NPI archives

npi_-_beleid_-_een_uitsparende_definitie.pdf

NPI - Instituut voor Organisatie Ontwikkeling BELEID - EEN “UITSPARENDE” DEFINITIE De meeste begrippen zijn niet meer duidelijk. Zoveel mensen, zoveel betekenissen worden aan ŽŽn en hetzelfde begrip toe- gekend. Dit is soms verwarrend en lastig. Maar aan de andere kant biedt het de mogelijkheid om door openheid en inspan- ning tot een gemeenschappelijke inhoud voor een bepaald woord te komen. I Wat is beleid niet? syllabus: 6571.8710 BK/LO Beleid is geen doelstelling: “In het komende werkjaar willen we van produkt X de omzet met 10% verhogen.” Een doelstelling bevat een werkwoord, een object, een (kwantitatieve) maatstaf, een tijdelijke begrenzing en is zo geformuleerd, dat een derde kan nagaan of het doel be- reikt is. Beleid is geen regel: “Zodra de rode lamp aangaat, knop A indrukken.” Een regel geeft aan welk concreet gedrag in ŽŽn bepaalde situatie gevraagd wordt. Beleid is geen werkwijze c.q. procedure: “Wij beginnen vandaag de vergadering met agendapunt 2, vervolgens behandelen wij de punten 1 en 3 en wij eindi- gen met een korte terugblik.” Een werkwijze geeft een weg aan en noemt de verschillende activiteiten in een bepaalde volgorde. Beleid is geen beslissing of maatregel: “Omdat de tekstverwerker niet functioneert schrijf ik de- ze urgente brief met de hand.” Beslissingen of maatregelen in deze zin worden genomen op basis van situationele criteria. Beleid is geen intentie of streefrichting: “De directie wil medewerkers die zelf initiatieven nemen en verantwoordelijkheid willen dragen voor de doelstel- lingen en het beleid van de onderneming.” Valckenboschlaan 8, Postbus 299, 3700 AG Zeist, Telefoon 03404-20044, Fax 03404-12770. 2. Een intentie of een streefrichting drukt een ideaal uit, namelijk waarden m.b.t. mens, organisatie en maatschap- pij. Zij zijn een inspiratiebron en vormen een leidraad voor het individuele handelen. Zij geven vorm aan de identiteit van een organisatie. Beleid beweegt zich tussen een “geestelijke” pool die tot uitdrukking komt in intenties, streefrichtingen, achter- liggende mens- en maatschappij-visies en een “materi‘le” pool, die zichtbaar wordt in regels, procedures en maat- regelen. Beleidsontwikkeling komt niet tot stand zonder inspanning van het individu en de gemeenschap. Het vraagt om een on- derzoekshouding: Welke opvattingen staan achter dit be- sluit, deze maatregel, deze procedure? Hoe kan ik mijn waarden m.b.t. mens en maatschappij naar deze organisatie toe vertalen en tot een gemeenschappelijke waarde maken? Beleid was en is altijd aanwezig. Hoe kan beleid nu be- wust en expliciet gemaakt worden, zodat een leerproces bij mij zelf en anderen op gang komt waardoor het tot gedacht, beleefd en gedaan beleid komt? II Wat moet beleid mogelijk maken? In een organisatie waar het principe van de arbeidsdeling wordt toegepast zijn medewerkers van elkaar afhankelijk - dus op samenwerking aangewezen. Gemeenschappelijk gekozen beleid: - verschaft de enkeling criteria voor het handelen in wisselende situaties; - vergemakkelijkt de oordeelsvorming in groepen en helpt betrokkenen snel en doeltreffend tot een gemeenschappe- lijk besluit te komen - waarin het beleid al of niet gevolgd wordt; - maakt samenhangen doorzichtig en legt verband tussen de beslissingen van verschillende mensen, afdelingen en organisatieniveaus. Hierdoor wordt de identiteit van groepen, afdelingen en uiteindelijk van de totale organisatie zichtbaar; - vormt de grondslag voor betere toelichting op afzonder- lijke beslissingen voor derden; - bevordert ßexibel handelen en delegeren van verant- woordelijkheden. Zo te zien maakt beleid een andere stijl van leiding ge- ven, c.q. een andere manier van samenwerken mogelijk: Het individu beslist intelligent in de zin van het geheel. De persoonlijke keuze van de enkeling is het fundament voor gemeenschappelijk beleid. Gelijktijdig is beleid ook “bo- ven-persoonlijk”, een ieder van hoog tot laag kan eraan getoetst worden. COPYRIGHT NPI 3.