de_mens_als_drager_van_cultuurvernieuwing

Back to list

Copyright © Association for Social Development (ASD) 2013 All Rights Reserved. No part of this website may be reproduced or published without the express consent of Association for Social Development (ASD). Please also read http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/

Original format:

npi_-_de_mens_als_drager_van_cultuurvernieuwing.pdf

NPI - Instituut voor Organisatie Ontwikkeling DE MENS ALS DRAGER VAN CULTUURVERNIEUWING * i n l e i d i n g : 7 9 2 6 . 8 9 1 a / J O Er i s e e n g r o t e s t r o o m v a n c o n g r e s s e n e n h a n d b o e k e n r o n d h e t thema “ C u l t u u r v e r n i e u w i n g ” o p g a n g g e k o m e n , m e e s t a l g e c o n - c e n t r e e r d r o n d k l a n t g e r i c h t h e i d , k w a l i t e i t , fl e x i b i l i t e i t , d e c e n t r a l i s a t i e , d e r e g u l e r i n g , p r i v a t i s e r i n g , e n z . Wat i s n u d e g r o t e m a a t s c h a p p e l i j k e d r i j f v e e r a c h t e r d e z e drang t o t c u l t u u r v e r n i e u w i n g ? Wa t i s h e t d a t i n d e g r o t e r e m a a t s c h a p p e l i j k - h i s t o r i s c h e g o l f s l a g v a n o n z e t i j d w i l d o o r - b r e k e n ? Men k a n e e n l a n g p r o c e s v a n e e u w e n waarnemen w a a r i n d e i n d i - v i d u e l e mens t o t z i c h z e l f w i l k o m e n , t o t z i j n e i g e n w e r k e - l i j k h e i d . E e n e e u w e n l a n g e w o r s t e l i n g t o t v r i j w o r d i n g u i t t h e o c r a t i s c h g e o r d e n d e r e g i m e s , g e v o l g d d o o r d e s t r i j d t u s - sen d e a d e l e n d e k e r k om h e t w e r e l d l i j k p r i m a a t . To e n d e v r i j w o r d i n g v a n d e “ b u r g e r i j ” ( F r a n s e r e v o l u t i e ) e n i n o n z e eeuw i n v e r s n e l d t e m p o d e e m a n c i p a t i e v a n d e a r b e i d e r ( a l s k l a s s e ) , v a n d e v r o u w , v a n d e b e j a a r d e n , d e g e h a n d i c a p t e n , de e t h n i s c h e m i n d e r h e d e n , d e j o n g e m e n s , e n z . , e n z . N u g a a t h e t o m d e mens z e l f . E e n t o e n e m e n d e b e h o e f t e “ b a a s - v a n - e i g e n - l o t ” t e w o r d e n , z e l f s t u r i n g t e g e v e n a a n d e e i g e n l o o p b a a n e n c a r r i è r e , o o k a a n h e t e i g e n w e r k e n d e w e r k s i - t u a t i e . Waarom i s k l a n t g e r i c h t h e i d e e n n o o d z a a k g e w o r d e n ? N i e t u i t l o u t e r e d e l e i d e a l e n , m a a r u i t n o o d z a a k : o o k d e k l a n t e n c . q . b u r g e r s z i j n m o n d i g g e w o r d e n e n v e r l a n g e n g e h o o r d t e worden e n i n v l o e d t e k u n n e n u i t o e f e n e n o p d e b e s l u i t e n v a n o v e r h e d e n o f e x t e r n e d i e n s t v e r l e n i n g . D e mens e m a n c i p e e r t zowel a l s k l a n t e n a l s p r o d u c e n t ; h e t i s s t e e d s d e z e l f d e mens! Deze o n t w i k k e l i n g s t r e n d h e e f t e n o r m e c o n s e q u e n t i e s v o o r a l l e s a m e n l e v i n g s v e r b a n d e n , o m d a t d e t r a d i t i o n e l e w a a r d e n e n n o r - men n i e t m e e r ( v o l d o e n d e ) h o u v a s t b i e d e n e n d e m a a t s c h a p p i j i n e e n v e e l h e i d v a n g r o e p e r i n g e n r o n d b e p a a l d e w a a r d e n e n g r o n d o p v a t t i n g e n u i t e e n a a n h e t v a l l e n i s . D e r e g u l e r i n g i s n i e t e e n b e z u i n i g i n g s m e t h o d i e k , m a a r h e t i s e e n h a r d e n o o d - zaak t e e r k e n n e n d a t e e n t o e n e m e n d a a n t a l N e d e r l a n d e r s c . q . medewerkers z i c h a a n d e r e g e l g e v i n g o n t t r e k k e n e n d e z e d a a r - mee b u i t e n w e r k i n g s t e l l e n , z o a l s w e o . a . i n h e t v e r k e e r kunnen w a a r n e m e n . A l l e e n w a a r i n z i c h t v a n d e g e b r u i k e r s t r o o k t m e t d e v o o r g e - s t e l d e r e g e l g e v i n g i s h e t a a n h o u d e n v a n d e r e g e l s g e w a a r - b o r g d . D e t o e n e m e n d e p l u r i f o r m i t e i t v a n o p v a t t i n g e n m a a k t g e m e e n s c h a p p e l i j k a a n v a a r d e e n n a g e l e e f d e b e s l u i t v o r m i n g n i e t e e n v o u d i g e r , z o a l s o o k l e i d i n g g e v e n d e n d a g e l i j k s e r v a - r e n . * I n l e i d i n g v a n J . F . M o e n s , g e h o u d e n o p d e N P I - t h e m a d a g “ C u l t u u r v e r n i e u w i n g i n d e o r g a n i s a t i e ” o p 1 9 j a n u a r i 1 9 8 9 Valckenboschlaan 8, Postbus 299, 3700 AG Zeist, Telefoon 03404-20044, Fax 03404-12770. 2. Het t e g e n b e e l d v a n d e t e n d e n s t o t i n d i v i d u a l i s e r i n g e n b e - h o e f t e t o t z e l f s t a n d i g h a n d e l e n i s t e z i e n i n d e o n t w i k k e - l i n g v a n g i g a n t i s c h e “ a p p a r a t e n - s y s t e m e n ” d . m . v . a u t o m a t i s e - r i n g e n r o b o t i s e r i n g m e t h u n s t r a f f e r e g u l a t u u r , d i e d e s o - c i a l e , t u s s e n m e n s e l i j k e p r o c e s s e n d r e i g e n mee t e z u i g e n . De d o o r o n s omgevormde n a t u u r t o t e e n c u l t u u r l a n d s c h a p m a a k t ons n u mee v e r a n t w o o r d e l i j k v o o r o n z e o m g e v i n g . O o k o r g a n i - s a t i e s z i j n d o o r mensen g e s c h a p e n o m g e v i n g e n . A a n v a n k e l i j k werden o r g a n i s a t i e s d o o r i n g e n i e u r s g e b o u w d , z o a l s b r u g g e n o f m a c h i n e s . H e t i d e a a l v a n e e n b u r e a u c r a t i e i n d e t e r m e n van d e s o c i o l o o g M a x We b e r w a s e e n o r g a n i s a t i e s y s t e e m d a t met d e z e l f d e l o g i c a e n p r e c i s i e l o o p t a l s e e n “ m a c h i n e ” , e e n e c h t “ a p p a r a a t ” d u s ; d e mensen d a a r i n z i j n a l s r a d e r e n . D e c u l t u u r v a n d e o r g a n i s a t i e g e r i c h t o p d e c o n d i t i o n e r i n g v a n de mensen t o t e e n f e i l l o o s , e f fi c i ë n t , u i t s l u i t e n d r a t i o n e e l h a n d e l e n d w e z e n , g e h o o r z a a m a a n h e t s y s t e e m . D i e t i j d i s e c h t e r v o o r b i j , d e m e d e w e r k e r s z i j n z e l f g a a n n a d e n k e n , b l e - ken g e v o e l e n s t e h e b b e n e n b o v e n d i e n g e h e e l v e r s c h i l l e n d e d i n g e n t e w i l l e n i n e n m e t h e t b e d r i j f ! Hoe “ s t u u r ” j e i n e e n t i j d w a a r i n d e mensen i n d e o r g a n i s a - t i e , i e d e r v o o r z i c h w a t w i l l e n ? B i j e l k o r g a n i s a t i e - o n d e r - zoek b l i j k t s t e e d s w e e r h o e v e r s c h i l l e n d d e o r g a n i s a t i e i n de mensen l e e f t , d a t w i l z e g g e n : d e v o o r s t e l l i n g e n d i e i e d e r h e e f t v a n w a t d e o r g a n i s a t i e ( e n h a a r k l a n t e n ) v e r l a n g t , gaan s t e e d s m e e r u i t e e n l o p e n . G e k o p p e l d a a n p e r s o o n l i j k e b e h o e f t e n e n v o o r k e u r e n v a n i e d e r e m e d e w e r k e r z i j n d e v e r - s c h i l l e n w a t e r m e t h e t b e d r i j f n a a r d e t o e k o m s t m o e t g e - beuren n o g g r o t e r ! B i j v e r d e r e o r g a n i s a t i e - o n t w i k k e l i n g s p r o c e s s e n w o r d e n mensen s t e e d s m o e i l i j k e r v a n b u i t e n a f t e s t u r e n . S t e e d s m e e r o n t - s t a a t d e n o o d z a a k d a t mensen z i c h z e l f g a a n s t u r e n i n d e z i n van h e t g e h e e l w a a r i n z i j w e r k z a a m z i j n . D i t l u k t a l l e e n a l s de m e d e w e r k e r z i c h k a n i d e n t i fi c e r e n m e t d e d o e l s t e l l i n g e n m i s s i e v a n h e t b e d r i j f . H e t g a a t h i e r d u s om d e i n n e r l i j k e o r i ë n t a t i e v a n i n p r i n c i p e e l k e m e d e w e r k e r. H i e r z i j n w e weer b i j d e c u l t u u r c o m p o n e n t v a n d e o r g a n i s a t i e a a n g e l a n d e n ontmoeten w e b e g r i p p e n a l s “ c o m m i t m e n t ” , “ w a a r s t a j e v o o r ? ” Wat i s d e “ b a s i s fi l o s o fi e ” v a n e e n b e d r i j f ? e n z . Eén v a n d e p r o b l e m e n v a n d e z i c h z e l f s t u r e n d e mens i n d e z i n v a n e e n s a m e n w e r k i n g s v e r b a n d i s m e n s k u n d i g . D e mens i s b e h a l v e e e n e i g e n i d e n t i t e i t s d r a g e r , o o k e e n d e n k e n d , v o e - l e n d e n w i l l e n d w e z e n . A f g e z i e n n o g v a n h e t f e i t d a t d e n k e n , v o e l e n e n w i l l e n v e r s c h i l l e n d s o o r t i g e k w a l i t e i t e n v a n d e m e n s e l i j k e z i e l z i j n , z i j n z e o o k n o g m e t e e n v e r s c h i l l e n d e graad v a n b e w u s t z i j n v e r b o n d e n . Het w a k k e r s t z i j n w e d o o r g a a n s i n o n z e z i n t u i g e l i j k e w a a r - neming m e t h e t d a a r m e e samenhangende d e n k e n . I n o n z e g e - v o e l s w e r e l d , w a a r m e e d e s o c i a l e p r o c e s s e n t u s s e n mensen z o - 3. z e e r s a m e n h a n g e n , i s h e t b e w u s t z i j n a l e e n s t u k m i n d e r , v a n een m e e r d r o o m a c h t i g e a a r d . Vr o u w e n z i j n d a a r i n d o o r g a a n s weer w a k k e r d e r d a n m a n n e n . V o o r o n s w i l s l e v e n z i j n w e v o o r - n a m e l i j k w a k k e r d a a r w a a r w e p r a k t i s c h h a n d e l e n d z i j n , d . w. z . d e c o n s e q u e n t i e s d a a r v a n i n h e t z i n t u i g e l i j k v l a k kunnen w a a r n e m e n . D e v r a a g n a a r “ w a t w i l d e j e e i g e n l i j k m e t wat j e d e e d ? ” , i s e e n u i t e r s t m o e i l i j k e ! H e t i s d e v r a a g naar d e b i n n e n k a n t v a n o n s h a n d e l e n . D i t i s o o k h e t g e b i e d van d e i n t u ï t i e s . D i t z i j n z e e r k o r t o p fl i t s e n d e b e w u s t - z i j n s m o m e n t e n . E c h t e o n d e r n e m e r s w e r k e n d a a r m e e d . w . z . h e b - ben t o t d i e w i l s d i m e n s i e e e n m e e r d i e p g a a n d e v e r h o u d i n g d a n andere m e n s e n . D o o r g a a n s k u n n e n w e a l l e e n i n d e t e r u g b l i k a c h t e r h a l e n w a t o n s i n d e s i t u a t i e g e s t u u r d h e e f t . Soms s t u u r d e i k z e l f , v a a k w e r d e n w e d o o r v a n b u i t e n komende ' k r a c h t e n g e s t u u r d . D e z e k r a c h t e n k u n n e n z e e r d o m i n a n t i n o n s l e v e n ! B i j v o o r b e e l d a l s o n b e w u s t e o f h a l f - b e w u s t e b e e l d e n van “ d e b a a s w i l d a t n u e e n m a a l a l t i j d z o ! ” o f “ m i j n v a d e r h e e f t me a l t i j d v o o r g e h o u d e n om i n z u l k e s i t u a t i e s ” o f welke a n d e r e v o o r m i j ( b l i j k b a a r ) b e l a n g r i j k e a u t o r i t e i t e n dan o o k ! Daarvan b e w u s t z i j n t e k r i j g e n , d i t t e g a a n d o o r z i e n : d a a r m e e b e g i n t d e c u l t u u r v e r n i e u w i n g . M e n s e n k u n n e n p a s e c h t z i c h z e l f s t u r e n e n z e l f v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d d r a g e n n a a r d e m a t e w a a r i n z i j i n z i c h d e “ v e r b o r g e n b e s t u u r d e r s ” v a n u i t h e t v e r l e d e n b e w u s t g e w o r d e n z i j n . D a n p a s o n t s t a a t d e v r i j h e i d t o t n i e u w e , z e l f g e w i l d e k e u z e n . D a a r d o o r o n t s t a a t w e e r e e n t o t a a l n i e u w e , e e n v e e l v r i j e r e v e r h o u d i n g t o t d e d o e l s t e l - l i n g e n v a n d e e i g e n a r b e i d s o r g a n i s a t i e , d e c o l l e g a ' s , d e k l a n t e n , e n z . B e w u s t w o r d i n g v a n d e e i g e n l i j k e w i l i n h e t h a n d e l e n i s e e n h u l p e n v o o r w a a r d e v o o r h e t o n t w i k k e l e n v a n e e n r e a l i s t i s c h e v i s i e o p d e t o e k o m s t . H e t v e r s c h i l t u s s e n e e n v o o r s t e l l i n g o v e r d e t o e k o m s t e n e e n v i s i e o p d e t o e k o m s t i s d e w i l s g e l a - d e n h e i d . V i s i e i s e e n s o o r t d y n a m i s c h “ k r a c h t b e e l d ” : e e n b e e l d m e t “ h a n d e n e n v o e t e n ” z o a l s d e v o l k s m o n d z e g t . E e n v i s i e k u n j e d a n o o k n i e t v a n b u i t e n a f i n k o p e n e n u i t d e l e n , wel e r d o o r g e ï n s p i r e e r d w o r d e n , o m v e r v o l g e n s j e e i g e n v i s i e t e o n t w i k k e l e n e n u i t t e d r a g e n , i n d e h o o p d a t a n d e r e n i n h e t b e d r i j f d a a r d o o r w e e r g e ï n s p i r e e r d e n g e m o t i v e e r d w o r - d e n . D a t b r e n g t d e v e r n i e u w i n g s s t r o o m o p g a n g . H e t i s d e o v e r t u i g i n g s k r a c h t v a n d e v e r t o l k e r d i e z i j n w e r k i n g h e e f t op a n d e r e n , p o s i t i e f o f n e g a t i e f o v e r i g e n s . D a a r w a a r h e t b o t s t m e t d e i n t e n t i e s v a n a n d e r e n r o e p t h e t a n g s t o f w e e r - s t a n d o p . D e z u i v e r e v o o r s t e l l i n g l a a t v r i j , h e t k r a c h t b e e l d d a a g t u i t , c o n f r o n t e e r t , d o e t i e t s i n m e n s e n . H o e o b j e c t i e - v e r , h o e z a k e l i j k e r ( i n d e z i n v a n “ t e r z a k e ” z i j n d e ) d e v i s i e , d e s t e m i n d e r r o e p t h e t d e e i g e n b e l a n g e n o p e n s p r e e k t h e t h o g e r e , h e t a l g e m e n e r e i n d e mens a a n . COPYRIGHT N P I 4. Aan d i e g e n e , d i e l e i d i n g g e v e n d e v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d h e b b e n , w o r d t i n d e z e t i j d , w a a r i n n i e u w e g r o n d h o u d i n g e n v a n u i t d e mensen z e l f o p k o m e n , e e n n i e u w a p p è l g e d a a n . H e t i s m e e r d a n a l l e e n b e w u s t e r m e t d e “ h u m a n r e s o u r c e s ” , i n d e z i n v a n c a - p a c i t e i t e n e n v a a r d i g h e d e n , v a n mensen t e l e r e n o m g a a n . H e t i s n . l . h e t v e r m o g e n d e mens a l s e i g e n i d e n t i t e i t s d r a g e r t e gaan z i e n e n z i c h a f t e v r a g e n w a t d a t v o o r d e i n r i c h t i n g van w e r k s i t u a t i e s b e t e k e n t ! W a t b e t e k e n t d a t v e r d e r v o o r w e r k o v e r l e g , v o o r p e r s o n e e l s b e l e i d , w e r v i n g e n s e l e c t i e v a n nieuwe m e d e w e r k e r s , o p l e i d i n g e n b e g e l e i d i n g , f u n c t i o n e - r i n g s g e s p r e k k e n , e n z . , e n z ? Wa t v o o r n i e u w e v e r m o g e n s m o e t i k a l s l e i d i n g g e v e n d e i n m i j z e l f a a n s p r e k e n om a a n d e n i e u w e t i j d l e i d i n g t e k u n n e n g e v e n ? E n d a a r m e e z i j n w e d a n t o e a a n een d r a s t i s c h e v e r n i e u w i n g v a n a a r d e n f u n c t i e v a n e i g e n - t i j d s l e i d i n g g e v e n a l s z o d a n i g !

de_mens_als_drager_van_cultuurvernieuwing.txt · Last modified: 2018/10/03 06:08 (external edit)