ontwikkelingsfasen_van_de_mens

Back to list

Copyright © Association for Social Development (ASD) 2013 All Rights Reserved. No part of this website may be reproduced or published without the express consent of Association for Social Development (ASD). Please also read http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/

Original format:

npi_-_ontwikkelingsfasen_van_de_mens.pdf

NPI - Instituut voor Organisatie Ontwikkeling ONTWIKKELINGSFASEN VAN DE MENS Wanneer men s t e l t , d a t d e mens t i j d e n s z i j n l e v e n e e n a a n t a l o n t w i k k e l i n g s f a s e n d o o r l o o p t e n men d e s p e c i fi e k e v e r s c h i j n - s e l e n b e s p r e e k t , d i e b i j d e v e r s c h i l l e n d e s t a d i a v a n d i e o n t w i k k e l i n g b e h o r e n , d a n m o e t men u i t g a a n v a n e e n b a s i s - k a r a k t e r i s t i e k v a n d e o n t w i k k e l i n g . Er b e s t a a t h e d e n t e n d a g e e e n a a n t a l f u n d a m e n t e l e o p v a t t i n - gen d i e n a a n g a a n d e . De mens bepaald door e r f e l i j k e f a c t o r e n . H i e r b i j wordt a a n - genomen, d a t h e t m e n s e l i j k g e d r a g b e p a a l d w o r d t d o o r d e f y s i e k e , g e v o e l s m a t i g e e n g e e s t e l i j k e g e a a r d h e i d d i e h i j b i j z i j n g e b o o r t e h e e f t “ m e e g e k r e g e n ” . D e u n i e k e s a m e n s t e l l i n g van z i j n chromosomen b e p a a l t z i j n l e v e n . H i j i s e e n “ g e b o - r e n ” m u s i c u s m e t b i j b e h o r e n d a r t i s t i e k t e m p e r a m e n t ; a l s e e n o n f o r t u i n l i j k e e r f e l i j k h e i d s f a c t o r o p e e n m i s d a d i g e “ n a t u u r ” w i j s t , z a l h i j e e n m i s d a d i g e r w a r d e n , o f d a t n u e e n z a k k e n - r o l l e r i s o f e e n v o l k s m e n n e r. B i j d i t m e n s b e e l d s p e e l t h e t e f f e c t v a n o p v o e d i n g e n m i l i e u s l e c h t s e e n k l e i n e r o l , a l h o e w e l w o r d t aangenomen d a t g e - d r a g s v e r a n d e r i n g e n b e r e i k t k u n n e n w o r d e n d o o r s y s t e m a t i s c h e c o n d i t i o n e r i n g . D e i d e e v a n d e v r i j e w i l w o r d t a l s e e n i l - l u s i e b e s c h o u w d . De mens bepaald door z i j n omgeving. H i e r b i j i s d e grondged a c h t e , d a t w a t d e mens i n z i j n v r o e g s t e j e u g d b e l e e f t , z i j n t o e k o m s t i g e g e d r a g z a l b e p a l e n . D e h u i s e l i j k e o m s t a n d i g h e d e n en d e r e l a t i e t o t d e o u d e r s z u l l e n e e n p a t r o o n w e v e n i n d e k i n d e r z i e l , d a t d e v o l w a s s e n mens - v a a k o n b e w u s t - z a l b l i j v e n v o l g e n . S l e c h t s d o o r h e t v e r l e d e n o p n i e u w t e b e l e v e n ( b . v . v i a d e p s y c h o - a n a l y s e ) k u n n e n v e r o u d e r d e p a t r o n e n a l s z o d a n i g h e r k e n d w o r d e n e n d i t k a n t o t n i e u w g e d r a g l e i d e n , d a t b e t e r a a n g e p a s t i s a a n d e o m s t a n d i g h e i d v a n d e d a n v o l - wassen m e n s . D e i d e e v a n d e a f h a n k e l i j k h e i d v a n d e o m g e v i n g b l i j f t b e s t a a n : d e mens s c h i j n t v o o r t d u r e n d t e s t r e v e n n a a r a c c e p t a t i e , r e s p e c t , l i e f d e e n g e n e g e n h e i d v a n h e n d i e hem o m r i n g e n ; z i j n g e d r a g w o r d t n u d a a r d o o r b e p a a l d . De mens a l s i n d i v i d u . D i t m e n s b e e l d o m v a t ( m e t z e k e r e w i j z i - g i n g e n ) d e t w e e v o r i g e e n v o e g t e e n d e r d e c o m p o n e n t t o e : h e t ego v a n d e m e n s . D e l e v e n s l o o p v a n d e mens w o r d t n i e t u i t - s l u i t e n d b e p a a l d d o o r m a c h t e n b u i t e n hem o m , z o a l s e r f e l i j k - h e i d e n m i l i e u - i n v l o e d e n ; e r i s o o k e e n i n n e r l i j k e i d e n t i - t e i t , d i e r i c h t i n g k a n g e v e n a a n z i j n l e v e n . D e mens i s z i c h bewust v a n z i j n i n d i v i d u a l i t e i t , d i e om e r k e n n i n g e n g e n e - g e n h e i d v r a a g t , m a a r hem o o k u i t d a a g t e n n o o d z a a k t z i c h a a n z i j n o m s t a n d i g h e d e n t e o n t w i k k e l e n . D e mens i s u n i e k i n z i j n s p e c i fi e k e s i t u a t i e m e t z i j n e i g e n , u n i e k e b i o g r a fi e . Valckenboschlaan 8, Postbus 299, 3700 AG Zeist, Telefoon 0 3 4 0 4 - 2 0 0 4 4 , F a x 0 3 4 0 4 - s y l l a b u s : 3 9 5 8 . 8 9 1 0 VB/LG Zo v e r s c h i j n t d e m e n s a l s e e n d r i e l e d i g w e z e n : een t i j d om t e l e r e n ; een. t i j d om t e v e c h t e n ; een t i j d om w i j s t e w o r d e n . omgeving D r i e l e v e n s p e r i o d e n I n d i v i d u a l i t e i t de bewuste mens ego-potentieel het denken Persoonlijkheid gevoel karakter de f y s i e k e mens geaardheid i n s t i n c t e n 2. De menselijke persoonlijkheid van een gegeven ogenblik i s h e t r e s u l t a a t van z i j n ego-potenomgeving t i e e l , d a t z i j n e r f e l i j k p o t e n - t i e e l h a n t e e r t in wisselwerking met de invloeden die de omgeving op hem u i t o e f e n t . De m e n s e l i j k e g r o e i n a a r d e v o l w a s s e n h e i d w o r d t g e k e n m e r k t door e e n a a n t a l o n t w i k k e l i n g s f a s e n . Wa n n e e r w i j d e z e f a s e n s p e c i fi e k k a r a k t e r i s e r e n , z i j n w i j o n s e r v a n b e w u s t t e g e n e - r a l i s e r e n , o o k b i j d e b e s c h r i j v i n g v a n d e c o n d i t i e s d i e d e z e fasen i n g u n s t i g e o f o n g u n s t i g e z i n b e ï n v l o e d e n . Wij h e b b e n e c h t e r o n d e r v o n d e n d a t - z e l f s e e n g e n e r a l i s e - rend - i n z i c h t i n d e z e m e n s e l i j k e “ w e t t e n ” v a n g r o t e b e t e - k e n i s k a n z i j n v o o r d e s a m e n l e v i n g . A l h o e w e l e r e e n g r o o t a a n t a l m e n i n g e n e n v e r o n d e r s t e l l i n g e n b e s t a a n a a n g a a n d e d e s p e c i fi e k e e i g e n s c h a p p e n v a n j o n g e r e e n van o u d e r e m e n s e n , k o m t h e t z e l d e n v o o r d a t h e t o r g a n i s a t i e - b e l e i d r e k e n i n g h o u d t m e t d e w e t t e n v a n d e m e n s e l i j k e o n t - w i k k e l i n g . Wa r e d a t w e l h e t g e v a l , d a n z o u men b e l a n g r i j k e v e r a n d e r i n g e n z i e n i n d e p r a k t i j k v a n h e t p e r s o n e e l s b e l e i d ! Hoewel d e o n t w i k k e l i n g s p s y c h o l o g i e e e n v r i j n i e u w e t a k v a n wetenschap i s , v i n d e n w i j d e g r o n d s l a g e n d a a r v o o r a l i n v e r a c h t e r o n s l i g g e n d e t i j d e n i n h e t o u d e C h i n a . D a a r s t e l d e n de w i j z e n v a s t , d a t e r i n h e t l e v e n v a n d e mens d r i e b a s i s - p e r i o d e n w a r e n : - - - Wij e r k e n n e n d e z e h o o f d - f a s e n n o g s t e e d s e n noemen z e n u (meer a b s t r a c t ) : - d e o n t v a n k e l i j k e f a s e ; - d e e x p a n s i e v e f a s e ; - d e s o c i a l e f a s e . Wij h e b b e n d e z e d r i e h o o f d - f a s e n v e r d e r v e r d e e l d i n 7 - j a r i g e p e r i o d e n . Z o w e l v a n f y s i e k a l s p s y c h o l o g i s c h s t a n d p u n t u i t b e z i e n l i j k t d e p e r i o d e v a n 7 j a a r r e l e v a n t e r d a n b . v . d e 1 0 - j a r i g e p e r i o d e , m a a r men m o e t z e e e r d e r a l s g e m i d d e l d e n dan a l s a b s o l u t e n z i e n . De o n t v a n k e l i j k e p e r i o d e 3. 0-7 j a a r . H e t l e v e n b e g i n t m e t e e n c r i s i s : h e t k i n d b e g i n t t e ademen n a d e s c h o k v a n p l o t s e l i n g e a f k o e l i n g , d i e h e t g e - v o l g i s v a n h e t v e r l a t e n v a n d e warme b e s c h u t t i n g v a n d e b a a r m o e d e r. I n d e a l l e r e e r s t e maanden i s e r w e i n i g b e w u s t z i j n ( s l a p e n - eten s l a p e n ) , m a a r d e g r o e i k r a c h t e n z i j n e n o r m . E r i s e e n g e w e l d i g e h o e v e e l h e i d v i t a l e k r a c h t e n . H e t k i n d l e e f t v o l v e r t r o u w e n i n d e n a b i j h e i d v a n d e m o e d e r. H e t m o e t l e r e n z i c h f y s i e k a a n d e w e r e l d a a n t e p a s s e n ; d a t b e t e k e n t z i c h o p r i c h t e n e n z i c h o r i ë n t e r e n i n d e d r i e - d i m e n s i o n a l e f y s i e k e w e r e l d . Te v e n s z i j n - g e d u r e n d e d e e e r s t e d r i e j a a r - h e t l i c h a a m , d e h e r s e n e n , h e t z e n u w - e n k l i e r s t e l s e l n o g n i e t v o l t o o i d . D e z e e e r s t e 7 - j a a r p e r i o d e e i n d i g t m e t h e t w i s s e - l e n v a n d e t a n d e n , d e v e r v a n g i n g v a n d e l a a t s t e e n h a r d s t e c e l - c o n s t r u c t i e s v a n h e t l i c h a a m . Ve r e i s t e n . H e t k i n d l e e r t i n d e z e p e r i o d e d o o r i m i t a t i e . H e t r e a g e e r t a l s e e n s p i e g e l o p z i j n o m g e v i n g . Om “ m e n s e l i j k ” t e worden, m o e t h e t d u s e e n m e n s e l i j k e o m g e v i n g h e b b e n , w a a r i n de e l e m e n t e n v a n z e k e r h e i d , l i e f d e e n l e v e n s l u s t a a n w e z i g z i j n . D e z e e l e m e n t e n v o r m e n a l s h e t w a r e d e g r o n d s l a g v o o r z i j n v e r t r o u w e n i n h e t l e v e n e n h e t k i n d z a l d a a r o p p o s i t i e f r e a g e r e n , b e h a l v e w a n n e e r d e o u d e r l i e f d e o n t a a r d t i n o v e r m a - t i g e b e s c h e r m i n g , h e t g e e n e e n u i t i n g v a n a n g s t i s e n o n z e - k e r h e i d k w e e k t o f w a n n e e r z i j t e k o e l - i n t e l l e c t u a l i s t i s c h i s , w a t h e t k i n d h e t g e v o e l g e e f t n i e t w e r k e l i j k n o d i g ( g e - w e n s t ) t e z i j n . • 7 - 1 4 j a a r . H e t k i n d s t a a t n u o b j e c t i e v e r t e g e n o v e r z i j n o n - m i d d e l l i j k e o m g e v i n g . H e t k a n n u o v e r d e d i n g e n g a a n n a d e n - ken e n l e e f t n i e t m e e r a l l e e n m h t d e d i n g e n ( h e t l a a t d e H o f van E d e n a c h t e r z i c h ) ; h e t k a n n u e e n w i j d e r e o m g e v i n g b i n - n e n t r e d e n , waarmee h e t z i c h o p h a r m o n i e u z e w i j z e k a p v e r b i n - den. D e z e g r o t e r e o m g e v i n g z a l g e w o o n l i j k b e s t a a n u i t d e 4. s c h o o l e n e e n v r i e n d e n k r i n g ; z i j z u l l e n hem i n s t a a t s t e l l e n z i j n d e n k - e n g e v o e l s l e v e n t e o n t w i k k e l e n . H e t i s d e p e r i o - de, w a a r i n h e t k i n d d e g r o n d s l a g e n l e g t v o o r z i j n m o r e l e e n s o c i a l e o n t w i k k e l i n g e n w a a r i n h e t d e w a a r d e m e t i n g l e e r t kennen e n h e t omgaan m e t m e n s e n . Ve r e i s t e n . O p d e z e l e e f t i j d l e e r t h e t k i n d v o o r n a m e l i j k v i a h e t ( e c h t e ) g e z a g v a n d e “ v o l w a s s e n e n ” , d i e hem d e w e r e l d moeten l e r e n k e n n e n . D i t k a n v o o r a l w a r d e n waargenomen i n d e r e l a t i e m e t d e o n d e r w i j z e r . H e t i s b e l a n g r i j k , d a t e e n k i n d k e n n i s w o r d t b i j g e b r a c h t o p e e n a r t i s t i e k e e n c r e a t i e v e m a n i e r : “ H e t v u u r o n t s t e k e n , n i e t d e emmer v u l l e n ” . A l s v o o r b e e l d : D e o n t d e k k i n g v a n d e w a a r d e n e n r e l a t i e s v a n h e t k l e u r e n g a m m a i n d e s c h i l d e r k u n s t z a l h e t k i n d h e l p e n z i j n w a a r d e g e v o e l i n a n d e r e z a k e n t e o n t w i k k e l e n . H e t l u i s - t e r e n n a a r i e m a n d , d i e hem e e n s p r o o k j e v e r t e l t , z a l hem d e g e l e g e n h e i d b i e d e n g o e d e n k w a a d t e l e r e n o n d e r s c h e i d e n v o o r z o v e r d a t b i n n e n h e t k a d e r v a n z i j n e i g e n b e g r i p l i g t . H e t s p e l e n m e t a n d e r e k i n d e r e n l e e r t hem o v e r e e r l i j k e n o n - e e r - l i j k , o v e r d e v r e u g d e v a n h e t bewegen e n o v e r p i j n v e r o o r z a - ken e n p i j n l i j d e n . T h u i s b l i j f t d e b e h o e f t e a a n l i e f d e e n v e i l i g h e i d b e s t a a n , m a a r l a n g z a m e r h a n d z a l h e t k i n d e e n e i g e n p l e k j e w i l l e n h e b b e n e n h e t z a l o o k v a n d e v o l w a s s e n e n b e g r i p v o o r z i j n p e r s o o n l i j k h e i d v r a g e n e n d e g e l e g e n h e i d om d e e l t e nemen a a n h u n g e s p r e k k e n . 1 4 - 2 1 j a a r . D e p u b e r t e i t i s d e p e r i o d e i g e n i d e e ë n e n w a a r d e n o v e r d e mensen e n d e w e r e l d m o e t o n t w i k k e l e n , z o d a t h e t d e e i g e n p e r s o o n l i j k h e i d k a n o p b o u - wen. D a a r v o o r m o e t h e t z i c h k u n n e n b e v r i j d e n v a n h e t u i t e r - l i j k g e z a g d e r v o l w a s s e n e n e n h e t m o e t n u d o o r l o u t e r e i g e n i n z i c h t l e r e n e n i n z i c h t k r i j g e n v i a z e l f b e s p i e g e l i n g . T e g e l i j k e r t i j d i s e r n o g a l t i j d e e n s t e r k e b e h o e f t e a a n l i e f d e , i n t e g e n s t e l l i n g t o t z i j n t o e n e m e n d e b e h o e f t e a a n o n a f h a n k e l i j k h e i d . G e w o o n l i j k v i n d e n k i n d e r e n v a n d e z e l e e f t i j d h e t h e e l m o e i - l i j k d e z e i n n e r l i j k e t e g e n s t e l l i n g t e h a n t e r e n e n z i j z i j n d a a r d o o r v a a k o n h a n d i g e n g e d r a g e n z i c h o n a a n g e p a s t t e g e n - o v e r h e n d i e i n h e t d a g e l i j k s l e v e n h e t n a u w s t m e t h e n v e r - bonden z i j n . H e t g r o e i e n d e i g e n b e w u s t z i j n g a a t g e p a a r d a a n een g r o e i e n d s e x u e e l b e w u s t z i j n . D e e m o t i o n e l e o n r i j p h e i d v e r h i n d e r t v o o r a l s n o g d e h a r m o n i s c h e s e x u e l e r e l a t i e ; m e t een g e w a a r w o r d i n g v a n “ a n d e r s ” e n o n b e g r e p e n z i j n e r v a a r t h e t k i n d d i k w i j l s e e n p e r i o d e v a n i n t e n s e e e n z a a m h e i d . “ Ve r e i s t e n . Wa t d e a d o l e s c e n t h e t m e e s t e n o d i g h e e f t i s o n - z e l f z u c h t i g e b e l a n g s t e l l i n g e n b e g r i p v a n z i j n n a a s t e n p l u s de g e l e g e n h e i d e i g e n i d e e ë n t e o n t w i k k e l e n d i e m o g e l i j k t o t i d e a l e n k u n n e n u i t g r o e i e n . De expansieve p e r i o d e 5. A l s d e v o l w a s s e n e n om hem h e e n l a t e n z i e n , d a t o o k z i j h u n t w i j f e l s e n v r e z e n h e b b e n e n d e s o n d a n k s d u i d e l i j k e d o e l s t e l - l i n g e n i n h e t l e v e n , d a n z a l d e a d o l e s c e n t z i c h m i n d e r g e ï s o l e e r d v o e l e n e n z a l h i j v e r t r o u w e n h e b b e n i n z i j n t o e - komst. G e v a r e n . E r z i j n v e e l j o n g e r e n d i e o p d e z e l e e f t i j d a l h u n e e r s t e w e r k k r i n g m o e t e n a a n v a a r d e n . G e w o o n l i j k b e t e k e n t d i t een o m g e v i n g z o n d e r s t i m u l a n s v o o r h e t o n t w i k k e l e n v a n e i g e n i d e e ë n e n z o n d e r e r k e n n i n g v a n d e k w e t s b a a r h e i d v a n d e z e l e e f t i j d s g r o e p . H e t r e s u l t a a t i s v a a k d a t k i n d e r e n z i c h i n z i c h z e l f t e r u g t r e k k e n , n a a r b u i t e n e e n ” v o l w a s s e n “ i n d r u k maken e n h e t p r i l l e z a a d v a n h u n c r e a t i e v e m o g e l i j k h e d e n d e rug t o e k e r e n t e n g u n s t e v a n h e t m a t e r i a l i s t i s c h e ” i d e a a l “ van ” e e n g o e d l e v e n t j e “ . Anderen, b i j v o o r b e e l d i n h e t v o o r t g e z e t o n d e r w i j s m e t e e n s t e r k c o n c u r r e r e n d k a r a k t e r , h e b b e n w e i n i g r u i m t e v o o r i n - n e r l i j k e o r i ë n t a t i e o f v o o r d e o n t m o e t i n g m e t mensen a n d e r s dan i n d e z e l f d e c o n c u r r e r e n d e s a m e n h a n g . D i t l e i d t v a a k t o t een o n d e r o n t w i k k e l d g e v o e l s l e v e n e n t o t v r o e g t i j d i g e ” d r o p - o u t s “ . 21-28 j a a r . V o o r d e j o n g e v o l w a s s e n e i s h e t b e l a n g r i j k s t e , d a t h i j n u d e b u i t e n w e r e l d b i n n e n t r e e d t e n z e l f k e n n i s v e r z a - m e l t . D e w e r e l d m o e t hem v e r t e l l e n w i e h i j i s d o o r a l s e e n s p i e g e l v o o r hem z e l f t e f u n g e r e n ; t e g e l i j k e r t i j d h e e f t h i j de b e h o e f t e d i e w e r e l d t e l e r e n k e n n e n e n t e v e r o v e r e n . H i j t r e e d t v a a k o p m e t e e n z e k e r e m e e d o g e n l o o s h e i d o f a r r o g a n - t i e , m e t e e n e g o ï s m e d a t - l e t t e r l i j k - w e i n i g r u i m t e v o o r anderen o v e r l a a t . D a t d u i d t o p e e n s t e r k e b e h o e f t e a a n v e e l - z i j d i g e o n d e r v i n d i n g e n a a n d u i d e l i j k e e n o n m i d d e l l i j k e f e e d - b a c k . G e v a r e n . V e e l j o n g e mensen h e b b e n e e n w e r k k r i n g m e t e e n v o u - d i g e r o u t i n e - b e z i g h e d e n , d i e w e i n i g v a n h u n c a p a c i t e i t e n v e r g t . O p d e z e w i j z e l e r e n z i j m a a r z e e r g e d e e l t e l i j k h u n e i g e n m o g e l i j k h e d e n o n t d e k k e n e n z i j v e r l i e z e n h u n w e e t - g i e r i g h e i d o p j o n g e - l e e f t i j d . L a t e r ” v e r s t a r r e n “ d e z e m e n s e n g e m a k k e l i j k e n z i j o n t w i k k e l e n e e n t e g e n z i n i n v e r a n d e r i n - gen. H e t z e l f d e g e l d t v o o r mensen d i e z i c h o p j o n g e l e e f t i j d t e v e e l s p e c i a l i s e r e n . A l h o e w e l d e z e mensen z i c h d i e p g a a n d z u l l e n o n t w i k k e l e n o p é é n s p e c i a a l g e b i e d ( b . v . h e t i n t e l - l e c t u e l e g e b i e d ) , w o r d e n z i j e e n z i j d i g e n b l i j - v e n , e m o t i o n e e l o n d e r o n t w i k k e l d e n i n h e t a l g e m e e n o n h a n d i g e n o n p r a k t i s c h . Een a n d e r g e v a a r l i g t i n d e i s o l e r e n d e e i g e n s c h a p p e n v a n d e l e e f w i j z e i n o n z e e e u w e n i n d e o n p e r s o o n l i j k h e i d Va n h e t o r g a n i s a t o r i s c h v e r b a n d , d a t w e i n i g m o g e l i j k h e d e n b i e d t v o o r een p e r s o o n l i j k e e n d i r e c t e b e t r o k k e n h e i d . D i t r e s u l t e e r t vaak i n v e r v r e e m d i n g e n d e s o r i ë n t a t i e , w a a r d o o r mensen z i c h g e h e e l t e r u g t r e k k e n i n z i c h z e l f o f i n h u n w e r k . 6. 28-35 j a a r . Mensen v a n o m s t r e e k s d e r t i g w i l l e n d e e l u i t m a k e n van e e n w i j d e r e w e r e l d , z i j w i l l e n h u n v e r b i n t e n i s s e n u i t - b r e i d e n e n t e z e l f d e r t i j d h e b b e n z i j d e b e h o e f t e o v e r d e w e r e l d a l s z o d a n i g n a t e d e n k e n . D i t i s d e t i j d om a c t i e f t e z i j n o p h e t s o c i a l e v l a k , o m e e n b e w u s t d e e l t e z i j n v a n d e gemeenschap. Op h e t g e b i e d v a n d e a r b e i d i s d i t d e t i j d om t e s p e c i a l i s e - r e n , o m w e r k e l i j k d i e p d o o r t e d r i n g e n o p b e p a a l d e g e b i e d e n van k u n d i g h e d e n e n / o f k e n n i s . D e mens i s n u m i n d e r m e t z i c h z e l f b e z i g ; h i j s t a a t w a t v r i j e r t e g e n o v e r d e w e r e l d ( s o m s : om t e z i e n w a t h i j e r u i t k a n h a l e n ) ; h i j v o e l t z i c h z e k e r d e r wat b e t r e f t d e e i g e n s t e r k e e n z w a k k e k a n t e n e n h i j h e e f t meer b e g r i p v o o r d e k w a l i t e i t e n v a n a n d e r e n . H i j d e b a t t e e r t nu m i n d e r e n d i s c u s s i e e r t m e e r. R a t i o n e l e a c t i v i t e i t e n z o a l s a n a l y s e r e n , o r g a n i s e r e n e n p l a n n e n komen n u z e e r s t e r k n a a r v o r e n . G e v a r e n . E e n d e r t i g - j a r i g e k a n i n m i d d e l s d o o r e r v a r i n g g e - l e e r d h e b b e n d a t h e t z i j n n u t h e b b e n k a n m e t j e e l l e b o g e n t e w e r k e n , m a a r d a t j e n o g b e t e r j e h o o f d k u n t g e b r u i k e n . M e t andere w o o r d e n : h i j i s r i j p om t e m a n i p u l e r e n . I n o n z e m a a t - s c h a p p i j h e e r s t d a a r t o e v a a k e e n b e v o r d e r l i j k k l i m a a t : z i j , d i e m a c h t h e b b e n , p r o d u c e r e n e e n g r o t e h o e v e e l h e i d a n o n i e m e en g e i s o l e e r d e i n f o r m a t i e , b e d o e l d om d e a c h t e r g r o n d e n v a n de b e s l u i t v o r m i n g t e m a s k e r e n ; i n z o ' n k l i m a a t g e d i j t d e m a n i p u l a t i e . Een t w e e d e b r o n v a n g e v a a r i s h e t u i t s l u i t e n d g e r i c h t z i j n op r e s u l t a t e n , e e n j a c h t d i e w e i n i g t i j d l a a t o m d e k w a l i t a - t i e v e a s p e c t e n v a n h e t l e v e n t e o v e r d e n k e n . Een d e r d e g e v a a r l i g t i n d e o m s t a n d i g h e i d , d a t h e t c o m f o r t waarmee d e m o d e r n e t e c h n i e k e n d e ” o n t s p a n n i n g s “ - m o g e l i j k h e - den d e mens o m r i n g e n , h e m e r t o e z u l l e n b r e n g e n g e n o e g e n t e nemen m e t h e t o p p e r v l a k k i g e . 35-42 j a a r . O m s t r e e k s h e t v e e r t i g s t e l e v e n s j a a r g a a n v e e l mensen d o o r e e n c r i s i s v a n d i e p e t w i j f e l ; e e n p e r i o d e , d i e - l i j k t o p d i e v a n d e p u b e r t e i t . D e v r a g e n , d i e d a n b i j d e mens o p k o m e n , z i j n e c h t e r v a n a n d e r e a a r d ; t e g e n d i e t i j d hebben w i j g e n o e g l e v e n s e r v a r i n g o p g e d a a n om m e t o n s z e l f zowel a l s m e t d e o n s o m r i n g e n d e w e r e l d om t e g a a n - , w a t n o g n i e t w i l z e g g e n , d a t w i j d e r e l a t i e t u s s e n d i e t w e e d o o r - g r o n d e n . W i j w a r d e n g e c o n f r o n t e e r d m e t v r a g e n w a a r w i j l i e v e r n i e t b i j b l i j v e n s t i l s t a a n . D a a r i s b i j v o o r b e e l d d e k w e s t i e v a n h e t o u d e r w o r d e n e n d e o n o n t k o o m b a a r h e i d v a n d e d o o d . V r a g e n b e t r e f f e n d e h e d e n , v e r l e d e n e n t o e k o m s t h a n g e n d a a r m e e samen: ” W a t h e b i k m e t m i j n l e v e n t o t n u t o e g e d a a n ? Wa t b e - t e k e n e n m i j n h u i d i g e l e v e n e n d e mensen om m i j h e e n v o o r m i j ? W i l i k z o d o o r g a a n ? Wa a r i s h e t l e v e n g o e d v o o r ? “ D i t z i j n e x i s t e n t i ë l e v r a g e n , d i e l a n g n i e t i e d e r e e n o n d e r o g e n d u r f t t e z i e n ; d a n z i e n w i j i n d e z e l e v e n s f a s e d e h o u d i n g van ” h e t l e v e n b e g i n t b i j 4 0 “ , m e n s e n d i e z i c h w a a r w i l l e n 7. maken; m e n s e n d i e e e r d e r e r o p u i t z i j n i n d r u k t e maken o p anderen d a n z i c h m e t d e z e v r a g e n b e z i g t e h o u d e n . Wa n n e e r w i j e c h t e r d e w i l s k r a c h t o p b r e n g e n d i t l a a t s t e We l t e d o e n , b e t e k e n t d e z e f a s e v a n h e t l e v e n e e n v o o r b e r e i d i n g v o o r e e n p e r i o d e v a n e e n n i e u w z e l f b e w u s t z i j n e n v a n c r e a t i v i t e i t . Onze o m g e v i n g k a n o n s b e h u l p z a a m z i j n d o o r o n s o p d i t n i v e a u van z e l f - e v a l u a t i e t e g e m o e t t e komen e n o n s d e g e l e g e n h e i d t e g e v e n m e t n i e u w e g e d r a g s m e t h o d e n t e e x p e r i m e n t e r e n . G r o e - pen, w a a r i n men d e z e f u n d a m e n t e l e l e v e n s v r a g e n a a n d e o r d e w i l s t e l l e n , k u n n e n h i e r b i j o o k v a n v e e l n u t b l i j k e n t e z i j n . G e v a a r. N a a s t d e r e e d s e e r d e r genoemde g e v o l g e n v a n d e moderne w e l v a a r t s s t a a t , l i j k t t e v e n s e e n t e n d e n s a a n w e z i g om de m o g e l i j k h e i d v a n d e i n n e r l i j k e o n t w i k k e l i n g v a n d e mens r i b e r h a u p t t e o n t k e n n e n ; d e n e i g i n g om e e n v o u d i g t e a a n v a a r - den d a t h e t l e v e n a l s z o d a n i g g e e n e n k e l e s p e c i a l e b e d o e l i n g o f b e t e k e n i s z o u h e b b e n . D i t i s e e n t o e s t a n d v a n fi n a l e w a n - hoop d i e s l e c h t s d o o r d e w a r m t e d e r n a a s t e n l i e f d e k a n w o r d e n o v e r w o n n e n . De p e r i o d e v a n d e s o c i a l e v o l w a s s e n h e i d 4 2 - 4 9 j a a r . A l s d e v r a a g s t u k k e n v a n d e v o r i g e f a s e t o t o p z e k e r e h o o g t e o n d e r o g e n z i j n g e z i e n , z u l l e n d e mensen v a n i n d e v e e r t i g o p z o e k g a a n n a a r n i e u w e i m p u l s e n , n a a r e e n nieuwe d i m e n s i e i n h u n l e v e n . Het i s n i e t l a n g e r d e b e h o e f t e a a n p e r s o o n l i j k s u c c e s e n e r - k e n n i n g , d i e v o o r o p s t a a t , m a a r e e n g r o e i e n d v e r l a n g e n o m : - d e w e r e l d m e t n i e u w e o g e n t e b e k i j k e n ; - n i e u w e d o e l s t e l l i n g e n i n h e t l e v e n t e o n t d e k k e n ; - e e n w e r k e l i j k e b i j d r a g e t e l e v e r e n a a n d e n o d e n e n b e h o e f - t e n v a n a n d e r e n . Vaak o o k s l a a t h i j d e v e r k e e r d e w e g i n , d o o r d a t h i j o p z o e k g a a t n a a r ” i e t s a n d e r s “ ( e e n n i e u w e b a a n , e e n a n d e r e l e v e n s - p a r t n e r ) w a t e c h t e r d e o n t d e k k i n g v a n n i e u w e m o g e l i j k h e d e n n i e t z a l b e v o r d e r e n ; h e t i s e e n d e f o r m a t i e , w a a r v a n d e o o r - zaak v a a k l i g t i n e e n o n b e v r e d i g e n d v e r l e d e n . Op d e d r e m p e l v a n n i e u w e - r e a l i s t i s c h e : - i d e a l e n o f v a n i n i t i a t i e v e n , d i e a a n a n d e r e n t e n g o e d e k o m e n , w o r d e n v e e l mensen g e c o n f r o n t e e r d m e t h u n v r o e g e r e m i s l u k k i n g e n e n t e - l e u r s t e l l i n g e n e n e r i s e e n d o e l b e w u s t e moed v o o r n o d i g om h e t v e r l e d e n t e a a n v a a r d e n v o o r w a t h e t w a s e n d e s a l n i e t t e - min e e n n i e u w e t o e k o m s t t e c r e ë r e n . , A l s d a t l u k t , z i e n w i j d a t mensen g r o o t e n t h o u s i a s m e o p b r e n - gen v o o r n i e u w e t a k e n e n d e v r u c h t e n d a a r v a n z u l l e n a a n a n - deren o f a a n d e o r g a n i s a t i e , w a a r v a n z i j d e e l u i t m a k e n , t e n goede k o m e n . 8. G e v a r e n . A l h o e w e l o n z e t i j d r i j k i s a a n v e r a n d e r i n g e n e n v e r n i e u w i n g e n , l i j d e n t o c h v e e l g r o t e o r g a n i s a t i e s z o w e l a l s de s a m e n l e v i n g z e l f a a n e e n z e k e r e v e r s t a r r i n g ; a a n o n w r i k - b a r e s t r u c t u r e n e n p r o c e d u r e s , d i e w e i n i g r u i m t e l a t e n v o o r een v r i j e , p e r s o o n l i j k e o n t w i k k e l i n g . W i j w o r d e n g e fi x e e r d i n e e n b e p a a l d r o l - g e d r a g , d a t v a a k i n h e t g e h e e l n i e t b e a n t w o o r d t a a n d e p e r s o o n l i j k e o n t w i k k e l i n g s b e h o e f t e n . Wanneer e r g e e n r u i m t e i s v o o r h e t e x p e r i m e n t m e t e e n n i e u w e gedragscode ( i n d e p r e s t a t i e - m a a t s c h a p p i j i s g e e n r u i m t e v o o r ” o n z e k e r h e i d “ ) l i j k t d i k w i j l s a a n p a s s i n g a a n d e o u d e s i t u a t i e d e e n i g e m o g e l i j k h e i d . 4 9 - 5 6 j a a r . M e n s e n , d i e i n d e v o r i g e l e v e n s f a s e h e t g e l u k hadden n i e u w e d o e l s t e l l i n g e n i n h u n l e v e n t e f o r m u l e r e n , z u l l e n n u o o k a n d e r e n w i l l e n h e l p e n h e t z e l f d e t e b e r e i k e n . I n d e z e f a s e k a n d e mens e c h t e r s o c i a l e v a a r d i g h e d e n o n t w i k - k e l e n , h e t v e r m o g e n om t e l u i s t e r e n e n i n z i c h t i n d e j u i s t e aanpak v a n e e n s i t u a t i e . O o k o o r s p r o n k e l i j k e d e n k b e e l d e n ; h e t v e r m o g e n d e z a k e n t e o v e r z i e n i n h u n v e e l v o u d i g e r e a l i - t e i t o f h e t t a l e n t om e e n n i e u w e r i c h t i n g e n n i e u w e d o e l - s t e l l i n g e n o p o v e r t u i g e n d e w i j z e u i t t e d r a g e n z i j n d e k w a - l i t e i t e n , d i e i n d e z e l e e f t i j d s g r o e p g e v o n d e n w o r d e n . Wanneer l e v e n s e r v a r i n g e n i n t e l l i g e n t i e g e p a a r d g a a n a a n v e r w o r v e n m e d e d o g e n , k a n d e mens i n d e z e l e v e n s f a s e e e n w i j z e h e l p e r e n r a a d g e v e r z i j n . G e v a r e n . M e n s e n , d i e u i t d e v o r i g e l e v e n s f a s e v e e l o n o p g e - l o s t e p r o b l e m e n meenemen, z u l l e n ” a f w i j k i n g e n “ v e r t o n e n : w i j z i e n d a n m e n s e n , d i e v l u c h t e n i n h u n w e r k e n e r d e s l a a f v a n w o r d e n ; m e n s e n , d i e v l u c h t e n i n d e d r a n k o f s e x u e l e p e r v e r - s i e s . Op h e t t o n e e l l e v e r t d i t u i t b u n d i g m a t e r i a a l o p v o o r f a r c e en k o m e d i e , m a a r d e s c h e i d s l i j n t u s s e n k o m e d i e e n t r a g e d i e i s u i t e r s t d u n . - E r k a n g e c o n s t a t e e r d w o r d e n , d a t h e t management w e i n i g b e - g r i p o p b r e n g t v o o r d e a f n e m e n d e f y s i e k e k r a c h t v a n d e mens i n d e z e l e v e n s f a s e . W i j z i e n d a n mensen i n d e z e l f d e f y s i e k v e e l e i s e n d e b a n e n t e zamen m e t t w i n t i g - e n d e r t i g j a r i g e n , z o n d e r d a t e r r e - k e n i n g mee w o r d t ,gehouden d a t d e o u d e r e v e e l m e e r v a n z i j n e n e r g i e z a l m o e t e n v e r b r u i k e n d a n d e j o n g e r e om h e t z e l f d e t e v e r r i c h t e n . - D e k w a l i t e i t e n v a n v i s i e e n s o c i a l e v a a r d i g h e i d w a r d e n i n h e t management m a a r m a t i g g e h o n o r e e r d . R a t i o n e l e i n t e l l i - g e n t i e e n h e t a u t o r i t a i r e l e i d e r s c h a p w o r d e n g e w o o n l i j k v e e l h o g e r a a n g e s l a g e n . D i t l e i d t v a a k t o t e e n v e r v r o e g d ” a f d a n k e n “ v a n d e v i j f - t i g j a r i g e n e n d i t h e e f t o p z i j n b e u r t w e e r e e n v e r h a r d i n g van d e l e v e n s s f e e r i n d e o r g a n i s a t i e t o t g e v o l g . COPYRIGHT N P I 9. 56-63 j a a r . G e d u r e n d e d e z e j a r e n b e g i n t d e mens l a n g z a m e r - hand t e r u g t e z i e n o p z i j n ( w e r k - ) l e v e n e n g a a t h i j d e r e k e - n i n g d a a r v a n o p m a k e n . O o k h i e r v a n k a n w e e r e e n n i e u w e i m p u l s u i t g a a n . Men v r a a g t z i c h a f : ” W a t z o u i k n u n o g k u n n e n d o e n ? “ . D e w e r e l d om z i c h h e e n e n i n z i c h z e l f beschouwende t r a c h t d e mens d e b a l a n s o p t e maken v a n w a t b e r e i k t w e r d e n van w a t o n v e r v u l d b l e e f . G e v a a r. E e n z e k e r e h o p e l o o s h e i d t e n a a n z i e n v a n h e t n i e t - b e - r e i k t e . M e n k a n h i e r o n d e r u i t komen d o o r om z i c h h e e n t e z i e n e n d e n o d e n v a n ” d e a n d e r “ t e h e r k e n n e n . 6 3 - 7 0 j a a r . I n d e z e l e e f t i j d s f a s e t r e k k e n d e m e e s t e mensen z i c h m e e r e n m e e r t e r u g . D e o r g a n i s a t i e z o u d e z e mensen k u n - nen h e l p e n z i c h v o o r t e b e r e i d e n o p e e n l e v e n z o n d e r h e t c o n c e r n , z o n d e r h e t r e g e l m a t i g e w e r k l e v e n e n d e s t a t u s d i e d i t m e t z i c h m e e b r e n g t . A l s d e p e n s i o e n g e r e c h t i g d e l e e f t i j d n a d e r t , k a n men n o g v e e l b e v r e d i g i n g v i n d e n i n e e n g o e d e ” o v e r d r a c h t “ a a n d e o p v o l g e r en i n h e t n u t t i g z i j n o p d e a c h t e r g r o n d . Vaak w o r d t d e e s s e n t i e v a n e e n m e n s e n l e v e n p a s n a z i j n d o o d d u i d e l i j k z i c h t b a a r v o o r h e n d i e hem n a s t o n d e n . W i j o v e r - z i e n d a n d a t l e v e n i n z i j n t o t a l i t e i t e n e r v a r e n - a l s e e n m e l o d i e - h e t u n i e k e v a n d e z e p e r s o o n l i j k h e i d . D e e e r b i e d , d i e w i j s o m s v o e l e n v o o r w a t e e n mens m e t z i j n l e v e n t r a c h t - t e t e b e r e i k e n , h e e f t v e e l w e g v a n d e e e r b i e d waarmee w i j h e t b e g i n n e n d e l e v e n v a n d e j o n g g e b o r e n e a a n s c h o u w e n .

ontwikkelingsfasen_van_de_mens.txt · Last modified: 2018/10/03 06:08 (external edit)