e s c h r i j v e n w a t h i j g i n g d o e n e n h o e a n d e r e n z o u d e n r e a g e r e n . E e n s c e n a r i o kan e r z o u i t z i e n : ” M o r g e n om h a l f e e n b e n i k b i j d e b u r g e - m e e s t e r e n p o l i t i e c o m m i s s a r i s v a n d e g e m e e n t e X . D a a r b e - s p r e e k i k d e o n t r u i m i n g s a c t i e v a n v o l g e n d e w e e k . D e c o m m i s - s a r i s z a l z e g g e n d a t h i j g e e n manschappen h e e f t e n d a t h i j moet o v e r l e g g e n m e t J u s t i t i e . I k a n t w o o r d “ A l s v o l - gende s t a p w o r d t h e t g e s p r e k m e t J u s t i t i e b e s c h r e v e n e n v e r - v o l g e n s d e o n t r u i m i n g . A l s d i t k l a a r i s w o r d t h e t t w e e d e s c e n a r i o g e m a a k t . ” E e r s t b e l i k m e t J u s t i t i e . “ O p n i e u w v o l - gen g e d e t a i l l e e r d a l l e v e r d e r e s t a p p e n . Z o bekwaamde d e p r o - j e c t l e i d e r z i c h e r i n om l e v e n d i g e n fl e x i b e l , z o n d e r schroom, o v e r d e t o e k o m s t t e d e n k e n e n t e s p r e k e n . Geen v a n d e s c e n a r i o ' s w a s b e d o e l d a l s p l a n n i n g , h i j h o e f d e geen v a n d e s c e n a r i o ' s i n t e v o e r e n . N e e n , i n d e d a g e l i j k s e p r a k t i j k h a n d e l d e h i j n a a r w a t d e s i t u a t i e hem i n g a f . D e s c e n a r i o ' s w a r e n b e d o e l d a l s v i n g e r o e f e n i n g e n , o m d a a r m e e d e v e r n i e u w i n g s g e b i e d e n o p h e t s p o o r t e k o m e n . H e t o n t w e r p e n van c o n t r a s t e r e n d e s c e n a r i o ' s k a n i e m a n d i n b e w e g i n g z e t - t e n . A l d e n k e n d e d o e t h i j v o n d s t e n o v e r d e t o e k o m s t v a n h e t p r o j e c t , z i e t o p e e n s k l i p p e n opdoemen o f e e n o n v e r w a c h t e k a n s . Tussen d e d e r d e e n v i e r d e d a g o v e r z a g d e p r o j e c t l e i d e r z i j n s c e n a r i o ' s e n v r o e g z i c h a f : ” W a a r z i e i k k a n s e n ? Wa a r k a n de b e o o g d e v e r n i e u w i n g z i c h i n v o e g e n ? “ I n h e t v o o r b e e l d v a n de o n t r u i m i n g s a c t i e w a s hem e e n s l e u t e l fi g u u r o p g e v a l l e n t i j d e n s h e t o p z e t t e n v a n z i j n s c e n a r i o ' s . D e z e p e r s o o n v r o e g h i j - e n d i t i s e e n v o o r n e m e n d a t h i j u i t v o e r d e - m e t hem mee t e g a a n t o e n h i j d e b u r g e m e e s t e r e n d e c o m m i s s a r i s w e r - k e l i j k g i n g b e z o e k e n . H i j i n v e n t a r i s e e r d e d e r g e l i j k e k a n s - r i j k e g e b i e d e n o p d e v i e r d e d a g d o o r e e n l i j s t j e t e m a k e n . De p r o j e c t l e i d e r b e s c h r e e f i e d e r e k a n s : ” W i e z i j n e r b i j b e - t r o k k e n ? Wa t z a l d e o p b r e n g s t z i j n ? Wa t i s m i j n e e r s t e s t a p en m e t w i e ? “ Zo o n t s t o n d e e n r e a l i s t i s c h n e t w e r k v a n s t a p p e n w a a r o p w e r k - a f s p r a k e n m e t a n d e r e n g e b a s e e r d w e r d e n . H i j s t e l d e v o o r d e komende d r i e maanden z i j n w e r k p l a n o p , w a a r i n d e z e w e r k a f - s p r a k e n w a r e n o m s c h r e v e n . Oog v o o r d e t a i l s 9. C r e a t i v i t e i t w o r d t a a n g e s p r o k e n i n d e p r o j e c t l e i d e r d i e z i c h door e e n d e r g e l i j k e v i e r - d a a g s e b e w e e g t . H i j v o l g t o n g e b r u i - k e l i j k e s t a p p e n , o e f e n t z i c h i n h e t c o n c r e e t b e s c h r i j v e n , i n h e t n a u w k e u r i g w a a r n e m e n , i n h e t o n t w e r p e n v a n t o e k o m s t s c e - n a r i o ' s . H e t u i t d i e p e n v a n z i j n p r o j e c t b r e n g t o n v e r m o e d e p e r s o o n l i j k e e i g e n s c h a p p e n t o t b l o e i , h i j o n t p l o o i t z i c h a a n h e t a n k e r d a t z i j n p r o j e c t i s . E e n v a n d i e n i e u w e k w a l i t e i - t e n i s d a t h i j g e ï n t e r e s s e e r d r a a k t i n d e p l a t v l o e r s e w e r k e - l i j k h e i d . M e t e e n m i n i t i e u s o o g v o o r d e t a i l s w e r k t e o n z e l e e r m e e s t e r Ta r k o v s k i a a n z i j n fi l m s . H i j v e r z o r g d e m e t g r o t e t o e w i j d i n g h e t b e s t a a n d e , p r o b e e r d e h e t z e l f s i n z i j n oude s t a a t t e h e r s t e l l e n . O p d e z e m a n i e r v e r b i n d t h i j z i j n l o t a a n h e t k u n s t p r o j e c t w a a r h i j mee b e z i g i s . I n ” D e S p i e g e l “ kwamen j e u g d h e r i n n e r i n g e n v a n Ta r k o v s k i v o o r . Om d e fi lm o p t e nemen g i n g h i j n a a r z i j n g e b o o r t e h u i s . D a t s t o n d e r n i e t m e e r , w e l v o n d h i j n o g d e f u n d a m e n t e n e r v a n . To e n l i e t Ta r k o v s k i h e t h u i s o p n i e u w o p t r e k k e n , a f g a a n d e o p o u d e f o t o ' s . H e t s t o n d w e e r o p z i j n o u d e p l e k , m a a r h i j h e r i n n e r - de z i c h n o g i e t s : t u s s e n h e t h u i s e n e e n w e g d i e n a a r h e t dorp l e i d d e w a s i n z i j n j e u g d e e n v e l d m e t b o e k w e i t , d a t ' s zomers b l o e i d e a l s e e n w i t s n e e u w l a n d s c h a p . D e k o l c h o z e b o e - ren u i t d e b u u r t v e r z e k e r d e n hem d a t d e g r o n d h i e r v o o r t o - t a a l o n g e s c h i k t w a s . Z i j v e r b o u w d e n a l l e m a a l h a v e r e n k l a - v e r , m a a r b o e k w e i t z o u h i e r n o o i t o p k o m e n . Ta r k o v s k i p a c h t t e de g r o n d e n z a a i d e d e b o e k w e i t : t o t i e d e r s v e r b a z i n g kwam deze o p . A l s h i j t e n s l o t t e z i j n m o e d e r v r a a g t n a a r h e t nieuwe h u i s t e k o m e n , o v e r t r e f t h a a r r e a c t i e z i j n s t o u t s t e v e r w a c h t i n g e n . H e t w a s a l s o f z i j i n h a a r e i g e n v e r l e d e n w a s t e r u g g e k e e r d . Het o o g h e b b e n v o o r d e t a i l s v e r b i n d t d e v e r n i e u w e r m e t d e k l u s - e e n p r o j e c t o f fi l m . D e p r o j e c t l e i d e r d i e i n d e t i j d - s t r o o m o n d e r d u i k t g a a t b e s e f f e n d a t d e o p s t e l l i n g v a n t a - f e l s , d e l a y - o u t v a n f o r m u l i e r e n e n d e o n h e b b e l i j k e g e w o o n t e van e e n c o l l e g a , b e t e k e n i s h e b b e n . O o k h i e r v o o r b r e n g t h i j a a n d a c h t o p . V e r n i e u w i n g h e e f t e e n a m b a c h t e l i j k e k a n t , o m d a t mensen e n s p u l l e n v e r z o r g i n g v r a g e n . Deze k w a l i t e i t k e n t o o k z i j n s c h a d u w k a n t . J u i s t a a n d e z a k e n d i e a l s v a n z e l f l o p e n b e s t e e d t men m i n d e r a a n d a c h t d a n a a n de a c u t e p r o b l e m e n d i e o p d o e m e n . M e n e r v a a r t h e t a l s s a a i z i c h m e t d e z e a m b a c h t e l i j k e k a n t b e z i g t e h o u d e n , e n d o e t h e t d a a r o m m e t l i c h t e t e g e n z i n . D a a r w a a r s l e u r e n s a a i h e i d op d e l o e r l i g g e n i s d i t e e n s i g n a a l d a t men z i j n z a a k j e s l a a t v e r s l o f f e n . C r e a t i v i t e i t i s h i e r o p t e v a t t e n a l s h e t l e r e n h o u d e n v a n h e t d e t a i l . Interesse v o o r mensen 10. De p r o j e c t l e i d e r h e e f t z i c h i n d e v i e r - d a a g s e g e o e f e n d om f r i s n a a r z i j n m e d e w e r k e r s t e k i j k e n . H i j z o e k t n a a r d e p e r - soon a c h t e r d e f u n c t i o n a r i s , m e t z i j n s t e r k e e n z w a k k e k a n - t e n . V o o r Ta r k o v s k i i s d e fi l m p l o e g e e n h e c h t e e e n h e i d . H i j g i n g m e t z i j n mensen e n k e l e d a g e n i n h e t nagebouwde h u i s u i t z i j n j e u g d b i v a k k e r e n v o o r h i j b e g o n t e fi l m e n , z o d a t i e d e r - een k o n meemaken h o e d e l i c h t v a l w a s . H o e ' s o c h t e n d s d e z o n kamers e n m u r e n b e s c h e e n , h o e ' s a v o n d s l a a t h e t l i c h t e r u i t zag i n d e v e r s c h i l l e n d e v e r t r e k k e n . Z i j n m e d e w e r k e r s v e r t e l - den e l k a a r w a t z e g r a a g d e d e n , e n w a a r a a n z e e e n h e k e l h a d - den. Z e p r o b e e r d e n z i c h i n t e l e v e n i n h e t h u i s e n z i j n v r o e g e r e b e w o n e r s . Ta r k o v s k i v e r t e l d e o v e r z i j n j e u g d h e r i n - n i n g e n e n d e c o m p o s i t i e v a n d e fi l m d i e h i j v o o r o g e n h a d . Er o n t s t o n d e e n k a m e r a a d s c h a p p e l i j k e s a m e n w e r k i n g , w a a r b i j t e c h n i s c h e p r o b l e m e n n a a r d e a c h t e r g r o n d v e r d w e n e n . Z o w e l d e cameraman a l s d e d e c o r o n t w e r p e r d e d e n n i e t a l l e e n w a t v a n z e werd g e v r a a g d , m a a r z o c h t e n n a a r n i e u w e w e g e n , v e r l e g d e n t e l k e n s d e g r e n z e n v a n h u n p r o f e s s i o n e l e m o g e l i j k h e d e n . I e - d e r s p e r s o o n l i j k e k w a l i t e i t e n w e r d e n u i t g e b u i t , e n t e c h - n i s c h e fi l m p r o b l e m e n w e r d e n v e r n u f t i g o p g e l o s t . H e t s t r a k k e t i j d s c h e m a d a t v o o r d e fi l m p r o d u k t i e s t o n d , w e r d g e h a a l d ; n i e t d o o r a l l e s v a n m i n u u t t o t m i n u u t t e p l a n n e n , m a a r j u i s t door v o o r t d u r e n d o v e r d e e i g e n p e r s o o n l i j k e g r e n z e n h e e n t e r e i k e n . A l s d e p r o j e c t l e i d e r z o ' n o o g v o o r s a m e n w e r k i n g h e e f t g e k r e - gen d a n b l i j k t , o o k i n p r o j e c t e n , d a t i e d e r d a a r e e n t o t a a l andere v e r b i n d i n g mee h e e f t . D e e e n b e s c h o u w t h e t a l s e e n k l u s w a a r a a n h i j z i j n e x p e r t i s e l e v e r t , v o o r d e a n d e r i s h e t een l a n g v e r w a c h t e d r o o m om a a n i e t s g r o o t s mee t e d o e n . Amb i t i e e n i n z e t h e b b e n b i j i e d e r e e n a n d e r e k l e u r . T u s s e n d i e mensen z i j n r e l a t i e s , e n e r o n t s t a a t e e n h e c h t n e t w e r k d a t z i c h v o o r t z e t t o t g e s p r e k k e n t h u i s e n i n h e t w e e k - e n d . D a t n e t w e r k l o o p t d w a r s d o o r f o r m e l e g r e n z e n h e e n ; h e t p e r s o o n - l i j k z o e k e n e n u i t p r o b e r e n v a n o p l o s s i n g e n r o e p t b i j e l k a a r e n t h o u s i a s m e o p . M e n l e e r t o m p r o b l e m e n o p t e l o s s e n b i n n e n d i t n e t w e r k . M e n z o e k t b i j e e n a c u u t opdoemend o b s t a k e l n a a r de man o f v r o u w d i e d i t p r o b l e e m k e n t , e n men v i n d t o n v e r - wacht i e m a n d d i e d e k l u s k l a a r t . D i t z o e k e n l u k t a l l e e n v a n u i t e e n z i c h t o p k w a l i t a t i e v e v e r - s c h i l l e n : Ta r k o v s k i v e r t e l d e o v e r d e i d e e a c h t e r d e fi l m - de o p d r a c h t - e n z a t t e g e l i j k e r t i j d i n h e t z o j u i s t o p g e b o u w - de h u i s o m d e l i c h t v a l t e l a t e n z i e n - d e e l v a n h e t e i n d r e - s u l t a a t . Te v e n s i s n o d i g e e n b e e l d v a n i e d e r s bekwaamheden, met e e n o o g v o o r v a k m a n s c h a p e n w e r k i n z e t . C r e a t i v i t e i t b e - t e k e n t h e t s n e l o v e r z i e n v a n d e p r o b l e e m s i t u a t i e , e n w e t e n wie m e n v r a a g t d e z a a k o p t e l o s s e n . De s c h a d u w k a n t i s d e g e w o o n t e om v a s t e t a k e n t o e t e d e l e n , om o p d e r o u t i n e a f t e gaan d o o r h e t p r o b l e e m e n h e t n e t w e r k van m e n s e n n i e t t e l k e n s m e t f r i s s e o g e n t o t z i c h d o o r t e l a - ten d r i n g e n . Verni euwing 11. To t z o v e r h e e f t d e p r o j e c t l e i d e r v a a r d i g h e d e n o n t w i k k e l d waarmee h i j h e t b e s t a a n d e v e r z o r g t m e t l i e f d e v o o r d e d e - t a i l s , e n w a a r m e e h i j mensen e n p r o b l e e m s i t u a t i e s o p e e n v r u c h t b a r e w i j z e b i j e l k a a r b r e n g t . U z u l t z i c h a f v r a g e n w a t d a t n u m e t v e r n i e u w i n g h e e f t t e m a k e n . A l l e s . H e t i s d e grond w a a r o p men s t a a t om t o t w e r k e l i j k e v e r n i e u w i n g t e k o - men. D a a r o p s t a a n d e h e e f t d e p r o j e c t l e i d e r o p d e d e r d e c o n - s u l t a t i e d a g c o n t r a s t e r e n d e t o e k o m s t s c e n a r i o e s u i t g e w e r k t . H i j h e e f t z i c h g e o e f e n d i n h e t l e v e n d i g d e n k e n o v e r d e t o e - k o m s t , i n h e t v o o r - d e n k e n . H i j h e e f t z i c h , i n d e l o o p v a n h e t p r o j e c t , o p e e n p l a a t s e n i n e e n b e p a a l d e g e m o e d s g e - s t e l d h e i d g e b r a c h t , t e n e i n d e o o g t e k r i j g e n v o o r v e r n i e u w - i n g . Want d i e v e r n i e u w i n g i s n i e t t e p l a n n e n o f t e v e r z i n n e n a l s - o f h i j b i n n e n d e mens o n t s t a a t - n e e n , h i j d i e n t z i c h v a n b u i t e n a f a a n a l s e e n t o e v a l l i g h e i d , a l s e e n t e r e k i e m . E n a l s men d i e n i e t m e t e e n , t e r p l e k k e , o p m e r k t i s d e k a n s a l - weer v o o r b i j . Men k r i j g t e r o o g v o o r , j u i s t d o o r d e d e t a i l s van h e t w e r k t e v e r z o r g e n e n v o o r t d u r e n d t e z o e k e n n a a r d i e mensen d i e s t a g n a t i e s k u n n e n o p h e f f e n , w e t e n d e d a t v e r z o r - g i n g e n i n t e r e s s e d e g r o n d v o r m e n w a a r i n e e n e c h t e v e r n i e u - wing k a n l a n d e n . D o o r d e o e f e n i n g v a n h e t v o o r - d e n k e n t e n s l o t t e i s men z o w a k k e r a a n w e z i g i n d e d a g e l i j k s e r o u t i n e , d a t i e m a n d d a a r i n d e v e r n i e u w i n g o n t - d e k t . Een v o n k s p r i n g t o v e r t u s s e n h e t t o e v a l e n d e i n n e r l i j k e h e r k e n n i n g . M e t g r o t e s t e l l i g h e i d v o e l t men a a n b i j d e z e i n - g e v i n g : ” D i t m o e t i k a a n p a k k e n m e t a l l e k r a c h t e n v a a r d i g h e - den w a a r o v e r i k b e s c h i k . “ E n v o o r d e l a a t s t e m a a l Ta r k o v s k i c i t e r e n d : ” M i s s c h i e n l i g t d e z i n v a n i e d e r e m e n s e l j k e a c t i - v i t e i t i n h e t a r t i s t i e k e b e w u s t z i j n , i n d e b e l a n g e l o z e e n o n z e l f z u c h t i g e c r e a t i e v e d a a d . “ L i t e r a t u u r Ta r k o v s k i , A . ( 1 9 8 6 ) , D e v e r z e g e l d e t i j d . G r o n i n g e n , H i s t o r i s c h e U i t g e v e r i j , 2 2 4 p .

de_kunst_van_het_vernieuwen.txt · Last modified: 2018/10/03 06:08 (external edit)