de_groep_als_leersituatie

Back to list

Copyright © Association for Social Development (ASD) 2013 All Rights Reserved. No part of this website may be reproduced or published without the express consent of Association for Social Development (ASD). Please also read http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/

Original format:

npi_-_de_groep_als_leersituatie.pdf

NPI - Instituut voor Organisatie Ontwikkeling DE GROEP A LS LEERSITUATIE I e d e r mens i s , o p e l k moment v a n z i j n l e v e n , v o o r t g e s c h r e d e n t o t o p e e n b e p a a l d p u n t v a n z i j n p e r s o o n l i j k e o n t w i k k e l i n g s - weg, d a t h e t “ r e s u l t a a t ” i s v a n h e t s a m e n s p e l v a n e e n d r i e - t a l f a c t o r e n c o m p l e x e n : a . D e f u n d a m e n t e l e , a l g e m e e n - m e n s e l i j k e e i g e n s c h a p p e n e n o n t w i k k e l i n g s p a t r o n e n , z o a l s b . v . h e t d e n k e n - v o e l e n - w i l l e n , h e t o u d e r w o r d e n , h e t k u n n e n l e r e n , h e t k u n n e n k i e z e n , e n z . b . Z i j n p e r s o o n l i j k e “ a a n l e g ” , b e g a a f d h e d e n e n b e p e r k i n g e n . c . Z i j n p e r s o o n l i j k e “ l e v e n ” t o t d u s v e r , d . w . z . i n t e r a c t i e met z i j n o m g e v i n g e n d e i n v l o e d e n v a n h e t m i l i e u . Hoewel e e n r a n g o r d e v a n b e l a n g r i j k h e i d n a u w e l i j k s a a n t e w i j - zen i s , m o e t e r o p gewezen w o r d e n , d a t h e t e i g e n l i j k e o n t w i k - k e l i n g s p r o c e s s l e c h t s i n g a n g g e z e t e n v o l t r o k k e n k a n w o r d e n d o o r d e o n t m o e t i n g m e t d e o m g e v i n g . D e v e r s c h i l l e n d e l e e r - p s y c h o l o g i s c h e s c h o l e n l e g g e n v e r s c h i l l e n d e a c c e n t e n , d i e z i c h bewegen o p e e n s c h a a l t u s s e n v r i j w e l v o l l e d i g e p r a e d e s - t i n a t i e ( m i l i e u - f a c t o r d u s t e v e r w a a r l o z e n k l e i n ) e n e e n z e e r s t e r k e d o m i n a n t i e v a n d e o m g e v i n g ( “ t a b u l a r a s a ” ) . D e w a a r - h e i d l i g t , z o a l s g e w o o n l i j k , e r g e n s i n h e t m i d d e n , d o c h d e w e r k e l i j k h e i d , d . w . z . h e t s a m e n s p e l v a n d e v e r s c h i l l e n d e f a c - t o r e n c o m p l e x e n è n h e t p r o b l e e m , w a t d e z e f a c t o r e n c o m p l e x e n i n h o u d e n , i s a a n z i e n l i j k g e c o m p l i c e e r d e r d a n d e m e e s t e t h e o - r i e ë n k u n n e n s a m e n v a t t e n . Voor o n s d o e l i s h o o f d z a k e l i j k v a n b e l a n g d e z e d r i e f a c t o r e n complexen t e o n d e r s c h e i d e n . Het “ l e v e n ” a l s o n t w i k k e l i n g s f a c t o r 265.8212 - / L G Het m e n s e l i j k e o n t w i k k e l i n g s p r o c e s w o r d t d u s g e a c t u a l i s e e r d d o o r e e n c o n f r o n t a t i e m e t d e o m g e v i n g . D e b e k e n d e v e r h a l e n van d e W o l f - k i n d e r e n z i j n h i e r v a n e e n i l l u s t r a t i e , e v e n a l s d e p r o b l e m a t i e k v a n j e u g d i g e d e l i n q u e n t e n , d e 1 b r e e d i n g 1 v a n l e i d e r s , m a a r o o k d e a c a d e m i c u s e n d e man v a n e r v a r i n g . Het i s d u s v a n z e e r g r o o t b e l a n g , w e l k e c o n t a c t e n m e t d e b u i - t e n w e r e l d p l a a t s v i n d e n e n h o e d e z e v e r l o p e n . Ten a a n z i e n v a n h e t h o e , k a n men v e r s c h i l l e n d e o n d e r s c h e i - d i n g e n m a k e n , o . a . d i e n a a r i n t e n s i t e i t v a n h e t c o n t a c t . 1 . H e t “ c o n t a c t ” Het “ i n a a n r a k i n g komen m e t ” , h e t v l u c h t i g b e n a d e r e n e n weer t e r u g t r e k k e n , h e t n i e t - v e r b i n d e n d e n n i e t - b e t r o k k e n tegenkomen v a n d e b u i t e n w e r e l d . Valckenboschlaan 8, Postbus 299, 3700 AG Zeist, Telefoon 03404-20044, Fax 03404-12770. De s o c i a l e g r o e p a l s o n t w i k k e l i n g s f a c t o r 2 . 2 . H e t “ s a m e n s p e l ” Waa r b i j h e t c o n t a c t d i e p e r g a a t , e e n z e k e r e p e r s o o n l i j k e i n z e t e n a c t i v i t e i t v e r e i s t z i j n , r i s i c o ' s genomen w o r d e n en e e n e m o t i o n e l e b e t r o k k e n h e i d o p t r e e d t . 3. D e “ o n t m o e t i n g ” Waa r b i j d e mens z i j n “ e i g e n Z i j n ” k a n b e l e v e n d o o r e e n s t e r k e p e r s o o n l i j k e i n z e t e n e m o t i o n e l e b e t r o k k e n h e i d . De f r e q u e n t i e v a n h e t v o o r k o m e n v a n d e z e v e r s c h i l l e n d e c o n t a c - t e n i s o m g e k e e r d e v e n r e d i g a a n d e v e r s n e l l i n g , d i e d e o n t - w i k k e l i n g d o o r d i t c o n t a c t k r i j g t : D e v r i j z e l d z a m e momenten van “ o n t m o e t i n g ” , o n t w i k k e l e n d e mens s t e r k e r d a n d e v e l e c o n - t a c t e n o p c o n t a c t - n i v e a u , d i e i n v e l e g e v a l l e n s l e c h t s p e r i f e r e e r v a r i n g e n b l i j v e n . I n d e p r a k t i j k z i e n w e , d a t h e t m e n s e l i j k e o n t w i k k e l i n g s p r o c e s z i c h i n b e l a n g r i j k e m a t e v o l t r e k t i n d e genoemde “ s a m e n s p e l ” - c o n t a c t e n m e t d e b u i t e n w e r e l d , i n h e t i g i v e a n d t a k e ' , I c h a l l e n g e a n d r e s p o n s e ' , i n a c t i e - r e a c t i e , d i e a l l e e e n v r i j c o n c r e e t k a r a k t e r h e b b e n . Het i s d e c o n c r e t e s o c i a l e g r o e p , d i e o n s v o o r n a a m s t e o n t - w i k k e l i n g s m e d i u m i s , ( g e z i n , v r i e n d j e s g r o e p , s c h o o l k l a s , c o l l e g a ' s , w e r k g r o e p , e n z . ) , w a a r i n w e o n z e b a s i s - v a a r d i g h e d e n i n h e t l e v e n o p d o e n , n l . : a . E e n ' k n o w - h o w ' o m m e t d e o b j e c t e n om o n s h e e n om t e g a a n . b . E e n v a a r d i g h e i d t o t e e n a a n g a a n e n h a n t e r e n v a n s o c i a l e r e l a t i e s . c . E e n v e r h o u d i n g t o t h e t i m m a t e r i ë l e ( n o r m e n e n w a a r d e n ) , h e t o n b e k e n d e e n h e t n i e t - a c t u e l e ( t r a d i t i e , t o e k o m s t - p e r s p e c t i e f , e . d . ) . I n r e l a t i e f n o g s i m p e l g e s t r u c t u r e e r d e s a m e n l e v i n g s v o r m e n g e s c h i e d d e d e m e n s e l i j k e o n t w i k k e l i n g i n e e n a a n e e n g e s c h a k e l - de r e e k s v a n e e n b e p e r k t a a n t a l v a n z u l k e g r o e p e n , w a a r a a n men d o o r “ n a t u u r l i j k e ” g e g e v e n h e d e n g e b o n d e n w a s ( c l a n ' s , k a s t e s t a n d e n , e n z . ) . H i e r v i e l e n d u s l e e f - , l e e r - e n a r b e i d s - g r o e p s a m e n . I n d e o n t w i k k e l i n g v a n o n z e m a a t s c h a p p i j , z i j n w i j t h a n s o p een p u n t a a n g e k o m e n , d a t : a . L e e f - , l e e r - e n a r b e i d s g r o e p n i e t m e e r s a m e n v a l l e n . b . H e t a a n t a l g r o e p e n , t e n g e v o l g e v a n d e i n t e r n e d i f f e r e n - t i a t i e d e r s a m e n l e v i n g , e n o r m i s t o e g e n o m e n . c . D e o u d e t r a d i t i o n e l e g r o e p e n n i e t m e e r e e n c o n t i n u e r e e k s vormen. d . E r e e n z e k e r e v r i j h e i d h e e r s t om d e e l u i t t e maken v a n v e r s c h i l l e n d e g r o e p e n . H i e r d o o r k u n n e n d e t r a d i t i o n e l e g r o e p e n n i e t m e e r v o o r a l l e s i t u a t i e s o p l e i d e n , t e r w i j l v e l e c o n t a c t e n m e t d e b u i t e n - w e r e l d v a n h e t a c t i e v e s a m e n s p e l - n i v e a u n a a r h e t v l u c h t i g e r e c o n t a c t - n i v e a u v e r l e g d z i j n ( r a d i o , t i j d s c h r i f t e n , p a s s i e v e v e r s t r o o i i n g ) . D i t a l l e s h e e f t , n a d a t e e n t i j d l a n g g e p r o b e e r d w a s a l l e e n d o o r i n d i v i d u e l e m e t h o d e n d e m e n s e l i j k e o n t w i k k e l i n g s g a n g t e b e - v o r d e r e n , g e l e i d t o t h e t o n t s t a a n v a n g r o e p s w e r k a l s m e t h o - d i e k . Algemene w e r k e n H e r b e r t A . T h e l e n : D y n a m i c s o f G r o u p s a t Wo r k , C h i c a g o 1 9 5 4 C a r t w r i g h t a n d Z a n d e r : G r o u p d y n a m i c s , N e w Yo r k , 2 e d r u k 1 9 5 8 P. H o f s t . á t t e r : G r u p p e n d y n a m i k , d i e K r i t i k d e r M a s s e n p s y c h o l o - g i e , R o r o r o 1 9 5 7 B i b l i o g r a fi e C . F. W i e r i n g a : “ G r o e p s w e r k , b e k n o p t e k r o n i e k - b e r e d e n e e r d e b i b l i o g r a fi e ” , V o l k s o p v o e d i n g n o . 1 0 / 1 1 , 1 9 5 8 . D u x , n o . 1 0 / 1 1 , 1 9 5 8 Wat i s g r o e p s w e r k ? Ve r s c h i l l e n d e v o r m e n v a n l e e r g r o e p e n 3 . Groepswerk b e o o g t , g e d e e l t e l i j k d o o r m i d d e l v a n s p e c i a a l v o o r d i t d o e l g e c r e ë e r d e g r o e p e n , e e n g e r i c h t o n t w i k k e l i n g s m e d i u m o f een l e e r s i t u a t i e t e v e r s c h a f f e n , w a a r i n d e o n t w i k k e l i n g s p r o - cessen p l a n m a t i g e n d o e l g e r i c h t g e l e i d k u n n e n w o r d e n . U i t d e z e d e fi n i t i e v o l g e n o n m i d d e l l i j k d e k r a c h t e n d e b e p e r - k i n g e n v a n g r o e p s w e r k . De d o e l g e r i c h t h e i d e n d e p l a n m a t i g h e i d b r e n g e n e e n z e k e r e e f fi c i e n c y m e t z i c h m e e , d . w . z . e r k a n m i n d e r a a n h e t t o e v a l o f d e o m s t a n d i g h e d e n w o r d e n o v e r g e l a t e n d a n i n v e l e “ e c h t e ” g r o e p e n g e s c h i e d t . H e t l e e r p r o c e s i s v e r d e r g e c o n c e n t r e e r d e r . Nadeel b l i j f t h e t i e t w a t k u n s t m a t i g e k a r a k t e r , w a a r d o o r s o m s de e r n s t o n t b r e e k t e n d e s i t u a t i e t e b e s c h e r m d i s . Met n a d r u k z i j o n d e r s t r e e p t , d a t g r o e p s w e r k n i e t a l l e e n e e n t e c h n i e k i s , m a a r d a t h e t a l s m e t h o d i e k a l t i j d v e r b o n d e n i s met e e n d o e l s t e l l i n g . K l a a r h e i d o v e r d e d o e l s t e l l i n g e n i s een e e r s t e v e r e i s t e . Aangezien e r e e n g r o t e w i s s e l w e r k i n g b e s t a a t t u s s e n g r o e p s - s t r u c t u u r - d o e l s t e l l i n g - g r o e p s a c t i v i t e i t , z i j n e r b i j n a even z o v e l e s o o r t e n v a n l e e r g r o e p e n a l s e r d o e l e n z i j n , t e r - w i j l d u s d e a a r d v a n d e a c t i v i t e i t e n o o k t e l k e n s e e n a n d e r e z a l z i j n . O o k h e t l e i d e r s c h a p z a l i n d e v e r s c h i l l e n d e l e e r - g r o e p e n e e n a n d e r k a r a k t e r h e b b e n . 7• - •• • \ Ruwweg g e c l a s s i fi c e e r d z o u men d e v o l g e n d e o n d e r s c h e i d i n g kunnen m a k e n : a . D o e l e n v o o r n a m e l i j k o p h e t n i v e a u v a n ' k n o w - h o w ' , v a n i n s t r u m e n t e l e v a a r d i g h e i d . B . v. i n s t r u c t i e - c o n f e r e n t i e , t r a i n i n g s c u r s u s , e n z . E c h t g r o e p s w e r k k o m t h i e r v a a k n i e t s t e r k t o t o n t p l o o i i n g , o m - d a t d e l e i d i n g s t e r k g e c e n t r a l i s e e r d i s e n d e l e e r s t o f v o o r o p s t a a t . b . D o e l e n v o o r n a m e l i j k o p h e t n i v e a u v a n s o c i a l e r e l a t i e s . Het k l a s s i e k e v o o r b e e l d i s d e T - g r o e p , w a a r i n h e t l e e r - p r o c e s z i c h a f s p e e l t i n v r i j e i n t e r a c t i e t u s s e n d e l e d e n . c . D o e l e n v o o r n a m e l i j k o p h e t n i v e a u v a n c o n c e p t u e l e v a a r - d i g h e d e n . B . v. s o m m i g e m a n a g e m e n t - d e v e l o p m e n t l e e r g a n g e n . I n d e m e e s t e l e e r g r o e p e n t r e e d t e c h t e r e e n c o m b i n a t i e v a n d o e l e n o p . E r m o e t b . v . i e t s g e d a a n w o r d e n a a n d e m e n s e l i j k e v e r h o u d i n g e n , a a n b e l e i d s v o o r l i c h t i n g e n a a n o r g a n i s a t i e t e c h - n i e k e n . Voo r n a ams t e p u n t i s , d a t d e v e r s c h i l l e n d e t e h a n t e r e n m e t h o d e n a a n g e p a s t w o r d e n a a n d e v e r s c h i l l e n d e d o e l e n . Nog a f z o n d e r l i j k t e noemen z i j n : 1 . D e c u r s u s 4 . Het h e e f t e n i g e t i j d g e d u u r d , v o o r d a t d u i d e l i j k w a s , d a t de c u r s u s n i e t h e t l a a t s t e w o o r d w a s o p h e t g e b i e d v a n o p - l e i d i n g e n . D e c u r s u s h e e f t a l s “ k u n s t m a t i g e ” l e e r g r o e p b e - p e r k t e m o g e l i j k h e d e n . D e m o g e l i j k h e d e n d i e h i j w è l b i e d t , z o a l s g e c o n c e n t r e e r d l e e r p r o c e s , “ l o s v a n h e t w e r k ” , b e - schermde s i t u a t i e v o o r e x p e r i m e n t e r e n , m o e t e n e c h t e r g o e d g e b r u i k t w o r d e n . 2 . D e w e r k g r o e p a l s l e e r g r o e p A l l e e n a l om h e t f e i t , d a t h i j e e n c o n t i n u k a r a k t e r h e e f t , b i e d t d e w e r k g r o e p a l s l e e r g r o e p v e l e v o o r d e l e n . H i j i s i n f e i t e a l t i j d e e n l e e r g r o e p , d o c h d a n v e e l a l n i e t d o e l - g e r i c h t e n n i e t p l a n m a t i g . Het g r o t e p r o b l e e m h i e r i s om h e t l e i d e r s c h a p t . a . v . h e t w e r k aan t e v u l l e n m e t l e i d e r s c h a p t . a . v . h e t l e e r p r o c e s . D e o p l e i - d i n g s f u n c t i o n a r i s k a n d i t n o o i t z e l f d i r e c t d o e n , o m d a t d a n i n f e i t e t w e e g r o e p e n o n t s t a a n m e t ( b e h a l v e d e l e i d e r ) d e z e l f - de m e n s e n , m a a r m e t v e r s c h i l l e n d e n o r m e n , d o e l e n e n p r o c e d u r e s . I n d i e n h i j a l s e e n s o o r t a d v i s e r e n d e b u i t e n s t a a n d e r o p t r e e d t , dan z a l h i j n o g b e d a c h t m o e t e n z i j n o p v e r w a r r i n g e n o v e r h e t l e i d e r s c h a p . 3 . D e g r o e p a l s medium v o o r v e r a n d e r i n g De s t e r k e g e b o n d e n h e i d v a n d e m e n s , w a t b e t r e f t z i j n g e - w o o n t e n , w a a r d e n e n n o r m e n i s o n t d e k t a l s f a c t o r b i j h e t i n v o e r e n v a n v e r a n d e r i n g ( K u r t L e w i n ) . H i e r u i t z i j n o . a . COPYRIGHT N P I 5. a l l e r l e i o v e r l e g - e n d i s c u s s i e g r o e p e n o n t s t a a n . H e t h a n - t e r e n v a n d i t medium e i s t e c h t e r w e l e n i g e b e k w a a m h e i d en i n h e t b i j z o n d e r o p r e c h t h e i d . Van b e l a n g i s e c h t e r , d a t , w e l k e v o r m l e e r s i t u a t i e o f l e e r - g r o e p men o o k h a n t e e r t , d e z e i n d e r d a a d e e n l e e r g r o e p b l i j f t , d i e a d e q u a a t i s v o o r d i e b e p a a l d e l e e r l i n g e n o p d i t m o m e n t . Hoewel b . v . v a n c u r s u s s e n h e t “ g e z e l l i g s a m e n z i j n ” e n h e t “werk i n d e w a n d e l g a n g e n ” n i e t l o s t e maken z i j n ( h e t m o e t ook n i e t s ) , m o e t men e r v o o r z o r g e n , d a t men b e w u s t o p h e t l e r e n g e r i c h t b l i j f t . Vo l w a s s e n e n m o e t e n i n e e n l e e r g r o e p a l s v o l w a s s e n e n b e h a n d e l d w o r d e n e n a a n d e mens v a n v a n d a a g z i j n l e e r m e t h o d e n u i t d e 1 9 e e e u w o n v e r k o o p b a a r.

de_groep_als_leersituatie.txt · Last modified: 2018/10/03 06:08 (external edit)